Điểm nóng xung đột ngày 9-3: Đối đầu Nga, châu Âu còn 'vũ khí' cực mạnh trong tay?
Nếu các nhà lãnh đạo châu Âu thực sự muốn ủng hộ Ukraine, họ phải nắm bắt thời cơ bằng cách tịch thu 220 tỉ USD tài sản của Nga.
Trên đây là bình luận của hai nhà kinh tế học Joseph E Stiglitz (Trường ĐH Columbia, Mỹ) và
Andrew Kosenko (Trường ĐH Marist College, Mỹ) đăng tải trên trang Project Syndicate gần đây.
Bình luận này được đưa ra sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump ra lệnh đình chỉ viện trợ quân sự và chia sẻ thông tin tình báo cho Ukraine.
Với việc Mỹ ngừng ủng hộ Ukraine trong cuộc xung đột kéo dài hơn 3 năm với Nga, các nước châu Âu đã nhóm họp và quyết định tăng cường khả năng quân sự cho Kiev.
Các nhà lãnh đạo Ukraine thảo luận về Ukraine tại Paris - Pháp ngày 12-2. Ảnh: EPA
Theo hai chuyên gia, Mỹ, cùng với Anh và Nga, cam kết bảo vệ toàn vẹn lãnh thổ của Ukraine cách đây 30 năm theo bản ghi nhớ Budapest được ký vào tháng 12-1994. Đổi lại, Ukraine đồng ý từ bỏ kho vũ khí hạt nhân lớn thứ ba thế giới, được thừa hưởng từ Liên Xô.
Tuy nhiên, Nga được cho là vi phạm thỏa thuận khi sáp nhập bán đảo Crimea vào năm 2014. Và giờ đây, Ukraine “bị cả hai bên tham gia thỏa thuận quay ngoắt 180 độ”.
Trong nhiều thập kỷ, an ninh của châu Âu dựa vào điều 5 của hiệp ước NATO. Theo đó, một cuộc tấn công vào một thành viên NATO bị xem là một cuộc tấn công vào toàn bộ liên minh. Nhưng giờ đây, dưới thời Tổng thống Donald Trump, rõ ràng là Mỹ sẽ chỉ bảo vệ châu Âu khi việc đó mang lại lợi ích cho họ.
Trước thực tế này, châu Âu đối mặt với nhiệm vụ cấp bách nhất là tạo ra một lực lượng phòng thủ “tự cung tự cấp”.
Họ cũng cần quyết định sẽ làm gì với 220 tỉ USD tài sản của Nga (trong số 300-350 tỉ USD bị đóng băng vào năm 2022) hiện nằm tại các khu vực pháp lý của châu Âu.
Vào tháng 6-2024, nhóm G7 đã đồng ý sử dụng tiền lãi (50 tỉ USD) từ các tài sản đó để viện trợ tài chính cho Ukraine. Ủy ban châu Âu vừa thực hiện khoản giải ngân đầu tiên là 3 tỉ USD hồi tháng 1 năm nay.
Song với việc Mỹ có khả năng chấm dứt hỗ trợ tài chính cho Ukraine, biện pháp nửa vời này không mang lại nhiều hiệu quả nữa. Châu Âu phải đi xa hơn bằng cách tịch thu tất cả tài sản của Nga mà họ đang kiểm soát - theo hai nhà kinh tế học.
Hai chuyên gia cho rằng điều quan trọng là Ukraine nhận được tiền ngay lập tức để có thể mua thiết bị quân sự và sửa chữa cơ sở hạ tầng liên tục bị phá hủy do giao tranh.
Bất kỳ khoản tiền nào mà Ukraine chi cho ngành công nghiệp quốc phòng của mình cũng sẽ củng cố năng lực quốc phòng của châu Âu và kích thích nền kinh tế đang suy yếu của họ.
