Đề xuất tổ chức 20 chi cục thuế khu vực thành 34 chi cục thuế tỉnh, thành phố

Hồ sơ thẩm định dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 29/2025 về cơ cấu tổ chức của Bộ Tài chính vừa được công bố. Theo đó, sau gần 4 tháng thực hiện sắp xếp bộ máy theo mô hình khu vực, các đơn vị thuộc Bộ đã đi vào hoạt động ổn định, đảm bảo tinh gọn và hiệu quả hơn.

Báo cáo của Bộ Tài chính cho biết, sau sắp xếp, bộ máy đã giảm khoảng 3.600 đầu mối, tương đương 37% so với trước đây. Đồng thời, gần 8.000 công chức, viên chức và người lao động đã được giải quyết tinh giản theo đúng quy định.

(Ảnh minh họa)

Tuy nhiên, mô hình tổ chức mới cũng phát sinh không ít khó khăn, đặc biệt với các đơn vị ngành dọc như cơ quan thuế và kho bạc. Việc tổ chức theo địa bàn khu vực hoặc liên huyện dẫn đến địa bàn quản lý rộng, phân tán, có nơi lên tới 30.000 - 40.000 km², khoảng cách từ điểm xa nhất đến trụ sở chính vượt 100 km, thậm chí hơn 200 km. Điều này khiến khối lượng công việc tăng 3 - 4 lần so với thời điểm trước khi sắp xếp.

Ở những địa bàn không đặt trụ sở chính, việc phối hợp với chính quyền địa phương trong công tác điều hành, nhất là tổ chức thu ngân sách nhà nước, gặp rất nhiều vướng mắc. Đặc biệt, mô hình mới khó đáp ứng yêu cầu điều hành trực tiếp và sát sao như trước đây.

Khó khăn sẽ càng rõ nét hơn khi Trung ương triển khai phương án sắp xếp lại đơn vị hành chính cấp tỉnh, còn lại 34 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương. Điều này khiến cơ quan thuế phải tổ chức lại đơn vị để đảm bảo khớp với địa giới hành chính mới, tránh tình trạng một chi cục thuế khu vực quản lý nhiều tỉnh nhưng mỗi tỉnh chỉ phụ trách một phần.

Bên cạnh đó, việc bỏ cấp huyện cũng khiến hệ thống thuế mất đi một tầng trung gian quản lý. Hiện Cục Thuế đang vận hành 350 đội quản lý thuế liên quận, huyện để giám sát 696 đơn vị hành chính cấp huyện. Khi cấp huyện không còn, cơ quan thuế buộc phải tổ chức quản lý trực tiếp đến cấp xã. Điều này đồng nghĩa với việc khối lượng công việc và đầu mối phối hợp có thể tăng từ 5 đến 6 lần so với hiện nay.

Bộ Tài chính cũng lưu ý, sau khi sắp xếp theo mô hình chi cục khu vực, một số đơn vị có quy mô biên chế rất lớn. Có chi cục thuế khu vực hiện có đến 4.000 công chức, 16 chi cục có từ 1.000 đến hơn 2.000 công chức. Việc quản lý số lượng nhân sự đông đảo này trong bối cảnh địa bàn trải rộng là thách thức lớn.

Ngoài ra, tình trạng vừa thừa vừa thiếu trụ sở làm việc và hạ tầng công nghệ thông tin cũng phát sinh do việc tổ chức lại các đơn vị theo hướng liên tỉnh, liên huyện. Nhiều nơi không còn phù hợp về cơ sở vật chất phục vụ hoạt động, gây khó khăn cho việc vận hành thông suốt.

Trước thực tế đó, Bộ Tài chính kiến nghị Chính phủ sửa đổi, bổ sung quy định liên quan đến tổ chức ngành dọc tại địa phương. Cụ thể, ngành thuế sẽ tổ chức lại 20 chi cục thuế khu vực hiện nay thành 34 cơ quan thuế cấp tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, phù hợp với phương án đơn vị hành chính mới. Đồng thời, các đội thuế cấp huyện sẽ được chuyển đổi thành thuế cơ sở, trực thuộc cơ quan thuế cấp tỉnh/thành phố, đảm nhiệm nhiệm vụ quản lý trực tiếp tại địa bàn cấp xã.

Việc điều chỉnh này nhằm bảo đảm phù hợp với mô hình chính quyền địa phương hai cấp và tăng tính chủ động, hiệu quả cho các cơ quan ngành dọc tại địa phương trong bối cảnh địa giới hành chính có nhiều thay đổi.

Sáng 25/6, Phó cục trưởng Mai Sơn cho biết, việc sắp xếp lại bộ máy tổ chức lần này không chỉ đơn thuần là thay đổi cơ học về tổ chức, mà còn là một cuộc “tái thiết hệ thống quản trị công”, đòi hỏi sự phối hợp đồng bộ, linh hoạt và quyết tâm cao độ từ tất cả các đơn vị. Từ việc tổ chức lại các khu vực, mở rộng cơ sở dữ liệu, đến việc triển khai các chương trình hóa đơn điện tử, dịch vụ công trực tuyến, chúng ta đang từng bước cụ thể hóa chủ trương cải cách hành chính, minh bạch hóa quản lý, tăng hiệu quả phục vụ người dân và doanh nghiệp.

Từ ngày 1/3, Cục Thuế tổ chức và hoạt động theo 3 cấp: Cục Thuế (12 đơn vị); 20 Chi cục Thuế khu vực; 350 Đội thuế liên huyện.

Huyền Châu