Đề xuất Chủ tịch thành phố được chỉ định thầu dự án đường sắt đô thị ở Hà Nội, TP HCM
Nhiều cơ chế đặc thù trong trình tự, thủ tục thực hiện đầu tư dự án đường sắt đô thị tại Hà Nội, TP HCM đã được Chính phủ đề xuất với Quốc hội
Ngày 13-2, tại kỳ họp bất thường lần thứ 9, Chính phủ đã trình Quốc hội dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù, đặc biệt để phát triển hệ thống mạng lưới đường sắt đô thị (ĐSĐT) tại TP Hà Nội, TP HCM.
Trình bày tờ trình của Chính phủ, Bộ trưởng Bộ GTVT Trần Hồng Minh cho biết trên thế giới đã có hơn 200 thành phố xây dựng hệ thống ĐSĐT, các thành phố lớn đều ưu tiên phát triển ĐSĐT để đáp ứng nhu cầu vận tải hành khách đô thị, là giải pháp căn cơ để giải bài toán ùn tắc, ô nhiễm môi trường và tai nạn giao thông.
Bộ trưởng Bộ GTVT trình bày tờ trình tại phiên họp. Ảnh: Phạm Thắng
Tại Hà Nội và TP HCM, ĐSĐT bắt đầu xây dựng từ năm 2007, tuy nhiên tiến độ triển khai chậm, không đáp ứng được yêu cầu do quá trình triển khai gặp nhiều khó khăn, vướng mắc, đặc biệt là các quy định về trình tự, thủ tục đầu tư, huy động nguồn lực và tổ chức thực hiện.
Do đó, việc xây dựng và ban hành cơ chế, chính sách đặc thù, đặc biệt để phát triển hệ thống mạng lưới ĐSĐT tại hai thành phố để giải quyết “điểm nghẽn” về thể chế, góp phần thực hiện mục tiêu hoàn thành mạng lưới ĐSĐT tại hai thành phố là rất cần thiết, cấp bách.
"Việc xây dựng Nghị quyết của Quốc hội nhằm huy động mọi nguồn lực hợp pháp, rút ngắn tối đa tiến độ thực hiện, khai thác có hiệu quả nguồn lực quỹ đất; phân cấp, phân quyền mạnh mẽ cho hai TP trong việc triển khai đầu tư, phát huy tính chủ động, tích cực của hai Thành phố"- Bộ trưởng Trần Hồng Minh nêu rõ.
Dự thảo Nghị quyết quy phạm hóa 6 nhóm chính sách đặc thù, gồm: Huy động nguồn vốn; trình tự, thủ tục thực hiện đầu tư; phát triển đô thị theo mô hình TOD; phát triển công nghiệp đường sắt, chuyển giao công nghệ và đào tạo nguồn nhân lực; chính sách vật liệu xây dựng và bãi đổ thải; các quy định áp dụng riêng cho TP HCM.
Đối với nhóm các quy định áp dụng riêng cho TP HCM, dự thảo quy định: Thu và sử dụng tiền thu trong khu vực TOD; huy động vốn thông qua các khoản vay phát hành trái phiếu chính quyền địa phương; tổ chức đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư dự án có sử dụng đất để chỉnh trang phát triển đô thị; UBND TP được tổ chức thẩm định và phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường; cấp giấy phép môi trường.
Theo Bộ trưởng Trần Hồng Minh, các nhóm quy định cho TP HCM nêu trên đã được quy định trong Luật Thủ đô, nhưng cần được bổ sung vào Nghị quyết này để TP HCM được áp dụng tương tự với TP Hà Nội.
Dự thảo Nghị định cũng đưa ra nhiều cơ chế, chính sách đặc thù về trình tự, thủ tục thực hiện đầu tư ĐSĐT tại Hà Nội và TP HCM. Theo đó, dự án ĐSĐT không phải lập, thẩm định, quyết định chủ trương đầu tư mà được thực hiện ngay thủ tục lập, thẩm định, quyết định đầu tư; UBND TP được quyết định việc phân chia dự án thành các dự án thành phần, tiểu dự án khi phê duyệt dự án; UBND TP được chỉ định thầu các gói thầu tư vấn, phi tư vấn, xây lắp và nhà đầu tư...
Trình bày báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh cho biết Ủy ban thống nhất với 6 nhóm chính sách đặc thù, đặc biệt như Chính phủ đề xuất.
Tuy nhiên, Ủy ban Kinh tế lưu ý một số nội dung trong dự thảo liên quan đến trình tự, thủ tục thực hiện đầu tư. Theo đó, dự thảo quy định các dự án đường sắt đô thị, dự án đường sắt đô thị theo mô hình TOD được chỉ định thầu nhằm rút ngắn thời gian thực hiện các dự án.
Ủy ban Kinh tế cho rằng đối với việc chỉ định thầu các gói thầu thuộc dự án đường sắt đô thị là phù hợp, do tính chất đặc biệt cần đẩy nhanh tiến độ của loại dự án này. Tuy nhiên, đối với các dự án đường sắt đô thị theo mô hình TOD đề nghị cân nhắc thực hiện công tác chỉ định thầu để bảo đảm tính cạnh tranh, minh bạch và hiệu quả trong việc khai thác, phát triển khu vực TOD.
