Để điều hòa trường học không 'mang tiếng oan'

Trường Tiểu học Trần Phú (phường Hà Đông) - Ảnh: Hạ Yến

Nhiều năm nay, mỗi đầu năm học mới lại “nóng” chuyện lắp đặt điều hòa trong trường học. Theo Thông tư 13/2020/TT-BGDĐT ngày 26/5/2020 quy định tiêu chuẩn cơ sở vật chất các trường mầm non, tiểu học, trung học cơ sở, trung học phổ thông và trường phổ thông có nhiều cấp học, được sửa đổi, bổ sung bởi Thông tư 23/2024/TT- BGDĐT ngày 16/12/2024 thì các phòng học được “trang bị đầy đủ: Bàn, ghế học sinh đúng quy cách và đủ chỗ ngồi cho học sinh; bàn, ghế giáo viên; bảng lớp; hệ thống chiếu sáng theo quy định tại Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về chiếu sáng - Mức cho phép chiếu sáng nơi làm việc; hệ thống quạt (có thể trang bị thêm hệ thống điều hòa không khí phù hợp với điều kiện thực tế); hệ thống tủ đựng hồ sơ, thiết bị dạy học”.

Như vậy, điều hòa không phải là trang thiết bị tiêu chuẩn phải có tại các phòng học. Việc lắp đặt điều hòa, nếu có, thường sẽ do Ban đại diện cha mẹ học sinh của lớp huy động tài trợ hoặc lấy ý kiến cùng tự nguyện đóng góp của các phụ huynh. Tuy nhiên, khi triển khai việc vận động, kêu gọi đóng góp, cần minh bạch, khéo léo và phải được sự đồng thuận của toàn thể phụ huynh.

Như tại Trường Tiểu học Lý Thường Kiệt (phường Văn Miếu - Quốc Tử Giám) đầu năm học vừa qua, có ba lớp làm đơn xin tự nguyện lắp thêm một điều hòa trong phòng học do điều hòa hiện có đã quá cũ, không đủ công suất làm mát. Tuy nhiên, sau khi triển khai đã xuất hiện thông tin phản ánh “nhà trường ép phụ huynh mua điều hòa” và ngay sau đó Ban Giám hiệu nhà trường đã yêu cầu các lớp trả lại khoản tiền đã thu của những phụ huynh đóng góp.

Trường hợp của Trường Tiểu học Lý Thường Kiệt không phải là hiếm gặp khi ranh giới giữa tự nguyện đóng góp và “đóng góp có định hướng ép buộc” khá mong manh. Thực tế, điều kiện kinh tế giữa phụ huynh các lớp không đồng đều, sĩ số các lớp có sự chênh lệch, vị trí phòng học của mỗi lớp khác nhau và số năm còn tiếp tục học tại trường của các lớp học sinh không giống nhau. Do đó, nhu cầu sử dụng điều hòa theo quan điểm của mỗi phụ huynh, mỗi lớp sẽ có những sự khác biệt. Một phụ huynh giấu tên có con từng học tại trường THPT Trung Văn chia sẻ: “Trước đây vì nhiều ý kiến trái chiều nên trường con tôi không lắp được điều hòa, khiến một số phòng học vô cùng nóng nực khi mùa hè đến, các con học rất khổ, nhất là những lớp trên tầng cao”.

Tại Trường Tiểu học Trần Phú (phường Hà Đông), ý kiến trái chiều lại đến từ việc thu tiền điện sử dụng điều hòa. Báo Hànôịmới đã nhận được thông tin phản ánh, nhà trường thu tiền điện sử dụng điều hòa của học sinh trong hai năm học (2022-2023 và 2023-2024) sai quy định nhưng không thực hiện hoàn trả, có dấu hiệu chiếm đoạt tiền. Theo Văn bản 1369/UBND-BTCD của UBND quận Hà Đông (cũ) về việc phúc đáp kết quả giải quyết đơn nặc danh đề giáo viên trường Tiểu học Trần Phú, phường Mộ Lao, quận Hà Đông, có khẳng định: “Trường Tiểu học Trần Phú thực hiện triển khai, huy động, quản lý và sử dụng tiền điện, bảo dưỡng, sửa chữa thay thế thiết bị điều hòa chưa đúng theo quy trình tại Thông tư số 16/2018/TT-BGDĐT ngày 03/8/2018 của Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định về tài trợ cho các cơ sở giáo dục thuộc hệ thống giáo dục quốc dân”.

Trao đổi với phóng viên báo Hànôịmới, Hiệu trưởng Trường Tiểu học Trần Phú Bùi Thị Mai Hoa cho biết, bởi ngân sách cấp có hạn nên để đ bảo đảm các nội dung chi của nhà trường trong năm học, nhà trường luôn hướng dẫn các lớp sử dụng điều hòa tiết kiệm điện. Tuy nhiên, do mong muốn được dùng điều hòa nhiều hơn nên phụ huynh các lớp đã làm đề nghị được sử dụng điều hòa theo nhu cầu của từng lớp, đồng thời xin được đóng hỗ trợ tiền điện cho việc sử dụng điều hòa, bảo dưỡng, sửa chữa điều hòa là 100.000đồng/học sinh/học kì.

“Nhà trường đã tổ chức các cuộc họp lấy ý kiến, tất cả đều nhất trí với việc phụ huynh các lớp xin được dùng điều hòa theo nhu cầu và phụ huynh ủng hộ, hỗ trợ tiền điện, chi phí bảo dưỡng, sửa chữa điều hòa. Tất cả biên bản các cuộc họp, đơn xin được dùng điều hòa của các lớp cũng như hồ sơ, chứng từ thu - chi tiền điện vẫn được nhà trường lưu giữ; không như trong đơn phản ánh là Hiệu trưởng chiếm đoạt tiền điện điều hòa phụ huynh đóng góp”, bà Bùi Thị Mai Hoa khẳng định.

Chị Lê Quỳnh Anh, một phụ huynh học sinh khối 5, cho biết: “Các phòng học đã có sẵn điều hòa nên đầu năm học mới phụ huynh không phải đóng góp để lắp đặt, tuy nhiên phải dùng hạn chế do ngân sách không đủ chi. Bởi thế, phụ huynh chúng tôi mong muốn được hỗ trợ tiền điện với nhà trường để con em có thể sử dụng điều hòa thoải mái hơn, bảo đảm sức khỏe trong những ngày nắng nóng mùa hè và những ngày giá rét mùa đông, hạn chế tiếng ồn từ bên ngoài khi thường xuyên mở cửa phòng học. Tôi cho rằng nếu không phải “cõng” quá nhiều chi phí tiền điện, ngân sách của nhà trường có thể được chi nhiều hơn vào các hoạt động khác cho học sinh”.

Nếu tất cả phụ huynh học sinh cùng đồng thuận hỗ trợ tiền điện sử dụng điều hòa, vậy cái sai của Trường Tiểu học Trần Phú nằm ở đâu? Một kế toán trường học giấu tên lý giải, Trường Tiểu học Trần Phú chưa thực hiện đúng nguyên tắc trong vận động, tiếp nhận, quản lý và sử dụng tài trợ. Theo quy định, việc tài trợ không chỉ phải “bảo đảm nguyên tắc tự nguyện, công khai, minh bạch, không ép buộc” mà còn phải bảo đảm “không quy định mức tài trợ bình quân, không quy định mức tài trợ tối thiểu”. Chi phí hỗ trợ 100.000 đồng/học sinh đã là mức cào bằng, trong khi ở các trường khác sẽ lắp đặt đồng hồ riêng từng lớp và trả tiền điện sử dụng theo đồng hồ. Việc thu chi khoản tiền này sẽ do Ban đại diện cha mẹ học sinh các lớp thực hiện chứ nhà trường không đứng ra thu hộ.

Lắp đặt và sử dụng điều hòa không phải là khoản thu bắt buộc mà dựa trên nhu cầu thực tế của học sinh từng lớp. Nhưng để điều hòa trường học không “mang tiếng oan”, nhà trường và ban đại diện cha mẹ học sinh khi triển khai việc vận động, kêu gọi lắp đặt và hỗ trợ tiền điện sử dụng điều hòa cần giải thích rõ ràng, cụ thể để các phụ huynh hiểu quy định, thực hiện một cách minh bạch, khéo léo và luôn bảo đảm nhận được sự đồng thuận của toàn thể phụ huynh, tránh xảy ra những hiểu lầm và thông tin không chính xác.

Hạ Yến