Điểm lại những trận động đất kinh hoàng nhất trong lịch sử thế giới
Trận động đất lớn vừa xảy ra ngoài khơi nước Nga đã làm rung chuyển vùng Viễn Đông và kích hoạt cảnh báo sóng thần trải dài khắp Thái Bình Dương. Trong lịch sử hiện đại, từng có nhiều trận địa chấn khiến cả thế giới bàng hoàng, liệu thảm họa vừa diễn ra có sánh ngang những cơn cuồng nộ lớn nhất từng được ghi nhận từ lòng đất?
Sóng thần sau động đất gây ngập lụt tại thị trấn Severo-Kurilsk, Nga ngày 30/7/2025. Ảnh: AA/TTXVN
Theo trang The Guardian (Anh), rạng sáng 30/7, vùng Viễn Đông của Nga đã rung chuyển bởi một trận động đất cực mạnh, tạo ra những cột sóng khổng lồ tràn vào bờ biển trải dài từ Nhật Bản đến Alaska.
Trận địa chấn với độ lớn 8,8 đã khiến nhiều nơi như Hawaii, Bắc và Trung Mỹ, cùng các đảo ở Nam Thái Bình Dương – bao gồm cả New Zealand – nhanh chóng ban hành cảnh báo sóng thần. Đây là một trong những cơn địa chấn mạnh nhất từng ghi nhận trong thế kỷ XXI.
Dưới đây là những trận động đất lớn nhất lịch sử hiện đại, theo thống kê của Cơ quan Khảo sát Địa chất Mỹ (USGS).
Động đất ở Biobío, Chile năm 1960 – độ lớn 9,5
Thiệt hại do sóng thần tại Hilo, Hawaii sau trận động đất ở Chile năm 1960. Ảnh: NOAA
Trận động đất mạnh nhất từng ghi nhận trong lịch sử hiện đại xảy ra tại miền Trung Chile năm 1960, được biết đến với tên gọi trận động đất Valdivia hay “Trận đại địa chấn Chile”.
Cơn địa chấn kinh hoàng này không chỉ khiến ít nhất 1.600 người thiệt mạng tại Chile, mà còn gây sóng thần quy mô toàn cầu, ảnh hưởng đến nhiều khu vực ven Thái Bình Dương. Hàng nghìn người khác bị thương, hàng loạt khu dân cư bị tàn phá nghiêm trọng.
Động đất Prince William Sound, Alaska năm 1964 – độ lớn 9,2
Anchorage, Alaska, sau trận động đất năm 1964. Ảnh: Cục Khảo sát Địa chất Mỹ
Năm 1964, trận động đất kéo dài gần 5 phút đã làm rung chuyển vùng Prince William Sound, trở thành trận động đất mạnh nhất từng ghi nhận tại Mỹ. Trên 130 người thiệt mạng do động đất và sóng thần sau đó. Những vụ lở đất nghiêm trọng và các con sóng khổng lồ gây ngập lụt trên diện rộng. Dư chấn tiếp diễn trong nhiều tuần liền, khiến khu vực không thể ổn định ngay cả sau khi trận động đất kết thúc.
Động đất Sumatra, Indonesia năm 2004 - độ lớn 9,1
Một trong những thảm họa nhân đạo lớn nhất thế kỷ XXI bắt nguồn từ trận động đất ngoài khơi Sumatra. Kèm theo đó là cơn sóng thần kinh hoàng đã cướp đi sinh mạng của khoảng 230.000 người ở Đông Nam Á, Nam Á và Đông Phi. Riêng tại Indonesia, ít nhất 167.000 người đã thiệt mạng. Nhiều cộng đồng ven biển bị xóa sổ hoàn toàn, thiệt hại cả về người lẫn cơ sở hạ tầng là vô cùng nghiêm trọng.
Động đất Tohoku, Nhật Bản năm 2011 - độ lớn 9,1
Chiếc thuyền đánh cá nằm giữa đống đổ nát ở thành phố Ōfunato, tỉnh Iwate, Nhật Bản, sau khi bị sóng thần cuốn dạt vào đất liền trong thảm họa ngày 11/3/2011. Ảnh: Hải quân Mỹ.
Một cơn địa chấn khủng khiếp ngoài khơi Đông Bắc Nhật Bản đã gây ra sóng thần cao hàng chục mét, tràn vào đất liền và tàn phá nhà máy điện hạt nhân Fukushima. Sự cố rò rỉ phóng xạ cùng thảm họa kép này khiến trên 18.000 người thiệt mạng hoặc mất tích. Đến nay, nhiều nạn nhân vẫn chưa được tìm thấy. Trận động đất đã gây hệ quả nghiêm trọng và kéo dài nhiều năm sau đó.
Động đất Kamchatka, Nga năm 1952 - độ lớn 9
Đường phố bị ngập lụt do sóng thần từ trận động đất ở Kamchatka, dù xảy ra cách đó khoảng 3.000 km, đã tràn đến đảo Midway. Ảnh: Hải quân Mỹ/Trung tâm Dữ liệu Địa vật lý Quốc gia.
Trận động đất ngoài khơi bán đảo Kamchatka tạo ra sóng thần lớn đánh vào Hawaii, với chiều cao sóng lên tới 9,1 mét. Mặc dù mức độ phá hủy tự nhiên rất lớn, may mắn là không có thiệt hại về người được ghi nhận.
Động đất Biobío, Chile năm 2010 - độ lớn 8,8
Miền Trung Chile một lần nữa rung chuyển bởi trận động đất mạnh năm 2010. Thủ đô Santiago bị chấn động dữ dội trong suốt 90 giây, và sóng thần sau đó gây thiệt hại nghiêm trọng. Trên 500 người đã thiệt mạng và hàng nghìn người bị thương. Cơ sở hạ tầng ở nhiều khu vực bị phá hủy nặng nề.
Động đất Esmeraldas, Ecuador năm 1906 - độ lớn 8,8
Trận động đất kèm theo sóng thần năm 1906 tại Ecuador đã cướp đi sinh mạng của từ 500 đến 1.500 người. Cơn địa chấn lan rộng tới cả vùng ven biển Trung Mỹ, thậm chí được ghi nhận tận San Francisco (Mỹ) và Nhật Bản.
Động đất ở quần đảo Rat, Alaska năm 1965 - độ lớn 8,8
Một trận động đất mạnh đã xảy ra ở quần đảo Rat, thuộc bang Alaska, tạo ra sóng thần cao đến 11 mét. Dù không gây thiệt hại về người, khu vực ghi nhận nhiều vết nứt lớn trên mặt đất, công trình và đường băng.
Động đất Tây Tạng năm 1950 - độ lớn 8,6
Theo Cơ quan Khảo sát Địa chất Mỹ, trận động đất Assam – Tây Tạng năm 1950 được xếp hạng thứ 9 trong danh sách những trận động đất lớn nhất từng được ghi nhận trên thế giới. Ảnh: The Shillong Times
Một trận động đất dữ dội đã làm rung chuyển khu vực Tây Tạng, khiến ít nhất 780 người thiệt mạng. Nhiều ngôi làng bị phá hủy hoàn toàn, một số bị cuốn trôi xuống sông. Đất lở nghiêm trọng gây tắc nghẽn dòng sông Subansiri ở Ấn Độ, dẫn tới sự hình thành con đập tự nhiên. Khi đập vỡ, một làn sóng cao 7 mét đã tàn phá khu vực hạ lưu.
Động đất ở Sumatra, Indonesia năm 2012 - độ lớn 8,6
Năm 2012, một trận động đất khác xảy ra ngoài khơi Tây Bắc Sumatra. Dù không gây thiệt hại nghiêm trọng, nhưng nó làm tăng đáng kể áp lực địa chất lên khu vực đới đứt gãy từng gây ra thảm họa sóng thần năm 2004 – một dấu hiệu cảnh báo đáng lo ngại về những gì có thể xảy đến trong tương lai.
