Để nhịp cồng chiêng mãi ngân vang

Đội cồng chiêng "nhí" làng Blang 3 (xã Ia Hrung) được thành lập năm 2021 với hơn 40 thành viên. Nhiều thành viên trong đội giờ đã ở độ tuổi thanh niên nhưng vẫn duy trì tập luyện đều đặn, ngày càng thể hiện tốt vai trò thế hệ tiếp nối giữ gìn và phát huy giá trị di sản.

Đội không chỉ phục vụ lễ hội ở địa phương mà còn tham gia biểu diễn ở nhiều sự kiện quy mô lớn. Đặc biệt, các em được tham gia trình diễn cồng chiêng tại Triển lãm thành tựu Đất nước nhân dịp kỷ niệm 80 năm Ngày Quốc khánh tổ chức tại Thủ đô Hà Nội.

Nghệ nhân Puih Đup (bên trái) truyền dạy kỹ năng đánh cồng chiêng cho đội cồng chiêng làng Blang 3 (xã Ia Hrung). Ảnh: R’Ô Hok

Thời gian qua, nghệ nhân Puih Đup phụ trách đội cồng chiêng "nhí" làng Blang 3. Ông chia sẻ: “Hiện đội có 24 thành viên nam và 18 thành viên nữ đảm nhận phần xoang. Một số thành viên lớn tuổi tham gia kèm cặp, hướng dẫn đội tập luyện. Điều đáng mừng là các cháu đều đam mê cồng chiêng nên học rất nhanh. Mình thấy vui lắm, tin rằng lớp trẻ sau này sẽ gìn giữ được tiếng cồng chiêng”.

Em Ksor Thơ (SN 2008) tham gia đội cồng chiêng "nhí" của làng Blang 3 đã được hơn 3 năm. Những ngày đầu tập luyện cồng chiêng đối với em không hề dễ dàng, khi phải kiên trì làm quen từng động tác, từng nhịp chiêng.

“Đến khi cồng chiêng dần ăn sâu vào trong người mình, càng tập càng hăng say, cái tay đánh ngày càng hay, cái đầu nhớ càng được nhiều bài. Em thực sự sung sướng khi được tham gia cùng đội diễn tấu các bài yêu thích như: mừng lúa mới, mừng chiến thắng và chàng trai dũng cảm… mang nhiều ý nghĩa với người Jrai”, Ksor Thơ bộc bạch.

Giờ tập luyện của đội cồng chiêng làng Blang 3. Ảnh: R’Ô Hok

Lực lượng thanh thiếu niên tham gia các đội, CLB cồng chiêng ngày càng nhiều. Gần đây nhất, Đoàn xã Ia Púch đã thành lập CLB Cồng chiêng thanh thiếu niên xã vào tháng 10-2025, với 24 thành viên. Mỗi buổi tối từ thứ 2 đến thứ 7 hằng tuần, các thành viên CLB tập trung tại nhà sinh hoạt cộng đồng làng Goòng (xã Ia Púch) để luyện tập dưới sự hướng dẫn của những nghệ nhân giàu kinh nghiệm.

Em Rơ Mah Hải (SN 2008, làng Goòng) chia sẻ: “Em rất vui khi tham gia CLB cồng chiêng. Ngoài sự hướng dẫn của người lớn, nhiều bạn biết đánh cồng chiêng đã chỉ dẫn và kèm cặp cho nhau nên đến nay hầu hết thành viên đều khá thành thạo. Chúng em rất hào hứng khi được biểu diễn cồng chiêng trong một số lễ hội của xã”.

Chị Siu Thảo, Bí thư Đoàn xã Ia Púch, cho biết: “Việc thành lập CLB Cồng chiêng thanh thiếu niên xã không chỉ thể hiện vai trò xung kích của tổ chức Đoàn trong bảo tồn di sản văn hóa, mà còn giáo dục truyền thống, khơi dậy niềm tự hào và ý thức giữ gìn bản sắc trong thế hệ trẻ địa phương. Thời gian tới, Đoàn xã sẽ tiếp tục duy trì và phát triển mô hình, tổ chức thêm nhiều hoạt động giao lưu, biểu diễn cồng chiêng, góp phần làm phong phú đời sống tinh thần và giữ gìn tiếng chiêng của Tây Nguyên”.

Không chỉ có đội cồng chiêng nam, nhiều địa phương đã thành lập các đội cồng chiêng nữ. Đây không phải sự đổi mới mang tính hình thức trong sinh hoạt văn hóa cộng đồng, mà đã thực sự phát huy hiệu quả. Những người mẹ, người chị không chỉ lo việc nương rẫy, giữ ấm bếp lửa nhà sàn, mà còn mạnh mẽ đánh lên những tiếng cồng chiêng vang vọng núi rừng.

Câu lạc bộ cồng chiêng, nhạc cụ truyền thống dân tộc nữ làng Chuet Ngol trình diễn cồng chiêng và nhạc cụ truyền thống tại một sự kiện của địa phương. Ảnh: ĐVCC

Chị H’Thi, Chủ nhiệm CLB Cồng chiêng, nhạc cụ truyền thống dân tộc nữ làng Chuet Ngol (phường An Phú) cho hay: Trước đây, phụ nữ Jrai không đánh cồng chiêng mà chỉ tham gia xoang trong các lễ hội. Tháng 3-2024, xuất phát từ mong muốn của chị em là được học để tham gia gìn giữ cồng chiêng, làng Chuet Ngol và các đơn vị, địa phương đã phối hợp thành lập CLB cồng chiêng, nhạc cụ truyền thống dân tộc với 40 thành viên nữ, độ tuổi từ 18 - 35. Dù bận rộn công việc gia đình, các thành viên vẫn sắp xếp thời gian để tham gia đầy đủ các buổi luyện tập. Hiện tại, các thành viên đánh thành thạo nhiều bài cồng chiêng truyền thống. Câu lạc bộ tích cực tham gia các lễ hội, sự kiện cộng đồng ở nhiều nơi.

“Từ nhỏ, mình đã say mê tiếng cồng chiêng mỗi dịp làng vào hội và luôn ấp ủ mong muốn có một đội cồng chiêng nữ. Khi điều này trở thành hiện thực, mình rất sung sướng, luôn dành hết sức đóng góp cho CLB. Hiện nay, ngoài diễn tấu cồng chiêng, các thành viên còn chơi đàn t’rưng, klông pút… để tạo sự sinh động, hấp dẫn cho chương trình biểu diễn”, chị H’Thi chia sẻ.

R'Ô HOK