Đề xuất nhà đầu tư, chuyên gia nhập tịch Việt Nam vẫn được giữ quốc tịch nước ngoài

Sáng 17/5, tiếp tục chương trình kỳ họp thứ 9, Quốc hội đã nghe Tờ trình dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quốc tịch Việt Nam.

Trình bày Tờ trình, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh cho biết, dự thảo Luật tập trung vào 2 chính sách lớn. Cụ thể, chính sách thứ nhất là nới lỏng điều kiện liên quan đến việc nhập quốc tịch Việt Nam nhằm tạo thuận lợi cho các trường hợp có cha đẻ, mẹ đẻ hoặc ông nội, bà hoặc ông ngoại, bà ngoại là công dân Việt Nam; nhà đầu tư, nhà khoa học, chuyên gia nước ngoài... được nhập quốc tịch Việt Nam.

Chính sách thứ hai là nới lỏng điều kiện liên quan đến việc trở lại quốc tịch Việt Nam nhằm tạo điều kiện cho các trường hợp đã mất quốc tịch Việt Nam được trở lại quốc tịch Việt Nam.

Dự thảo luật cũng quy định, các nhà đầu tư, nhà khoa học, chuyên gia nước ngoài và những người có người thân thích là công dân Việt Nam xin nhập quốc tịch Việt Nam có thể giữ quốc tịch nước ngoài nếu đáp ứng 2 điều kiện và được Chủ tịch nước cho phép.

Cụ thể: việc giữ quốc tịch nước ngoài phải phù hợp với pháp luật của nước đó và không sử dụng quốc tịch nước ngoài để gây phương hại đến quyền, lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân xâm hại an ninh, lợi ích quốc gia, trật tự, an toàn xã hội của Việt Nam.

Khái niệm "có người thân thích" cũng được giải thích là có cha đẻ hoặc mẹ đẻ hoặc ông nội và bà nội hoặc ông ngoại và bà ngoại hoặc vợ chồng hoặc con đẻ là công dân Việt Nam.

Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh trình bày tờ trình dự án Luật. Ảnh: quochoi.vn

Người có quốc tịch Việt Nam mới được vào cơ quan Nhà nước

Dự thảo luật bổ sung điều kiện "phải là người chỉ có một quốc tịch là quốc tịch Việt Nam và phải thường trú tại Việt Nam" được tham gia vào các cơ quan dân cử, cơ quan của hệ thống chính trị, tham gia lực lượng vũ trang, cơ yếu nhằm bảo đảm vấn đề an ninh chính trị, lợi ích quốc gia.

Bên cạnh đó, để đảm bảo linh hoạt, góp phần thu hút nhân lực chất lượng cao, dự thảo luật quy định "trừ trường hợp có lợi cho Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, không làm phương hại đến lợi ích quốc gia của Việt Nam" và giao Chính phủ quy định chi tiết trường hợp có lợi cho Nhà nước.

Trình bày báo cáo thẩm tra dự án Luật, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng cho biết, Ủy ban đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo tiếp tục làm rõ để thể chế hóa đầy đủ "cơ chế đặc biệt về nhập quốc tịch" theo yêu cầu tại Nghị quyết số 57-NQ/TƯ của Bộ Chính trị để thu hút, trọng dụng các nhà khoa học, chuyên gia đầu ngành là người Việt Nam ở nước ngoài.

Ngoài ra, đề nghị tiếp tục nghiên cứu, làm rõ để quy định phù hợp điều kiện "có khả năng bảo đảm cuộc sống tại Việt Nam" đối với người xin nhập quốc tịch Việt Nam mà có vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, con đẻ, ông nội và bà nội, ông ngoại và bà ngoại là công dân Việt Nam; làm rõ thời gian thường trú ở Việt Nam từ 5 năm trở lên có cần liên tục không.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng trình bày báo cáo thẩm tra dự án luật. Ảnh: quochoi.vn

Về điều kiện được trở lại quốc tịch Việt Nam, Ủy ban Pháp luật và Tư pháp cơ bản nhất trí với quy định của dự thảo Luật. Nội dung sửa đổi này là cần thiết nhằm kịp thời thể chế hóa yêu cầu tại các văn bản, chỉ đạo của Đảng, tạo điều kiện khuyến khích và thuận lợi hơn cho những người đã mất quốc tịch Việt Nam được trở lại quốc tịch Việt Nam, đồng thời phù hợp với thay đổi của tình hình thực tiễn, bảo đảm tính ổn định, lâu dài của Luật. Song, có ý kiến đề nghị quy định cụ thể các điều kiện "có thể" được trở lại quốc tịch Việt Nam ngay trong Luật vì liên quan đến quyền trở lại quốc tịch của người Việt Nam ở nước ngoài.

Với trường hợp tham gia vào các cơ quan dân cử, cơ quan của hệ thống chính trị, tham gia lực lượng vũ trang, cơ yếu… của Việt Nam, dự thảo luật theo hướng không yêu cầu phải có một quốc tịch là quốc tịch Việt Nam đối với trường hợp có lợi cho Nhà nước Việt Nam, không làm phương hại đến lợi ích quốc gia của Việt Nam và giao Chính phủ quy định chi tiết là phù hợp.

Tuy nhiên, có ý kiến đề nghị cân nhắc thận trọng quy định này, trường hợp đặc biệt chỉ nên xem xét, áp dụng đối với đối tượng được tuyển dụng, bổ nhiệm vào ngạch, chức vụ, chức danh vào các cơ quan Nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội ở Trung ương và địa phương; người được tuyển dụng theo vị trí việc làm, làm việc tại các đơn vị sự nghiệp công lập mà cần phải thu hút, tạo điều kiện để tuyển dụng nhân tài.

Kiều Chinh