Đề xuất dùng quỹ bảo hiểm thất nghiệp hỗ trợ người lao động

Ngày 8-4, Đoàn Đại biểu Quốc hội (ĐBQH) TP.HCM tổ chức Hội thảo góp ý cho dự án Luật Việc làm (sửa đổi).

Tại hội thảo, các chuyên gia, nhà khoa học tập trung thảo luận và góp ý nhiều nội dung mới cho dự thảo Luật Việc làm sửa đổi.

Đáng chú ý, ông Phạm Văn Hiền, Phó Giám đốc Trung tâm Tư vấn pháp luật, Liên đoàn lao động (LĐLĐ) TP.HCM, cho biết tình trạng nhiều doanh nghiệp chưa thực hiện nghiêm túc các chế độ về bảo hiểm vẫn đang diễn ra, ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi người lao động.

Tuy nhiên, hiện nay vẫn chưa có quy định cụ thể để xử lý đối với các doanh nghiệp vi phạm nghĩa vụ liên quan đến bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế cho người lao động.

Ông Phạm Văn Hiền, Phó Giám đốc Trung tâm Tư vấn pháp luật LĐLĐ TP.HCM chia sẻ tại hội thảo.

“Khi người lao động nghỉ việc do chấm dứt hợp đồng lao động vì một lý do nào đó, nếu doanh nghiệp nợ bảo hiểm thì họ sẽ không được giải quyết các quyền lợi liên quan như hưởng trợ cấp thất nghiệp hay tham gia các khóa đào tạo nghề theo quy định.

Trường hợp người lao động đã tham gia bảo hiểm thất nghiệp xuyên suốt trong khoảng 10 năm, 15 năm… Tuy nhiên, khi chuyển sang một doanh nghiệp mới đang nợ đóng bảo hiểm trong nhiều năm (có nơi nợ đến ba, bốn năm hoặc hơn) thì người lao động bị ảnh hưởng nghiêm trọng” - ông Hiền cho hay.

Do đó, ông Hiền cho rằng dù người lao động đáp ứng đủ điều kiện về thời gian đóng bảo hiểm, nhưng vì doanh nghiệp nợ bảo hiểm nên không được xác nhận để hưởng các chế độ đào tạo lại, hỗ trợ nghề nghiệp, dù theo quy định là phải được hỗ trợ sau 12 tháng hoặc 4 tháng kể từ thời điểm nghỉ việc.

“Chúng ta cần có quy định riêng để xử lý những doanh nghiệp phá sản, gặp khó khăn hoặc cố tình không đóng bảo hiểm, nhằm đảm bảo quyền lợi cho người lao động đã đóng bảo hiểm đầy đủ và lâu dài. Không thể để người lao động phải gánh chịu hậu quả chỉ vì doanh nghiệp nợ bảo hiểm” - ông Hiền nhấn mạnh.

Mặt khác, ông Hiền cho rằng dự thảo Luật Việc làm (sửa đổi) cần bổ sung, hoàn thiện một số quy định nhằm phòng ngừa và giải quyết kịp thời quyền lợi về bảo hiểm thất nghiệp cho người lao động trong các trường hợp doanh nghiệp phá sản, chủ doanh nghiệp bỏ trốn, cố tình chậm hoặc không đóng bảo hiểm thất nghiệp vì lý do khó khăn tài chính.

“Thời gian qua đã có rất nhiều người lao động trở thành nạn nhân của tình trạng chậm đóng, trốn đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp của các doanh nghiệp. Hậu quả là họ không được giải quyết các chế độ bảo hiểm thất nghiệp khi nghỉ việc, dù bản thân người lao động không có lỗi.

Tôi đề xuất Ban soạn thảo cần nghiên cứu cơ chế để người lao động được thụ hưởng quyền lợi căn cứ theo thời điểm đã tham gia bảo hiểm thất nghiệp.

Cụ thể, nếu người lao động đã đóng đến thời điểm nào thì cần tạo điều kiện để họ được hưởng quyền lợi tương ứng tại thời điểm đó, bao gồm cả việc được tham gia đào tạo nghề khi mất việc làm. Không thể để người lao động chịu thiệt thòi vì lỗi thuộc về doanh nghiệp” - ông Hiền phân tích.

Do đó, ông Hiền tiếp tục đề xuất cần có cơ chế giám sát chặt chẽ hơn nữa đối với việc doanh nghiệp thực hiện nghĩa vụ bảo hiểm. Đồng thời, ông Hiền kiến nghị nên xem xét sử dụng quỹ bảo hiểm thất nghiệp hỗ trợ người lao động trong các trường hợp doanh nghiệp phá sản, đóng cửa, chủ bỏ trốn hoặc không đủ điều kiện để hoàn tất nghĩa vụ bảo hiểm.

Đơn cử như có những người lao động ở độ tuổi 45–50, khi doanh nghiệp phá sản hoặc ngừng hoạt động, họ không đủ điều kiện để nhận trợ cấp thất nghiệp, cũng không dễ tìm được việc làm mới do hạn chế về kỹ năng và độ tuổi.

Với nhóm đối tượng này, có thể xem xét sử dụng quỹ bảo hiểm thất nghiệp như một nguồn hỗ trợ tạm thời. Sau đó, cơ quan chức năng sẽ tiến hành thanh tra, kiểm tra và thực hiện khởi kiện doanh nghiệp vi phạm, buộc khắc phục số tiền đã chi trả, nhằm hoàn trả lại cho quỹ.

HẢI NHI