Điểm nhấn không gian đô thị từ công trình chiếu sáng mỹ thuật

Chiếu sáng nghệ thuật tại cầu Mống, một trong những cây cầu cổ xưa nhất tại thành phố. (Ảnh QUÝ HIỀN)

Hạng mục chiếu sáng mỹ thuật sẽ bao gồm ba công trình là Bảo tàng Thành phố Hồ Chí Minh, Nhà Thiếu nhi, cầu Mống, có kinh phí khoảng 50 tỷ đồng từ ngân sách thành phố, dự kiến khởi công trong tháng 6 này sau khi đấu thầu lựa chọn đơn vị thi công.

Ban Quản lý dự án Đầu tư xây dựng hạ tầng đô thị, đơn vị chủ đầu tư cho hay: Một trong ba công trình có giá trị lịch sử lâu đời, hình thành từ rất sớm thuộc diện bảo tồn là cầu Mống bắc qua rạch Bến Nghé (nối giữa Quận 1 và Quận 4). Đây được coi là một trong những cây cầu cổ xưa nhất tại thành phố này. Cầu do Công ty vận chuyển hàng hải Messageries Maritimes của Pháp bỏ vốn xây dựng vào năm 1893-1894, dài 128 m, rộng 5,2 m, lễ bộ hành rộng 0,5 m, xây bằng thép kiên cố. Cầu làm theo kiểu vòng mống cho nên dân gian gọi là cầu Mống.

Năm 2014 cầu Mống được công nhận là di tích kiến trúc nghệ thuật. Kiến trúc cầu Mống nổi bật nhất là hệ kết cấu thép của cầu, với khung gầm cầu và gầm cầu cùng với mầu sắc đặc trưng cầu. Đồng thời các yếu tố như lan-can đường dẫn lên cầu, lan-can cầu, mố cầu được xem là điểm nhấn kiến trúc nên chiếu sáng mỹ thuật sẽ góp phần tăng thêm trải nghiệm của khách bộ hành vào ban đêm. Cây cầu cũng là điểm check-in thu hút đông đảo người dân thành phố và du khách nhiều năm qua.

Công trình bảo tồn thứ hai là Bảo tàng Thành phố Hồ Chí Minh tọa lạc tại số 65 đường Lý Tự Trọng (Quận 1) trên khu đất rộng gần 2 ha, giới hạn bởi các con đường Lý Tự Trọng, Pasteur, Lê Thánh Tôn và Nam Kỳ Khởi Nghĩa. Khởi đầu, tòa nhà Bảo tàng được khởi công xây dựng vào năm 1885 và hoàn thành năm 1890 theo thiết kế của kiến trúc sư người Pháp Alfred Foulhoux với mục đích sử dụng làm Bảo tàng Thương mại để trưng bày sản phẩm Nam Kỳ.

Trong thời gian 1964-1965, tòa nhà được dùng làm dinh Quốc phó. Năm 1978, Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh đã quyết định sử dụng tòa nhà này làm Bảo tàng cách mạng Thành phố Hồ Chí Minh. Đến ngày 13/12/1999 đổi tên thành Bảo tàng Thành phố Hồ Chí Minh như hiện nay. Theo đơn vị chủ đầu tư, hạng mục chiếu sáng cho công trình này sẽ tập trung chiếu sáng vào mái ngói và cột, kết hợp các đèn chiếu cột phía bên ngoài tạo khối và tạo chiều sâu cho công trình.

Còn đối với Nhà Thiếu nhi, khu vực điểm nhấn sẽ là Nhà Truyền thống Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh tọa lạc trong khuôn viên tượng Bác Hồ với thiếu nhi. Đây là nơi lưu giữ và trưng bày những hình ảnh, hiện vật gắn với lịch sử của tổ chức Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh và phong trào thiếu nhi Thành phố Hồ Chí Minh từ năm 1941 đến nay. Theo đó, hệ thống đèn được thiết kế với việc thay đổi nhẹ nhàng hơn, mang tính trang nghiêm, nhất là tập trung vào khu vực tượng Bác Hồ và thiếu nhi, sẽ thu hút du khách tham quan công trình di tích ý nghĩa này.

Kiến trúc sư Ngô Viết Nam Sơn đánh giá cao việc tổ chức chiếu sáng mỹ thuật cho các công trình bảo tồn di tích lịch sử, văn hóa. Tuy nhiên, cách thức chiếu sáng nên có kịch bản cụ thể, kết hợp giữa kịch bản “cứng” và kịch bản “mềm”. Nghĩa là cùng với những công trình sẽ chiếu sáng mỹ thuật, nên kết hợp chiếu sáng một khu vực, một tuyến đường nơi có công trình tọa lạc đồng thời có thể kết hợp với các chương trình âm nhạc đường phố phục vụ cộng đồng vào cuối tuần.

Ông Sơn đơn cử, thành phố có thể chọn một “vệt” công trình chiếu sáng tại các tuyến đường như Nam Kỳ Khởi Nghĩa, Lê Lợi, Nguyễn Huệ để tạo điểm nhấn cho phố đi bộ Nguyễn Huệ kéo dài ra đến bến Bạch Đằng; hoặc chiếu sáng dọc hai bên bờ sông Sài Gòn nơi có tuyến buýt sông chở du khách tham quan sẽ tạo thêm nét đẹp sông nước về đêm, mở ra không gian vui chơi, giải trí thông qua chiếu sáng mỹ thuật...

Một số công trình bảo tồn khác tại thành phố sắp tới cũng sẽ được đầu tư hệ thống chiếu sáng mỹ thuật như: Cột cờ Thủ Ngữ, chợ Bến Thành, Bảo tàng Tôn Đức Thắng, Hội trường Thống Nhất, Nhà thờ Đức Bà.

Thành phố có kế hoạch chiếu sáng trang trí cho một số trục đường quan trọng kết nối từ Sân bay Tân Sơn Nhất về trung tâm thành phố trên trục đường Trường Sơn - Trần Quốc Hoàn - Hoàng Văn Thụ - Nguyễn Văn Trỗi - Nam Kỳ Khởi Nghĩa - nhánh Võ Văn Kiệt - hầm chui cầu Khánh Hội - cột cờ Thủ Ngữ - Tôn Đức Thắng - Nguyễn Tất Thành - Nguyễn Văn Linh - Khu đô thị Phú Mỹ Hưng - Huỳnh Tất Phát - Rừng Sác. Trước đó, cuối năm 2024, thành phố cũng phối hợp nhà đầu tư triển khai chiếu sáng mỹ thuật giai đoạn một trên cầu Ba Son, nối Khu đô thị Thủ Thiêm, thành phố Thủ Đức sang Quận 1.

VÕ LÊ