ĐBQH: Sau bão lũ, thiên tai nhiều gia đình đã trở lại điểm xuất phát vì không còn gì

Diễn biến thiên tai, bão lũ ngày càng bất thường

Góp ý thảo luận tại hội trường về Chương trình mục tiêu quốc gia về nông thôn mới, giảm nghèo bền vững, phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi đến năm 2035, đại biểu Dương Khắc Mai, đoàn Lâm Đồng cho biết, với mức vốn giai đoạn 2026-2030 như Tờ trình của Chính phủ, số vốn này là khá lớn, song nếu nhìn lại các thiệt hại do bão lũ gần đây gây ra có thể vẫn không đủ. Hạ tầng giao thông, cơ sở vật chất, tài sản của người dân bị hư hại, mất mát rất lớn. Nhiều gia đình vừa thoát nghèo thì quay lại điểm xuất phát.

Đại biểu Dương Khắc Mai, đoàn Lâm Đồng (Ảnh: Quốc hội)

“Tình trạng sau bão lũ như vừa rồi có thể nói nhiều nhà đã “thoát hẳn nghèo” vì không còn cái gì cả. Vì vậy, tôi trân trọng đề nghị Chính phủ đánh giá lại số vốn này có đáp ứng được yêu cầu hay không?”, đại biểu đoàn Lâm Đồng nêu thực tế.

Theo đại biểu Dương Khắc Mai, trong bối cảnh tác động biến đổi khí hậu ngày càng sâu sắc, tình trạng bão lũ sạt lở đất và có thể diễn ra thường xuyên hơn. Vì vậy, cần phải có dự báo để có nguồn dự phòng, đủ để xử lý những vấn đề phát sinh và đảm bảo trong điều kiện khó khăn nào, chương trình cũng phải đi đến đích cuối cùng.

Đồng quan điểm, đại biểu Châu Quỳnh Dao, đoàn An Giang cho rằng, tỷ lệ tái nghèo còn cao nhất là ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Báo cáo cũng đã chỉ ra một trong những nguyên nhân chính là thiên tai. Đất nước Việt Nam của chúng ta nhỏ bé mà phải oằn mình “sáng chắn bão dông, chiều ngăn nắng lửa”. Chỉ trong năm 2025, Việt Nam phải đương đầu với trên 20 loại hình thiên tai dồn dập, khốc liệt vượt mức lịch sử trên phạm vi rộng.

Đại biểu Châu Quỳnh Dao, đoàn An Giang (Ảnh: Quốc hội)

Ngay đợt mưa lũ tại 4 tỉnh Đắk Lắk, Gia Lai, Khánh Hòa, Lâm Đồng vừa qua, con số thiệt hại trên 8.900 tỷ đồng. Mặc dù Chính phủ và cộng đồng đã thực hiện rất nhiều biện pháp phòng, chống thiên tai ứng phó nhưng cũng không thoát khỏi thảm cảnh.

“Nhiều hộ gia đình tài sản chắt chiu dành dụm cả đời chỉ trong một đêm mất trắng. Đường, trường, trạm, đê điều “tan” theo dòng nước rồi những sinh mệnh mất đi, trong đó có những trẻ em... Như vậy, thiên tai không chỉ làm mất đi cơ sở chất mà làm đứt gãy cả một ước vọng về tương lai”, nữ đại biểu chỉ rõ.

Do đó, đại biểu đề nghị, Chính phủ cần đổi mới tư duy tiếp cận trong việc thực hiện các biện pháp về giảm nghèo bền vững, xây dựng nông thôn mới phát triển kinh tế xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số là phải gắn với bối cảnh biến đổi khí hậu diễn biến ngày càng phức tạp khó lường. Giảm nghèo bền vững phải là thích ứng phải là tăng cường sức chống chịu của nhân dân trước thảm họa của thiên tai.

Cần làm rõ “bộ tiêu chí” của chương trình

Trong khi đó, đại biểu Điểu Huỳnh Sang, đoàn Đồng Nai khẳng định, Chương trình tích hợp tập trung vào vùng lõi nghèo, nơi chủ yếu là đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống, nâng cao nông thôn mới ở vùng khó khăn, tránh chồng chéo, trùng lắp, đưa các chính sách hỗ trợ đi vào cuộc sống để bảo đảm cho người dân được thụ hưởng kịp thời, thực chất. Tuy nhiên, đại biểu băn khoăn khi chưa thống nhất về chỉ tiêu thu nhập bình quân của người dân tộc thiểu số.

Đại biểu Điểu Huỳnh Sang, đoàn Đồng Nai (Ảnh: Quốc hội)

“Chỉ tiêu số xã thoát nghèo đến năm 2030 là quá cao so với tốc độ giảm nghèo thực tế. Việc đưa chỉ tiêu số xã nông thôn mới hiện đại thì trong Tờ trình lại thiếu cơ sở. Vì thực tế chưa có quy định về Bộ tiêu chí chính thức cho giai đoạn 2026-2030”, nữ đại biểu bày tỏ quan điểm.

Đại biểu Điểu Huỳnh Sang đề nghị Ban soạn thảo phải làm rõ các số liệu, các "bộ chỉ tiêu" và cơ sở để xây dựng mục tiêu giai đoạn sau nhằm phù hợp với nguồn lực về tài chính. Đề nghị Chính phủ cân nhắc và thống nhất “bộ chỉ tiêu” để tạo lộ trình hợp lý, làm rõ cơ sở khoa học và cơ sở thực tiễn của các chỉ tiêu, dựa trên dự báo về tăng trưởng, năng lực ngân sách và khả năng tổ chức thực hiện của cấp xã hiện nay.

Bên cạnh đó, đại biểu cho rằng cần tập trung vào những nhu cầu cấp thiết như xây dựng hạ tầng, cải thiện dịch vụ giáo dục, y tế và hỗ trợ sinh kế bền vững cho người dân đồng bào dân tộc và thiểu số, với mục tiêu là giảm nghèo bền vững cho các đối tượng nghèo.

“Tôi đề xuất phải xây dựng một bộ tiêu chí chung, tiêu chí mới. Hiện nay các bộ tiêu chí cho nông thôn hiện đại và một số nội dung giảm nghèo đa chiều chưa hoàn thiện, phải xây dựng một bộ tiêu chí chung và có phân lớp rõ ràng. Đồng thời phải phân cấp, phân quyền rõ ràng để tránh xung đột mục tiêu và tránh dàn trải nguồn lực và khó khăn cho công tác điều phối”, đại biểu Điểu Huỳnh Sang đề xuất.

Nhóm PV/VOV.VN