ĐBQH kiến nghị ngành tố tụng rà soát vụ án, tránh bỏ lọt tội phạm

Sáng 3/12, Quốc hội thảo luận ở hội trường báo cáo tổng hợp việc thực hiện của các thành viên Chính phủ, Chánh án TAND tối cao, Viện trưởng Viện KSND tối cao, Tổng Kiểm toán Nhà nước đối với nghị quyết của Quốc hội nhiệm kỳ khóa XIV và khóa XV về giám sát chuyên đề, chất vấn.

Rà soát, xử lý khoảng 80.000 vụ việc tạm đình chỉ

Về việc thực hiện Nghị quyết của Quốc hội về quản lý chặt chẽ các vụ án đang bị tạm đình chỉ giải quyết, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội Nguyễn Thị Thủy nhận định, một vụ án xảy ra nhưng phải tạm đình chỉ giải quyết đồng nghĩa với việc nợ xã hội một câu trả lời ai là người đã gây ra vụ án và đến bao giờ tội phạm bị xử lý.

Xác định rõ tầm quan trọng của vấn đề này, trong nhiệm kỳ qua, Quốc hội đã ban hành rất nhiều nghị quyết, trong đó, có nội dung yêu cầu các ngành tố tụng phải quản lý chặt chẽ các trường hợp đang tạm đình chỉ, thường xuyên kiểm đếm, rà soát để phục hồi, giải quyết ngay khi có căn cứ, nhất là đối với những trường hợp sắp hết thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự để tránh bỏ lọt tội phạm.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội Nguyễn Thị Thủy (Ảnh: Quốc hội)

Sau một nhiệm kỳ đã thực hiện việc rà soát và xử lý số lượng rất lớn các trường hợp tạm đình chỉ, cụ thể là khoảng 80.000 vụ việc, với 16.000 bị can, bị cáo. Để tiếp tục thực hiện tốt yêu cầu này, đại biểu kiến nghị Quốc hội bổ sung nội dung liên quan đến việc giao các ngành tố tụng tiếp tục định kỳ, thường xuyên rà soát đối với các trường hợp vụ án đang tạm đình chỉ và có những đợt cao điểm tiến hành việc rà soát để khẩn trương phục hồi những vụ án sắp hết thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự.

Đại biểu Tô Thị Bích Châu (đoàn TP.HCM) nhận định, trong báo cáo của TAND tối cao, Viện KSND tối cao về kết quả công tố của viện kiểm sát cũng như xử lý của tòa án vẫn còn thiếu lĩnh vực thi hành án, xử lý các công nợ của các cơ quan, cá nhân, doanh nghiệp nợ đọng bảo hiểm.

“Tôi đề nghị phải bổ sung điều này trong báo cáo bởi vì đây là những nguồn người lao động rất trông đợi. Việc thi hành án và hiệu quả thi hành án cũng như tỷ lệ thi hành án của lĩnh vực này chưa được nêu ra trong báo cáo, tôi đề nghị bổ sung”, đại biểu nêu ý kiến.

ĐBQH Tô Thị Bích Châu, đoàn TP.HCM (Ảnh: Quốc hội)

Phải công khai tổ chức, cá nhân không thực hiện kiến nghị kiểm toán

Góp ý vào lĩnh vực Kiểm toán Nhà nước, đại biểu Nguyễn Tâm Hùng (đoàn TP.HCM) cho biết, một số kiến nghị của Kiểm toán Nhà nước liên quan đến sửa đổi, ban hành văn bản quản lý ở địa phương còn tồn đọng, kéo dài, điển hình như nhóm kiến nghị sau kiểm toán COVID-19 đến nay mới chỉ hoàn thành 6/28 nội dung. Thực trạng này đặt ra yêu cầu hoàn thiện quy định về trách nhiệm giải trình của cơ quan soạn thảo và cơ quan chịu trách nhiệm thực hiện kiến nghị của kiểm toán, tạo cơ chế gánh trách nhiệm cá nhân, đặc biệt là người đứng đầu.

ĐBQH Nguyễn Tâm Hùng, đoàn TP.HCM (Ảnh: Quốc hội)

Ngoài ra, báo cáo kiểm toán cho thấy, công tác quản lý, sử dụng đất đai, tài sản công tại nhiều địa phương vẫn còn tồn tại và lặp lại qua nhiều năm. Việc giao đất, cho thuê đất không qua đấu giá, miễn giảm tiền thuê đất không đúng đối tượng, chậm cấp giấy chứng nhận, hồ sơ pháp lý không đầy đủ, để đất hoang hóa, bị lấn chiếm, sử dụng đất sai mục đích... vẫn xuất hiện tại nhiều đơn vị được kiểm toán. Điều này cho thấy hiệu lực kiến nghị của kiểm toán còn chưa tương xứng và việc khắc phục sau kiểm toán chưa tạo được chuyển biến đồng bộ, kịp thời. Do đó, đại biểu đề nghị Quốc hội cần yêu cầu các địa phương có tỷ lệ tồn đọng, kiến nghị cao phải báo cáo giải trình trước Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Theo đại biểu Nguyễn Tâm Hùng, việc thực hiện kết luận, kiến nghị kiểm toán vẫn còn hạn chế về tiến độ. Đến ngày 30/9/2025, tỷ lệ thực hiện kiến nghị kiểm toán của năm liền trước mới đạt 58%, kiến nghị về kiểm điểm trách nhiệm tập thể, cá nhân mới đạt 22,5%. Điều này cho thấy, tính răn đe của kết luận kiểm toán chưa đủ mạnh, cơ chế giám sát liên thông giữa các cơ quan có thẩm quyền còn phân tán và đặc biệt cần tăng cường việc công khai các tổ chức, cá nhân không thực hiện kiến nghị như quy định tại Nghị quyết số 141 của Quốc hội.

Từ đó, đại biểu Nguyễn Tâm Hùng kiến nghị, Quốc hội cần yêu cầu các bộ, ngành, địa phương xây dựng kế hoạch riêng về khắc phục tồn tại qua kiểm toán, có lộ trình chi tiết theo từng nhóm kiến nghị, tăng cường chế tài đối với đơn vị chậm thực hiện, kéo dài hoặc không giải trình được nguyên nhân. Theo đại biểu, việc đưa tỷ lệ thực hiện kiến nghị kiểm toán vào tiêu chí đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ của người đứng đầu là rất cần thiết và phù hợp với yêu cầu siết chặt kỷ luật, kỷ cương tài chính công.

Đại biểu Tô Thị Bích Châu (đoàn TP.HCM) đồng tình với ý kiến của đại biểu Nguyễn Tâm Hùng, đồng thời, nhận định thêm, trong báo cáo, Kiểm toán Nhà nước trong nhiệm kỳ qua đã triển khai hiệu quả, đặc biệt là kiểm toán trong sử dụng, phân chia nguồn hỗ trợ của nhân dân và doanh nghiệp trong dịch COVID-19. Tuy nhiên, quy định pháp luật về lĩnh vực này chưa đầy đủ. Do vậy, đại biểu đề nghị bổ sung quy định pháp luật về phân chia nguồn hỗ trợ của nhân dân, các doanh nghiệp trong các nguồn quỹ để khi có kiểm tra, thanh tra hoặc kiểm toán thì được áp dụng đầy đủ về cơ sở pháp lý.

Nguyễn Vân-Vân Anh/VOVVN