ĐBQH tỉnh Thanh Hóa tham gia thảo luận về chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia

ĐBQH Mai Văn Hải, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Trưởng Đoàn ĐBQH tỉnh Thanh Hóa tham gia thảo luận tại hội trường.

Tham gia góp ý, ĐBQH Mai Văn Hải, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Trưởng Đoàn ĐBQH tỉnh Thanh Hóa thống nhất với tờ trình của Chính phủ, báo cáo thẩm tra của Hội đồng dân tộc và đồng tình với việc gộp 3 chương trình mục tiêu quốc gia trước đây (Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững và chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi).

Lý do theo đại biểu, việc hợp nhất sẽ khắc phục được những tồn tại, hạn chế trước đây, như trùng lắp đối tượng thụ hưởng, địa bàn đầu tư; đặc biệt là sẽ khắc phục được vướng mắc trong cơ chế quản lý, sự chồng chéo trong quản lý giữa các bộ, ngành, địa phương trong tổ chức thực hiện chương trình.

Đại biểu cũng cơ bản thống nhất với mục tiêu tổng quát và một số chỉ tiêu cụ thể. Các mục tiêu, chỉ tiêu đã thể hiện sự quan tâm sâu sắc, quyết tâm chính trị rất lớn của Đảng, Chính phủ, Quốc hội trong xây dựng nông thôn mới, nông thôn mới hiện đại, rút ngắn khoảng cách giữa các vùng, miền, nhất là vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi so với các vùng khác, mục tiêu lớn nhất là nâng cao đời sống, vật chất tinh thần, của người dân.

Bên cạnh đó, đại biểu Mai Văn Hải đề nghị cần phải giải thích thuyết phục cơ sở của việc xác định các mục tiêu về tỷ lệ hộ nghèo đa chiều, mục tiêu xã nông thôn mới, xã nông thôn mới hiện đại của giai đoạn 2026-2030 và đến năm 2035. Bởi vì hiện nay, quy định chuẩn nghèo đa chiều giai đoạn 2021-2025; bộ tiêu chí xây dựng nông thôn mới, nông thôn mới nâng cao, nông thôn mới kiểu mẫu giai đoạn 2021-2025 chuẩn bị kết thúc; bộ tiêu chí nông thôn mới hiện đại chưa có, theo báo cáo giải trình của Chính phủ hiện đang trong quá trình xây dựng.

Đồng thời, đại biểu đề nghị rà soát lại việc bố trí các nhóm nội dung trong các hợp phần để tránh chồng chéo, đảm bảo có trọng tâm, trong điểm và kế thừa được các nội dung của 3 chương trình giai đoạn 2021-2025.

Về cơ chế quản lý, điều hành chương trình, theo đại biểu đây là nội dung rất quan trọng để khắc phục những tồn tại về vận hành cơ chế trong tổ chức thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia trước đây, nhất là chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, ban đầu triển khai còn nhiều vướng mắc.

Vì vậy, trong nghị quyết lần này, đại biểu đề nghị cần có quy định mang tính nguyên tắc trong tổ chức thực hiện giữa các bộ, ngành, địa phương. Cơ chế quản lý cụ thể nên giao cho Chính phủ quy định chi tiết như thống nhất giao cho Bộ Nông nghiệp và Môi trường là cơ quan chủ quản của toàn bộ chương trình, nhưng riêng hợp phần 2 đề nghị nghiên cứu giao cho Bộ Dân tộc và Tôn giáo chủ trì. Bởi theo báo cáo đề xuất chủ trương đầu tư, hợp phần này gồm các nội dung đặc thù phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Và cũng cần quy định trách nhiệm của cấp xã trong thực hiện Chương trình sau khi thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp.

Về bố trí vốn thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2026-2030 là 500.000 tỷ đồng (vốn Trung ương 100.000 tỷ đồng (chiếm 20%), vốn địa phương là 400.000 tỷ đồng (chiếm 80%) giai đoạn trước vốn địa phương chỉ gần 180.000 tỷ đồng, ngân sách Trung ương bố trí giảm trên 90.000 tỷ đồng so với giai đoạn trước (dự kiến ngân sách Trung ương 100.000 tỷ đồng, giai đoạn trước vốn ngân sách Trung ương cho cả 3 chương trình trên 190.000 tỷ).

Theo đại biểu Hải, trong điều kiện sát nhập tỉnh, thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, quy mô tỉnh, quy mô các xã đều lớn hơn nhiều so với trước đây, nhu cầu vốn đầu tư cho cơ sở hạ tầng và việc hoàn thiện các tiêu chí nông thôn mới sau sắp xếp là rất lớn; nhiều tỉnh miền núi, xã miền núi còn nhiều khó khăn về ngân sách, trong khi đa số các xã nguồn đầu tư chủ yếu là tiền cấp quyền sử dụng đất dành cho đầu tư xây dựng nông thôn mới. Hiện nay nguồn vốn này cũng không được như giai đoạn trước đây, địa phương chỉ được hưởng 80 đến 85% tiền sử dụng đất nên vốn đối ứng thực hiện chương trình càng khó khăn.

Vì vậy, để đảm bảo tính khả thi của nguồn vốn, đảm bảo thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia, đại biểu Mai Văn Hải đề nghị tăng cân đối ngân sách Trung ương và cần có các giải pháp để huy động các nguồn vốn hợp pháp khác như nguồn vốn của doanh nghiệp, hợp tác xã, vốn của người dân trong thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia. Trong đó, cần tăng vốn ngân sách Trung ương cho hợp phần phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.

Quốc Hương