Đề xuất ngân hàng, ví điện tử không được gián đoạn giao dịch quá 30 phút

Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đang lấy ý kiến Dự thảo thông tư sửa đổi, bổ sung Thông tư 15/2024, quy định về dịch vụ thanh toán không tiền mặt. Một nội dung mới được đưa ra là quy định cụ thể về thời gian tối đa các dịch vụ ngân hàng, ví điện tử trực tuyến bị gián đoạn.

Tại Dự thảo, nội dung đáng chú ý được NHNN bổ sung, chỉnh sửa liên quan tới việc nâng cao chất lượng cung ứng dịch vụ. Theo đó, nhà điều hành sửa tên Điều 19 thành “Trách nhiệm của tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán, tổ chức cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán”, đi kèm là nhiều quy định mới nhằm nâng cao chất lượng cung ứng dịch vụ.

Đề xuất ngân hàng, ví điện tử không được nghẽn giao dịch quá 30 phút. (Ảnh minh họa)

Dự thảo bổ sung khoản 2a và 2b quy định về gián đoạn dịch vụ, trong đó quy định tổng thời gian gián đoạn cung ứng toàn bộ dịch vụ thanh toán, dịch vụ trung gian thanh toán trực tuyến không được vượt quá 4 giờ/năm và không vượt quá 30 phút/lần, trừ trường hợp bất khả kháng hoặc bảo trì có thông báo trước 3 ngày.

Nếu xảy ra sự cố gián đoạn quá 30 phút, tổ chức cung ứng phải báo cáo NHNN trong vòng 4 tiếng và gửi báo cáo chi tiết trong vòng 3 ngày làm việc sau khi khắc phục xong sự cố.

Quy định này áp dụng cho tất cả ngân hàng thương mại, tổ chức tín dụng và các đơn vị trung gian thanh toán như ví điện tử, cổng thanh toán, nền tảng tài chính số, những chủ thể đang giữ vai trò quan trọng trong hạ tầng thanh toán hiện nay.

Quy định này được đưa ra trong bối cảnh thanh toán không tiền mặt ngày càng phổ biến nhưng vẫn còn nhiều sự cố treo giao dịch, lỗi ứng dụng, chuyển tiền không tới nơi hoặc chậm xử lý.

Thực tế, nhiều người dùng dịch vụ thanh toán điện tử không ít lần gặp sự cố như không truy cập được ứng dụng ngân hàng, không quét được mã QR hoặc chuyển tiền nhưng bên nhận không nhận được.

Các lỗi này đặc biệt thường xuyên trong các dịp lễ Tết, cuối tháng, khi hệ thống quá tải hoặc cần bảo trì đột xuất. Nhiều trường hợp, người dùng không nhận được bất kỳ thông báo nào từ ngân hàng, gây lo lắng và khó tra soát. Một số ngân hàng không có thông báo chính thức, hoặc xử lý sự cố chậm hoặc thực hiện bảo trì, nâng cấp hệ thống nhưng không thông báo trước.

Cơ quan soạn thảo cho biết nhiều nước quy định thời gian gián đoạn tối đa trong khoảng 4 giờ/năm. Một số nước thuộc khối EU có yêu cầu khắt khe hơn, quy định cụ thể thời gian gián đoạn tối đa là 15 phút/lần sự cố; yêu cầu ngân hàng phải có kế hoạch và hệ thống dự phòng để đảm bảo tính liên tục của dịch vụ; các tổ chức phải thực hiện kiểm tra định kỳ và báo cáo về tình trạng hệ thống. Họ cũng có chế tài xử lý, như phạt tiền hoặc thu hồi giấy phép hoạt động nếu tổ chức vi phạm yêu cầu về thời gian gián đoạn.

Vì vậy, cơ quan quản lý cho rằng việc bổ sung quy định này là cần thiết để bảo vệ quyền lợi khách hàng, nâng cao trách nhiệm của tổ chức cung ứng dịch vụ trên cơ sở cân đối giữa yêu cầu kỹ thuật, khả năng thực thi và lợi ích của khách hàng, làm cơ sở bổ sung các biện pháp, chế tài xử lý vi phạm.

Đề xuất loại bỏ biệt danh tài khoản ngân hàng để tránh chuyển khoản nhầm

Dự thảo Thông tư cũng bổ sung quy định khoản 3a Điều 19 yêu cầu tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán phải kiểm tra, kiểm soát lệnh thanh toán hợp pháp, hợp lệ, đảm bảo đúng số hiệu và tên tài khoản theo thỏa thuận với khách hàng, và thông tin này phải hiển thị đầy đủ trên chứng từ thanh toán.

Theo cơ quan soạn thảo, việc bổ sung nội dung khoản 3a do thực tế đã phát sinh một số trường hợp lợi dụng việc ngân hàng cho phép khách hàng sử dụng bí danh, biệt danh (Alias, nickname) thay cho số hiệu, tên tài khoản thanh toán để đặt tên gần giống với các thương hiệu uy tín thực hiện hoạt động lừa đảo, vi phạm pháp luật.

Bên cạnh đó, việc sử dụng bí danh, biệt danh trong giao dịch thanh toán có thể dẫn tới nguy cơ chuyển tiền nhầm do không hiện đầy đủ thông tin số hiệu tài khoản và tên tài khoản khi lập lệnh thanh toán.

Thái Bình