Đề xuất mở cơ chế thuê nhà ở công nhân ngoài khu công nghiệp
HoREA đề xuất doanh nghiệp có thể được thuê nhà ở xã hội ngoài khu công nghiệp (KCN) cho công nhân, tự xây nhà ở công nhân và được hạch toán chi phí vào hoạt động sản xuất kinh doanh.
Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA) vừa có văn bản gửi Thủ tướng Chính phủ, góp ý cho Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển nhà ở xã hội.
Theo đó, HoREA đề xuất sửa đổi, bổ sung khoản 4 Điều 1 và Điều 9 của dự thảo nhằm tạo điều kiện cho doanh nghiệp, hợp tác xã trong KCN được thuê hoặc đầu tư xây dựng nhà ở công nhân.
Bất cập trong chính sách nhà ở công nhân
HoREA cho biết Luật Nhà ở 2023 chưa quy định rõ ràng về việc doanh nghiệp, hợp tác xã trong KCN được thuê nhà ở xã hội ngoài KCN cho công nhân ở, cũng như chưa có cơ chế cho phép họ tự đầu tư xây dựng nhà lưu trú công nhân.
Theo Điều 93 và Điều 100 Luật Nhà ở 2023, doanh nghiệp chỉ được phép thuê nhà lưu trú công nhân trong KCN để bố trí cho công nhân của mình thuê lại. Tuy nhiên, luật chưa đề cập đến trường hợp doanh nghiệp có thể thuê nhà ở xã hội ngoài KCN cho công nhân, do đó cần bổ sung cơ chế thí điểm.
Bên cạnh đó, Điều 95 Luật Nhà ở 2023 quy định dự án đầu tư xây dựng nhà lưu trú công nhân trong KCN phải được Ban Quản lý KCN chấp thuận, nhưng chưa có quy định về việc doanh nghiệp trong KCN được tự đầu tư xây dựng nhà lưu trú cho công nhân của mình.

Hiện một số doanh nghiệp đã chủ động xây dựng nhà ở công nhân để giải quyết nhu cầu chỗ ở cho người lao động. Ảnh: Lê Ánh
Một số doanh nghiệp đã chủ động xây dựng nhà lưu trú công nhân để giải quyết nhu cầu chỗ ở cho người lao động. Điển hình như Công ty Nissei Electric Việt Nam (Khu chế xuất Linh Trung 1, TP Thủ Đức) với 285 phòng tập thể, phục vụ chỗ ở cho 2.280 công nhân. Tương tự, Công ty Etemal Prowess Việt Nam (quận 12) cũng đầu tư nhà lưu trú cho công nhân của mình.
Dự án Nhà lưu trú công nhân Khu chế xuất Linh Trung 2, TP Thủ Đức (giai đoạn 1) do Công ty Thiên Phát đầu tư đã xây dựng một tòa chung cư 10 tầng với 368 căn hộ, diện tích 35m2/căn, phục vụ nhu cầu của công nhân. Giá thuê hiện tại là 2,2 triệu đồng/căn, trong đó 80% là căn hộ gia đình, 20% là phòng tập thể.
Đề xuất mở rộng cơ chế thuê và đầu tư nhà lưu trú
HoREA đề xuất sửa đổi, bổ sung khoản 4 Điều 1 và Điều 9 của Dự thảo Nghị quyết thí điểm. Cụ thể, tại khoản 4 Điều 1, HoREA kiến nghị bổ sung quy định cho phép doanh nghiệp, hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã trong KCN được thuê nhà ở xã hội, nhà lưu trú công nhân của các chủ đầu tư hoặc tự đầu tư xây dựng nhà lưu trú công nhân để bố trí chỗ ở cho người lao động của mình.
Đối với Điều 9, HoREA đề xuất quy định cụ thể về việc doanh nghiệp, hợp tác xã trong KCN có quyền thuê nhà lưu trú công nhân trong KCN hoặc thuê nhà ở xã hội ngoài KCN của các chủ đầu tư để bố trí chỗ ở cho công nhân. Đồng thời được phép tự đầu tư xây dựng nhà lưu trú công nhân trong KCN để phục vụ nhu cầu chỗ ở của công nhân của mình.
Doanh nghiệp, hợp tác xã không được cho tổ chức, cá nhân không phải người lao động của mình thuê lại nhà ở đã thuê và chi phí đầu tư, thuê nhà lưu trú công nhân được hạch toán vào chi phí sản xuất kinh doanh hợp lý, hợp lệ của doanh nghiệp.

Đề xuất cho phép doanh nghiệp trong KCN được thuê nhà ở xã hội, nhà ở công nhân của các chủ đầu tư hoặc tự đầu tư xây dựng nhà ở công nhân để bố trí chỗ ở cho người lao động của mình. Ảnh: Lê Ánh
HoREA nhấn mạnh rằng việc bổ sung các quy định này sẽ tạo cơ sở pháp lý cho doanh nghiệp, hợp tác xã chủ động hơn trong việc giải quyết vấn đề nhà ở cho người lao động.
HoREA cũng đề nghị cơ chế hỗ trợ tài chính phù hợp để khuyến khích doanh nghiệp tham gia xây dựng nhà lưu trú công nhân, bao gồm các ưu đãi về thuế, tiếp cận vốn vay ưu đãi hoặc cơ chế đối ứng từ nhà nước nhằm giảm gánh nặng tài chính cho doanh nghiệp.
HoREA kỳ vọng những kiến nghị này sẽ được xem xét và đưa vào thí điểm, góp phần cải thiện điều kiện nhà ở công nhân, thúc đẩy sự phát triển bền vững của khu công nghiệp.