Đề xuất chọn ngày 31/5 là Ngày toàn dân tiết kiệm, chống lãng phí

Sáng 4/11, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng trình bày tờ trình dự án Luật Tiết kiệm, chống lãng phí.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho biết, việc xây dựng Luật Tiết kiệm, chống lãng phí nhằm tạo khung khổ pháp lý đồng bộ, thống nhất, rõ ràng, hiệu quả đối với công tác tiết kiệm, chống lãng phí; góp phần phòng ngừa, ngăn chặn và xử lý các hành vi gây lãng phí. Đồng thời, Luật cũng hướng tới nâng cao nhận thức, ý thức trách nhiệm trong công tác tiết kiệm, chống lãng phí và xây dựng văn hóa tiết kiệm trong toàn xã hội.

Đối tượng áp dụng của dự thảo Luật bao gồm: Tổ chức của Đảng, cơ quan nhà nước; đơn vị lực lượng vũ trang nhân dân; đơn vị sự nghiệp công lập; Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức thành viên; doanh nghiệp nhà nước; cán bộ, công chức, viên chức, người lao động trong khu vực nhà nước; doanh nghiệp, tổ chức, hộ gia đình, cá nhân khác có liên quan đến công tác tiết kiệm, chống lãng phí.

Để đảm bảo Luật mới được ban hành có ý nghĩa thực chất, đi vào thực tế, khắc phục tồn tại, hạn chế của Luật hiện hành, đạt được các mục tiêu, yêu cầu, chỉ đạo của Đảng, Nhà nước và đặc biệt là chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm, dự án Luật Tiết kiệm, chống lãng phí được nghiên cứu, thiết kế với một số nội dung sửa đổi, hoàn thiện quan trọng.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, để nâng cao hiệu quả công tác tiết kiệm, chống lãng phí trong thời gian tới, hướng tới xây dựng văn hóa tiết kiệm, chống lãng phí, đảm bảo “thực hành tiết kiệm ở mọi ngành, mọi nghề, mọi cán bộ, đảng viên và người dân” theo chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm, dự thảo Luật đã bổ sung một số nội dung lớn.

Trong đó, dự thảo luật bổ sung quy định Ngày toàn dân tiết kiệm, chống lãng phí là ngày 31/5 hằng năm. Đồng thời giao Chính phủ quy định chi tiết việc tổ chức thực hiện Ngày toàn dân tiết kiệm, chống lãng phí để đảm bảo việc triển khai hiệu quả.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng trình bày tờ trình.

Trình bày Báo cáo thẩm tra dự án Luật Tiết kiệm, chống lãng phí, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi cho biết, Ủy ban Kinh tế và Tài chính tán thành việc sửa đổi toàn diện Luật Thực hành tiết kiệm, chống lãng phí với những lý do được nêu tại Tờ trình của Chính phủ.

Thẩm tra một số vấn đề cụ thể, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi cho biết, Ủy ban tán thành với quy định về hành vi gây lãng phí và hành vi vi phạm trong tổ chức thực hiện phòng, chống lãng phí.

Việc quy định cụ thể, rõ ràng hành vi lãng phí và hành vi vi phạm trong tổ chức thực hiện phòng, chống lãng phí sẽ làm tăng tính minh bạch, tính khả thi của Luật; xác định rõ hành vi gây lãng phí, hành vi vi phạm; tạo cơ sở pháp lý để xây dựng quy chế nội bộ, cơ chế kiểm soát, chế tài xử lý; thúc đẩy phòng ngừa thay vì xử lý hậu quả; tăng cường niềm tin của người dân vào công tác phòng, chống lãng phí, củng cố kỷ luật công vụ; cán bộ, công chức dễ hiểu, dễ tuân thủ.

Ủy ban Kinh tế và Tài chính thống nhất chỉ quy định khung, có tính nguyên tắc về nhóm các hành vi gây lãng phí và nhóm hành vi vi phạm trong tổ chức thực hiện phòng, chống lãng phí. Tuy nhiên, Ủy ban đề nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu, kế thừa các quy định còn giá trị thực hiện tại Chương II của Luật Thực hành tiết kiệm chống lãng phí hiện hành, thể chế hóa chủ trương, hướng dẫn của Đảng trong tình hình mới và hoàn thiện hành vi gây lãng phí theo hướng quy định các hành vi trực tiếp gây ra lãng phí trong quản lý, sử dụng nguồn lực theo nhóm lĩnh vực, gắn với chuẩn mực quản lý như định mức, tiêu chuẩn, quy trình.

Thẩm tra nội dung về cung cấp, xử lý thông tin phát hiện lãng phí và bảo vệ người đấu tranh chống lãng phí, Ủy ban nhận thấy, nhiều nội dung quy định về quyền cung cấp thông tin, bảo vệ người cung cấp, cấm trả thù, trách nhiệm bồi thường tại Điều 7 dự thảo Luật đã được quy định trong Luật Tố cáo, Luật Phòng, chống tham nhũng và các văn bản hướng dẫn. Bên cạnh đó, cơ chế bảo vệ “người đấu tranh chống lãng phí” có nhiều điểm tương đồng với cơ chế bảo vệ “người tố cáo” trong Luật Tố cáo.

Do đó, Ủy ban đề nghị cơ quan soạn thảo rà soát kỹ lưỡng, bảo đảm thống nhất, không trùng lặp, đồng thời đề nghị cân nhắc, bổ sung quy định về quyền, nghĩa vụ của người đấu tranh chống lãng phí, tương tự như quy định tại Luật Tố cáo.

Về cơ sở dữ liệu quốc gia về tiết kiệm, chống lãng phí, Điều 14 quy định cơ sở dữ liệu quốc gia về tiết kiệm, chống lãng phí là tập hợp dữ liệu, thông tin, chỉ tiêu, số liệu có liên quan đến công tác tiết kiệm, chống lãng phí do Bộ Tài chính quản lý, chủ trì xây dựng và vận hành, nhằm phục vụ công tác quản lý nhà nước trên phạm vi toàn quốc và giao Chính phủ quy định chi tiết về việc xây dựng, cập nhật, quản lý, khai thác và sử dụng cơ sở dữ liệu này. Đa số ý kiến thống nhất với quy định của dự thảo Luật, cho rằng nội dung này đã bảo đảm tính cần thiết, phù hợp thực tiễn và khả thi trong triển khai.

Về khen thưởng và xử lý vi phạm, Ủy ban Kinh tế và Tài chính cho rằng, xử lý vi phạm trong thực hiện tiết kiệm, chống lãng phí là nội dung quan trọng của Luật, thể chế hóa Chỉ thị số 27-CT/TW và giải quyết những vướng mắc hiện nay.

Vì vậy, Ủy ban đề nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu, quy định cụ thể về xử lý vi phạm và trách nhiệm bồi thường thiệt hại. Trong đó quy định xử lý vi phạm đối với tổ chức, cá nhân và người đứng đầu trong trường hợp để xảy ra sai phạm và quy định về trách nhiệm bồi thường thiệt hại của tổ chức, cá nhân, trách nhiệm liên đới của người đứng đầu.

Minh Tuệ