Đến bao giờ người dân hết lo sợ đá rơi vào nhà khi mỏ đá nổ mìn?

Thu hồi giấy phép nổ mìn

Đầu tháng 12 vừa qua, Đoàn kiểm tra của UBND thị xã Hoàng Mai (Nghệ An), vào cuộc kiểm tra về những phản ánh của người dân về việc mỏ đá của Công ty Cổ phần Đá Hoàng Mai nổ mìn ảnh hưởng nhà cửa, của người dân xung quanh.

Vị trí nổ mìn trên đỉnh núi phía sát đường sắt đường và đường quốc lộ 1A.

Sở Công Thương Nghệ An cho biết, sau khi báo chí phản ánh mỏ đá này nổ mìn văng xuống Quốc lộ 1A, ảnh hưởng đến an toàn giao thông, lãnh đạo Cục Kỹ thuật an toàn và Môi trường công nghiệp (Bộ Công Thương), về kiểm tra, lập biên bản và thu hồi giấy phép sử dụng vật liệu nổ công nghiệp của Công ty Cổ phần Đá Hoàng Mai.

Được biết, trước đó vào tháng 6/2023, Thanh tra Sở Tài nguyên và Môi trường Nghệ An (TN&MT) cũng tổ chức thanh tra tại mỏ đá của Công ty Cổ phần Đá Hoàng Mai. Kết quả, mỏ đá này có nhiều vi phạm, tồn tại, hạn chế.

Cụ thể, công ty Cổ phần Đá Hoàng Mai thực hiện việc khai thác moong phía Bắc chưa đảm bảo phù hợp với thiết kế kỹ thuật khai thác mỏ đá vôi Hoàng Mai B (phường Quỳnh Thiện, thị xã Hoàng Mai) đã được phê duyệt là vi phạm Luật Khoáng sản năm 2010.

Nổ mìn khiến nhiều đất, đá văng ra quốc lộ 1A gây mất an toàn cho người đi đường.

Công ty này, cũng chưa thực hiện đầy đủ một số nội dung trong báo cáo đánh giá tác động môi trường đã được phê duyệt là vi phạm Luật Bảo vệ môi trường năm 2020. Cụ thể, chưa có đầy đủ hệ thống xử lý bụi đá, chưa có thiết bị lọc, cặn bụi, chưa thu bụi bằng túi lọc trong quá trình khoan nổ mìn, chưa trồng cây xanh. Ngoài ra, Công ty Cổ phần Đại Hoàng Mai chưa có báo cáo, lập hồ sơ đề nghị cấp Giấy phép môi trường theo quy định tại Điểm d, Khoản 2, Điều 42, Luật Bảo vệ môi trường năm 2020.

Cũng theo kết quả thanh tra, Công ty Cổ phần Đã Hoàng Mai chưa thực hiện đầy đủ trách nhiệm của chủ nguồn chất thải nguy hạị trong quá trình khai thác khoáng sản là vi phạm Nghị định số 38/ 2015 NĐ-CP ngày 24/4 2015 của Chính phủ về quản lý chất thải và phế liệu và Thông tư số 30/ 2015 TT-BTNMT ngày 30/6/2015 của Bộ TN&MT về quản lý chất thải nguy hại. Cụ thể, chưa hợp đồng với đơn vị có chức năng vận chuyển, thu gom chất thải nguy hại; không bố trí khu vực lưu giữ chất thải nguy hại và các dụng cụ, thiết bị, vật liệu đảm bảo yêu cầu, kỹ thuật theo quy định.

Chính quyền địa phương quản lý chưa chặt

Thanh tra Sở TN&MT Nghệ An cho biết, đơn vị từng kiểm tra tại mỏ đá vôi của Công ty Cổ phần Đá Hoàng Mai và chỉ ra nhiều sai phạm, đề nghị chính quyền địa phương tiến hành giám sát việc tái khắc phục. Tuy nhiên, việc này vẫn chưa được triển khai.

Cụ thể, trước đó ngày 9/6/2023, Thanh tra Sở TN&MT có văn bản gửi UBND thị xã Hoàng Mai và UBND phường Quỳnh Thiện để đôn đốc, giám sát thực hiện sau thanh tra.

Mỏ đá này nằm bên cạnh đường sắt Bắc Nam và quốc lộ 1A, đoạn gần trạm thu phí Hoàng Mai.

Văn bản nêu, các đơn vị liên quan giám sát việc khắc phục các tồn tại, vi phạm của Công ty Cổ phần Đá Hoàng Mai đã nêu tại Biên bản thanh tra ngày 6/6/2023. Quá thời hạn đã xác định tại biên bản, mà công ty này không khắc phục hoặc quá trình hoạt động khai thác khoáng sản có hành vi phạm trong lĩnh vực tài nguyên và môi trường thì thực hiện xử lý theo thẩm quyền hoặc kiến nghị cơ quan có thẩm quyền xử lý theo đúng quy định của pháp luật. Đồng thời, thông báo kết quả xử lý đến Thanh tra Sở này.

Cụ thể, trong biên bản yêu cầu Công ty Cổ phần Đá Hoàng Mai thực hiện việc khai thác đúng với thiết kế kỹ thuật khai thác mỏ đã được phê duyệt. Thời hạn khắc phục trước ngày 30/8/2023. Công ty, phải lắp đặt hệ thống xử lý bụi đá, các thiết bị lọc, dập bụi để giảm thiểu bụi trong quá trình khai thác trước ngày 30/8/2023. Báo cáo, lập hồ sơ đề nghị cấp Giấy phép môi trường 30/11/2023.

Tiếp đến, phải có trách nhiệm bố trí khu vực lưu giữ chất thải nguy hại và các dụng cụ, thiết bị đảm bảo yêu cầu, kỹ thuật theo quy định trước ngày 30/10/2023 chuyển giao chất thải nguy hại cho cơ sở có giấy phép môi trường phù hợp để xử lý theo quy định.

Những lần mỏ đá nổ mìn, người dân sinh sống xung quanh đều lo lắng, bất an.

Tuy nhiên, lần gần đây nhất, ngày 8/11, sau khi mỏ đá này nổ mìn, đá lại rơi "như mưa" xuống Quốc lộ 1A. Có những viên đá có đường kính hơn 20 cm, đá văng trúng làm hư hỏng tấm hộ lan bên đường. Rất may, trước khi nổ mìn, phía công ty cho người chặn Quốc lộ 1A đoạn qua khu vực này nên không gây thiệt hại cho người và phương tiện.

Qua tìm hiểu của phóng viên, sau khi có kết quả của đoàn thanh tra Sở TN&MT Nghệ An, chính quyền địa phương không tổ chức giám sát về quá trình khắc phục những vi phạm đã được chỉ ra.

Về vấn đề này, bà Nguyễn Thị Hương, Trưởng phòng TN&MT thị xã Hoàng Mai cho biết, UBND thị xã không nhận được văn bản của Thanh tra Sở để tiến hành giám sát. "Ít ngày trước, mới biết Thanh tra Sở đã thanh tra và đề nghị UBND thị xã Hoàng Mai giám sát. Chúng tôi đã liên hệ xin văn bản và hiện nay đã thành lập đoàn để kiểm tra. Tuy nhiên, đến nay vẫn chưa gặp được lãnh đạo công ty để làm việc", bà Hương thông tin.

Người dân phản ánh, nhiều bức tường của họ bị nứt nẻ sau những lần mỏ đá nổ mìn gây rung chấn.

Cũng theo bà Nguyễn Thị Hương, sau vụ việc mỏ đá này nổ mìn khiến đất đá văng xuống Quốc lộ 1A, Bộ Công Thương vào kiểm tra và thu hồi giấy phép sử dụng vật liệu nổ công nghiệp, nhưng địa phương cũng không được biết.

Được biết, trước đó vào tháng 4/2021, tỉnh Nghệ An đã nhiều lần có văn bản, yêu cầu công ty này di chuyển trạm xay đá và nguyên vật liệu, tà vẹt đường sắt ra khỏi phạm vi 10m tính từ hành lang đường sắt trước ngày 15/5/2021. Nhưng phía công ty sau đó không thực hiện.

Lãnh đạo UBND thị xã Hoàng Mai thừa nhận, hoạt động khai thác khoáng sản của Công ty cổ phần Đá Hoàng Mai còn một số tồn tại như: Khai thác chưa đúng thiết kế đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt. Trong khai thác, còn tiềm ẩn mất an toàn lao động, xuất hiện một số ụ đá treo nguy hiểm có nguy cơ gây mất an toàn. Và trong quá trình khai thác, sản xuất, vận chuyển còn phát tán bụi ảnh hưởng đến môi trường, một số thời điểm đá văng ra đường sắt, đường Quốc lộ 1A.

Hoàng Trinh