Đề xuất giảm thuế thu nhập cá nhân cho vợ chồng sinh đủ 2 con

Đại biểu Nguyễn Hoàng Uyên - Đoàn ĐBQH tỉnh Tây Ninh. Ảnh: Media Quốc hội.

Ngày 10/11, tiếp tục chương trình kỳ họp thứ 10, Quốc hội thảo luận tại hội trường về Dự án Luật Dân số.

Theo dự thảo luật, một trong những biện pháp duy trì mức sinh là hỗ trợ tài chính khi sinh con đối với phụ nữ dân tộc ít người; phụ nữ sinh đủ 2 con trước 35 tuổi; phụ nữ ở địa phương có mức sinh thấp. Bên cạnh đó là biện pháp ưu tiên mua hoặc thuê nhà ở xã hội theo quy định của pháp luật về nhà ở đối với phụ nữ sinh đủ 2 con hoặc nam giới có 2 con đẻ mà vợ đã mất.

Thảo luận về nội dung này, đại biểu Nguyễn Hoàng Uyên - Đoàn ĐBQH tỉnh Tây Ninh cho rằng trong thực tiễn, việc triển khai, đặc biệt là về nhà ở, gặp rất nhiều khó khăn do hạn chế về nguồn lực và khả năng cân đối ngân sách, nhất là tại địa phương có điều kiện kinh tế khó khăn. Ngoài ra, các chính sách chưa thực sự gắn kết mạnh mẽ vai trò của nam giới trong chia sẻ việc chăm sóc con cái.

Nữ đại biểu đề nghị ban soạn thảo rà soát quy định theo hướng linh hoạt, phù hợp với thực tiễn, đảm bảo tính khả thi.

Đồng thời, đại biểu đề nghị bổ sung một số chính sách mang tính bền vững, thiết thực như là hỗ trợ phát triển hệ thống dịch vụ trông giữ trẻ, giáo dục mầm non công lập và ngoài công lập bảo đảm chất lượng. Đây là giải pháp căn cơ giúp giảm gánh nặng chăm sóc con nhỏ cho các gia đình, tạo điều kiện cho phụ nữ, đặc biệt là lao động nữ sớm quay lại thị trường lao động.

Đặc biệt, đại biểu đề nghị có chính sách giảm thuế thu nhập cá nhân cho vợ chồng sinh đủ 2 con, bởi đây là hình thức hỗ trợ trực tiếp, có tính khuyến khích cao và phù hợp với xu hướng chính sách tại một số quốc gia đang đối mặt với tỷ suất sinh thấp.

"Chính sách này không chỉ hỗ trợ tài chính mà còn tạo điều kiện thuận lợi để phụ nữ yên tâm sinh và nuôi dạy con, góp phần thực hiện hiệu quả mục tiêu dân số," đại biểu Nguyễn Hoàng Uyên đề xuất.

Về quy định hỗ trợ tài chính khi sinh con đối với phụ nữ dân tộc ít người, đại biểu đề nghị nghiên cứu hết sức thận trọng. Thực tiễn, tỷ suất sinh ở nhóm dân tộc thiểu số vốn đã cao hơn so với mức bình quân chung của cả nước, trong khi điều kiện sống của đồng bào còn khó khăn.

Dẫn các số liệu theo điều tra kinh tế xã hội 53 dân tộc thiểu số năm 2024, theo đại biểu, đối với phụ nữ dân tộc ít người, tỷ suất sinh từ 4-4,3 con trên một phụ nữ, gấp hơn hai lần mức trung bình quốc gia; khoảng 20-24% phụ nữ sinh con tại nhà không được hỗ trợ y tế. Do đó, đại biểu đánh giá vấn đề cốt lõi không phải là phụ nữ dân tộc ít người không muốn sinh con mà là điều kiện sống, chăm sóc sức khỏe và tiếp cận dịch vụ cơ bản còn quá hạn chế.

Do đó, đại biểu Nguyễn Hoàng Uyên cho rằng việc gia tăng dân số trong bối cảnh đó không những không cải thiện chất lượng dân số mà còn có thể làm ảnh hưởng đến tình trạng nghèo đói, gia tăng tử vong ở trẻ em và bất bình đẳng giới.

Đại biểu Tô Văn Tám - Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Ngãi. Ảnh: Media Quốc hội.

Cũng góp ý vào các chính sách duy trì mức sinh thay thế, đại biểu Tô Văn Tám - Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Ngãi bày tỏ băn khoăn với quy định chỉ phụ nữ sinh đủ hai con trước 35 tuổi mới được hưởng hỗ trợ tài chính, đồng thời đề nghị làm rõ cơ sở khoa học cũng như thực tiễn của quy định trên.

Theo đại biểu, mục tiêu của chính sách là khuyến khích sinh con trong độ tuổi sinh đẻ nhằm đảm bảo chất lượng dân số và nguồn nhân lực cho tương lai, song ông đánh giá quy định hiện tại chưa hợp lý và thiếu công bằng vì tạo ra sự phân biệt đối xử giữa phụ nữ sinh đủ hai con trước 35 tuổi và sau 35 tuổi.

"Nhiều phụ nữ muốn sinh con trước 35 tuổi nhưng chưa thể thực hiện do các yếu tố khách quan như điều kiện kinh tế, việc làm chưa ổn định,... dẫn đến việc sinh con muộn hơn. Nếu sinh đủ hai con sau 35 tuổi, họ sẽ không được hưởng hỗ trợ, điều này dẫn đến thiếu công bằng," đại biểu Tô Văn Tám đánh giá.

Đại biểu đề xuất cần hệ thống lại quy định để đảm bảo tính đồng bộ, công bằng, có thể mở rộng hỗ trợ cho tất cả phụ nữ sinh đủ 2 con mà không giới hạn độ tuổi, đồng thời bổ sung các chính sách bảo vệ sức khỏe bà mẹ và trẻ em. Đại biểu cũng kiến nghị quy định trong luật nguyên tắc hỗ trợ phụ nữ sinh đủ 2 con, nhưng giao quyền quyết định mức hỗ trợ cụ thể cho từng địa phương phù hợp với điều kiện thực tế.