Siết chặt quản lý bán hàng đa cấp: Rào cản hay nền tảng cho doanh nghiệp tuân thủ?
Hoạt động bán hàng đa cấp tại Việt Nam đang được siết chặt quản lý, đặt ra câu hỏi liệu đây là rào cản hay nền tảng giúp doanh nghiệp tuân thủ pháp luật phát triển bền vững.
Bán hàng đa cấp (BHĐC) bắt đầu xuất hiện tại Việt Nam từ đầu những năm 2000 và nhanh chóng trở thành một phương thức kinh doanh thu hút sự quan tâm lớn của xã hội. Lần đầu tiên, khái niệm BHĐC được ghi nhận trong Luật Cạnh tranh 2004 với quy định về hành vi “bán hàng đa cấp bất chính”, đặt nền móng cho việc hình thành khung pháp lý điều chỉnh lĩnh vực này.
Đến ngày 24/8/2005, Chính phủ ban hành Nghị định 110/2005/NĐ-CP về quản lý hoạt động BHĐC – văn bản pháp luật toàn diện đầu tiên quy định về mô hình kinh doanh này. Mặc dù được pháp luật thừa nhận là hoạt động kinh doanh hợp pháp, nhưng trên thực tế, BHĐC đã nhiều lần bị biến tướng, trở thành công cụ để một số tổ chức, cá nhân thực hiện hành vi lừa đảo, huy động tài chính trái phép, gây bức xúc trong dư luận.
(Ảnh minh họa - KT)
Trước những diễn biến phức tạp đó, hành lang pháp lý quản lý hoạt động BHĐC liên tục được siết chặt trong suốt hai thập kỷ qua. Một trong những thay đổi rõ rệt nhất thể hiện ở số lượng doanh nghiệp được cấp phép hoạt động: từ 67 doanh nghiệp năm 2015 giảm xuống chỉ còn 15 doanh nghiệp vào năm 2025. Dù số lượng giảm mạnh, nhưng theo báo cáo của Bộ Công Thương, doanh thu toàn ngành BHĐC trong những năm gần đây không giảm mà thậm chí duy trì mức tăng trưởng khá cao – cho thấy sự sàng lọc đang diễn ra theo hướng tích cực, ưu tiên các doanh nghiệp tuân thủ pháp luật và vận hành chuyên nghiệp.
Trong bối cảnh đó, ngày 28/11/2025, Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia tổ chức tọa đàm với chủ đề: “Siết chặt quản lý đối với hoạt động bán hàng đa cấp – Rào cản hay nền tảng cho sự phát triển của doanh nghiệp BHĐC tuân thủ pháp luật?”. Sự kiện nhằm phân tích tác động của các quy định pháp luật mới, nhận diện những khó khăn của doanh nghiệp, đồng thời đánh giá xem việc tăng cường quản lý có tạo thêm áp lực hay chính là điều kiện cần thiết để xây dựng một môi trường kinh doanh minh bạch, bền vững cho lĩnh vực BHĐC tại Việt Nam.
Tọa đàm được kỳ vọng sẽ là diễn đàn mở, nơi cơ quan quản lý, chuyên gia và doanh nghiệp cùng trao đổi, đề xuất các giải pháp để hoạt động BHĐC phát triển đúng bản chất – trở thành một phương thức phân phối hiệu quả, cạnh tranh lành mạnh và mang lại giá trị thực cho người tiêu dùng.
