Đề xuất mở rộng phạm vi, VAMC có thể mua nợ xấu của ngân hàng ngoại
Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) đang xây dựng và lấy ý kiến dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 53/2013/NĐ-CP ngày 18/5/2013 của Chính phủ về thành lập, tổ chức và hoạt động của Công ty Quản lý tài sản của các tổ chức tín dụng Việt Nam (VAMC).
Đánh giá lại tình hình thực hiện Nghị định 53/2013/NĐ-CP ngày 18/5/2013 của Chính phủ (Nghị định 53), NHNN cho rằng, cần phải nghiên cứu sửa đổi, bổ sung hoặc thay thế cho phù hợp với Luật Các tổ chức tín dụng năm 2024 và các quy định pháp luật hiện hành khác, đáp ứng yêu cầu thực tiễn.
Theo quy định mới tại khoản 1 Điều 197 Luật Các tổ chức tín dụng năm 2024 về đối tượng mua nợ xấu của VAMC quy định: “Tổ chức mua bán, xử lý nợ chỉ được mua khoản nợ xấu của tổ chức tín dụng liên doanh, tổ chức tín dụng 100% vốn nước ngoài, chi nhánh ngân hàng nước ngoài theo giá trị thị trường”. Tuy nhiên, Nghị định 53 chưa quy định nội dung này.
Về nội dung thu giữ tài sản bảo đảm, NHNN nhận định, cần sửa đổi, bổ sung Nghị định 53 để phù hợp với các quy định hiện hành tại Luật Các tổ chức tín dụng năm 2024. Ngoài ra, trong nhiều chủ trương, chính sách liên quan đến tín dụng, ngân hàng, cơ cấu lại các tổ chức tín dụng gắn liền với xử lý nợ xấu được ban hành. Do đó, NHNN cho rằng, phải rà soát sửa đổi, bổ sung, hủy bỏ các thủ tục hành chính không cần thiết đối với hoạt động của VAMC, tránh trùng lặp gây tốn kém cho doanh nghiệp.
Đề xuất mở rộng phạm vi, VAMC có thể mua nợ xấu của ngân hàng ngoại. Ảnh: T.L.
Một trong những nội dung quan trọng được đề xuất tại dự thảo là mở rộng phạm vi đối tượng áp dụng. Cụ thể, dự thảo bổ sung tổ chức tín dụng liên doanh, tổ chức tín dụng 100% vốn nước ngoài và chi nhánh ngân hàng nước ngoài vào đối tượng có khoản nợ xấu được VAMC mua theo giá trị thị trường, phù hợp với quy định tại Điều 197 Luật Các tổ chức tín dụng năm 2024.
Dự thảo cũng làm rõ hơn vai trò và mô hình hoạt động của VAMC. Theo đó, VAMC là doanh nghiệp đặc thù, do Nhà nước sở hữu 100% vốn điều lệ, hoạt động dưới sự quản lý, thanh tra, giám sát của NHNN và thực hiện chức năng chính là mua bán, xử lý nợ xấu trong hệ thống tổ chức tín dụng.
Một điểm đáng chú ý khác, dự thảo Nghị định đề xuất bổ sung quy định cho phép tổ chức tín dụng và chi nhánh ngân hàng nước ngoài tiếp tục cấp tín dụng cho khách hàng có nợ xấu bán cho VAMC, nếu khách hàng có phương án kinh doanh hoặc dự án đầu tư khả thi.
Về nguyên tắc hoạt động, dự thảo quy định VAMC chỉ được mua nợ xấu của tổ chức tín dụng nước ngoài theo giá trị thị trường, đồng thời, chỉ được thu giữ tài sản bảo đảm khi có luật quy định.
Để đơn giản hóa thủ tục hành chính, dự thảo bỏ yêu cầu phê duyệt riêng lẻ đối với phương án phát hành trái phiếu và kế hoạch mua nợ xấu theo giá trị thị trường. Những nội dung này sẽ được tích hợp vào kế hoạch kinh doanh hàng năm của VAMC do NHNN phê duyệt, đảm bảo tinh gọn mà vẫn giữ được sự giám sát chặt chẽ.
Hành trình 11 năm trong xử lý nợ xấu, giữ an toàn hệ thống
VAMC là tổ chức mua bán, xử lý nợ 100% vốn của nhà nước, được thành lập và đi vào hoạt động từ tháng 6/2013. Sau hơn 11 năm đi vào hoạt động, VAMC từng bước thực hiện mục tiêu theo đề án, khẳng định vai trò quan trọng trong công tác cơ cấu lại gắn với xử lý nợ xấu của hệ thống các tổ chức tín dụng, góp phần làm giảm nhanh nợ xấu nội bảng cân đối kế toán, duy trì tỷ lệ nợ xấu nội bảng ở mức an toàn dưới 3%.
Về xử lý, thu hồi nợ, đối với nợ mua bằng trái phiếu đặc biệt, lũy kế từ khi thành lập đến ngày 30/6/2024, VAMC xử lý nợ mua bằng trái phiếu đặc biệt ước đạt 346.539 tỷ đồng dư nợ gốc. Đối với nợ mua theo giá trị thị trường, VAMC xử lý 10.704 tỷ đồng dư nợ gốc, tỷ lệ dư nợ gốc xử lý trên tổng dư nợ gốc đã mua đạt 78%. Cũng theo Nghị định 53, VAMC hoạt động theo nguyên tắc không vì mục tiêu lợi nhuận. Hàng năm, VAMC đều hoàn thành kế hoạch lợi nhuận được NHNN phê duyệt, lợi nhuận 3 năm 2021 - 2023 lần lượt đạt 125,5 tỷ đồng, 165 tỷ đồng và 177 tỷ đồng. Lợi nhuận 6 tháng đầu năm 2024 của VAMC là 489 triệu đồng.
