Điểm tựa của hơn 1.000 lao động 'săn' bom mìn
'Nghề nguy hiểm nhất trong những nghề nguy hiểm' là cái tên mọi người đặt cho công việc của hơn 1.000 lao động ở các tổ chức, dự án phi chính phủ hoạt động trong lĩnh vực tìm kiếm, xử lý bom mìn, vật liệu nổ còn sót lại sau chiến tranh. Ở nơi ranh giới sinh tử, những người làm công việc này tại Quảng Trị đã tìm thấy điểm tựa từ các công đoàn cơ sở (CĐCS).
“Bữa cơm công đoàn” dưới tán rừng
Những ngày mưa gió, mỗi lần dùng bữa, nhiều đoàn viên CĐCS Dự án RENEW/NPA lại nhớ chương trình “Bữa cơm công đoàn” diễn ra cách đây không lâu giữa cánh rừng cao su-nơi họ vừa rà tìm xong các vật liệu nổ có thể gây chết người. Lần đầu tiên 271 đoàn viên cùng chuẩn bị, thưởng thức bữa cơm ấm cúng tại văn phòng dự án ở phường Đông Hà và 3 hiện trường rà phá bom mìn thuộc địa bàn 3 xã: Cồn Tiên, Cửa Việt, Gio Linh. Bữa cơm thịnh soạn hơn khi CĐCS Dự án RENEW/NPA trích kinh phí hỗ trợ thêm 50 ngàn đồng/suất/đoàn viên. Đại diện Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) tỉnh cũng đã tham dự chương trình và trao tặng 10 suất quà cho đoàn viên có hoàn cảnh khó khăn.
Nhắc đến chương trình “Bữa cơm công đoàn” vừa diễn ra, Chủ tịch CĐCS Dự án RENEW/NPA Ngô Xuân Hiền cho biết, bữa cơm đặc biệt này đã trở thành nguồn động viên tinh thần của đoàn viên. Đây là dịp mọi người cùng nhìn lại chặng đường đã qua, thêm gắn bó với CĐCS. “Sau bữa cơm, các đoàn viên đều phấn khởi. Ai cũng nêu cao tinh thần cống hiến. Điều đó khiến chúng tôi nhân lên quyết tâm tổ chức thêm nhiều hoạt động công đoàn ý nghĩa”, anh Hiền chia sẻ.

“Bữa cơm Công đoàn” của đoàn viên, người lao động Công đoàn cơ sở Dự án RENEW/NPA được tổ chức dưới tán rừng cao su, nơi họ làm nhiệm vụ - Ảnh: Q.H
Cũng như anh Hiền, Chủ tịch CĐCS Tổ chức Cây hòa bình Việt Nam Hồ Sỹ Thanh rất vui khi vừa tổ chức thành công chương trình “Bữa cơm công đoàn”. Thay vì những bữa ăn vội vã hằng ngày, 221 đoàn viên làm việc tại các hiện trường rà phá bom mìn quây quần cùng nhau chuẩn bị, thưởng thức bát cơm ngon, đủ cá thịt. Anh Thanh kể: “Các đoàn viên nói với nhau là ước gì ngày nào cũng có “Bữa cơm công đoàn”. Chia sẻ ấy là động lực của chúng tôi”, anh Thanh tâm sự.
Không dừng ở một bữa cơm
Theo bà Nguyễn Thị Minh Tuyết, Phó Trưởng Ban Công tác Công đoàn, LĐLĐ tỉnh, toàn tỉnh hiện có hơn 1.000 đoàn viên đang làm việc cho các tổ chức, dự án phi chính phủ hoạt động trong lĩnh vực rà phá bom mìn, vật liệu nổ sau chiến tranh. Tuy mới thành lập nhưng CĐCS các tổ chức, dự án: RENEW/NPA, Cây hòa bình Việt Nam, MAG, QTMAC hoạt động rất nền nếp, hiệu quả. “Chương trình “Bữa cơm công đoàn” chỉ là một trong nhiều hoạt động ý nghĩa ra đời từ sự nỗ lực của CĐCS các tổ chức, dự án. Thời gian qua, các CĐCS đã phát huy tốt vai trò trong hoạt động ở các đơn vị”, bà Tuyết cho biết.
Cách đây hơn 6 năm, khi có chủ trương xây dựng CĐCS trong các tổ chức, dự án phi chính phủ, phần lớn người lao động (NLĐ) đồng thuận, hưởng ứng cao. Tuy nhiên, vẫn có ý kiến cho rằng, sự ra đời của CĐCS trong các dự án là không cần thiết. Một số cá nhân nghĩ hoạt động công đoàn chỉ làm tăng thêm việc. Có người dự báo mối quan hệ giữa ban chấp hành CĐCS và người sử dụng lao động sẽ sớm “cơm không lành, canh không ngọt”.
Ý kiến trái chiều ấy không thể làm lay chuyển quyết tâm chung. Cán bộ công đoàn cấp trên đã sớm làm việc với lãnh đạo dự án, vận động đoàn viên, hỗ trợ các đơn vị xây dựng quy chế hoạt động, chọn lựa những nhân tố tích cực làm đầu tàu… Ai cũng vui khi các CĐCS trong các tổ chức, dự án lần lượt ra đời, hoạt động hiệu quả. Từ đây, NLĐ làm nghề nguy hiểm có thêm nhiều niềm vui. Chị Hồ Thị Duyên, đoàn viên CĐCS Tổ chức Cây hòa bình Việt Nam chia sẻ: “Từ khi CĐCS được thành lập, chúng tôi được quan tâm, hỗ trợ nhiều hơn. Nhờ sự giúp đỡ của các cấp công đoàn, vợ chồng tôi đã có một “Mái ấm công đoàn” để ở”.
Việc khó có… công đoàn
Rà phá bom mìn, vật liệu nổ sau chiến tranh là công việc nguy hiểm. Dù chỉ một sai sót nhỏ xảy ra, người làm nghề này cũng có thể vĩnh viễn không rút được kinh nghiệm. Dẫu vậy, trước đây, cán bộ, nhân viên các tổ chức, dự án lại không được hưởng một số quyền lợi phù hợp liên quan đến thời gian làm việc, nghỉ phép, chế độ hưu trí, ốm đau… Nguyên nhân là vì nghề của họ chưa được xếp vào danh mục đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm.

Đoàn viên Công đoàn cơ sở Tổ chức Cây hòa bình Việt Nam tham gia hoạt động bảo vệ môi trường ở bãi biển Cửa Việt - Ảnh: Q.H
Trước thực tế ấy, sau khi CĐCS thành lập, cán bộ công đoàn các tổ chức, dự án đã vào cuộc. Họ lắng nghe, nắm bắt ý kiến NLĐ và đề đạt đến các cấp, ngành. Từ đây, LĐLĐ tỉnh đã gửi kiến nghị đến Đoàn ĐBQH tỉnh, Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội và các đơn vị liên quan. Nhờ thế, đầu năm 2024, nhiệm vụ rà phá, xử lý bom mìn chính thức được bổ sung vào danh mục công việc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm.
Không chỉ bảo vệ quyền lợi và chăm lo cho đời sống đoàn viên, CĐCS các tổ chức, dự án còn tạo sự gắn kết, nhân lên tinh thần vì cộng đồng, lòng nhân ái... trong mỗi đoàn viên. Chủ tịch CĐCS Dự án MAG Hoàng Minh Phương cho biết, CĐCS dự án hiện có hơn 500 đoàn viên. Từ khi có tổ chức công đoàn, các đoàn viên thấu hiểu, chia sẻ với nhau hơn, như thành viên trong gia đình. Không những thế, đoàn viên còn tích cực tham gia các hoạt động vì cộng đồng. Trung bình mỗi năm, đoàn viên Dự án MAG đóng góp hàng trăm triệu đồng để tổ chức những hoạt động từ thiện-xã hội.
Từ những "Bữa cơm Công đoàn" ấm áp, các hoạt động, phong trào ý nghĩa… đến nỗ lực bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của NLĐ, có thể thấy dấu ấn CĐCS đã thực sự đậm nét trong các tổ chức, dự án phi chính phủ. Từ điểm tựa công đoàn, các đoàn viên, NLĐ như được tiếp thêm sức mạnh để làm tốt công việc, cùng hướng tới mục tiêu giúp Quảng Trị không còn tiếng bom.












