Điện lực, viễn thông sẽ trả phí hạ tầng đường bộ

Xác định yếu tố cấu thành giá thuê

Theo Luật Đường bộ 2024 có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2025, nguồn thu từ khai thác, sử dụng công trình hạ tầng kỹ thuật sử dụng chung với đường bộ là một trong những nguồn thu để đầu tư, xây dựng, quản lý, vận hành, khai thác, bảo trì kết cấu hạ tầng đường bộ.

Mức phí hạ tầng đường bộ sẽ được tính toán phù hợp với quy mô mỗi công trình kỹ thuật (ảnh minh họa).

Đại diện một doanh nghiệp nước sạch cho hay, sẵn sàng trả phí sử dụng hạ tầng đường bộ. Tuy vậy, đơn vị này cho rằng, cần quy định rõ mức phí theo mức độ sử dụng, doanh nghiệp sử dụng nhiều sẽ phải trả phí nhiều.

Theo TS Trương Thị Mỹ Thanh, trường Đại học Công nghệ GTVT, trước hết cần xác định giá thuê trên cơ sở chi phí. Có nghĩa là các thành phần chi phí để đầu tư các công trình hạ tầng kỹ thuật, rồi việc khai thác, vận hành mất bao nhiêu tiền.

Thứ hai là cách tiếp cận về cơ chế so sánh với những sản phẩm dịch vụ có tính chất thương mại tương đương để xác định mức giá thuê phù hợp với các nguyên tắc chung.

Cùng quan điểm, ông Nguyễn Văn Quyền, Chủ tịch Hiệp hội Vận tải ô tô VN cho rằng, số lượng các đơn vị sử dụng hạ tầng đường bộ ngày càng nhiều, việc phải bỏ ra một phần lợi nhuận để chi trả cho việc sử dụng là phù hợp.

"Quy định là thế, nhưng phải phân ra từng loại công trình đầu tư. Ví dụ công trình đường Nhà nước đầu tư mức phí khác so với công trình đường do nhà đầu tư tư nhân đầu tư", ông Quyền nói.

Lập đề án trình cấp có thẩm quyền phê duyệt

Đại diện Phòng Tài chính, Cục Đường bộ VN cho hay, thu phí hạ tầng kỹ thuật là lĩnh vực mới. Các chi phí đầu vào như suất đầu tư của một tuyến đường, chi phí xây dựng hạ tầng kỹ thuật dùng chung, khấu hao tuyến đường… sẽ được tổng hợp lại, sau đó chia ra mức phí cho thuê. "Tuy nhiên, điều này cũng chỉ là mang tính tương đối", vị này nói.

Ông Lê Hồng Điệp, Trưởng phòng Quản lý tổ chức giao thông, Cục Đường bộ VN cho biết, khó nhất là tính toán mức phí, bởi mức phí phải phù hợp với quy mô mỗi công trình kỹ thuật.

Theo ông Điệp, xác định yếu tố nguyên giá để tính chi phí đầu vào, từ đó xác định giá cho thuê cũng có nhiều mức. Ví dụ: Chi phí lắp ống nước phụ thuộc vào địa hình và vị trí đặt, chi phí đặt ống nước trước cùng với cải tạo, nâng cấp tuyến đường khác với chi phí sau khi tuyến đường đã đưa vào khai thác.

"Chi phí đầu vào sản xuất ô tô hàng nghìn chiếc giống nhau nhưng đối với hạ tầng kỹ thuật, mỗi tuyến đường lại có cách tính chi phí đầu vào khác nhau", ông Điệp lý giải.

Cùng đó, chi phí mặt bằng có được tính toán vào giá cho thuê hay không cũng là điều cần tính toán. Ví dụ chi phí để GPMB 1km quốc lộ hết khoảng 20 tỷ, số này có được tính vào chi phí hạ tầng kỹ thuật đi chung hay không? Công trình có quy mô nhỏ có thể bỏ qua nhưng công trình hạ tầng kỹ thuật điện, viễn thông có quy mô lớn mà không tính chi phí GPMB vào giá thuê là không hợp lý.

Theo quy định của Nghị định 44/2024 về quản lý, sử dụng và khai thác tài sản kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ, để tiến hành thu phí dùng chung hạ tầng đường bộ đối với điện lực, viễn thông, nước sinh hoạt… cần phải lập đề án trình cấp có thẩm quyền phê duyệt.

Tất cả những yếu tố như xác định mức thu, đơn vị thu, nguồn thu sẽ được tính toán cụ thể trong đề án tới đây, đảm bảo việc thu thực sự hiệu quả và không gây ra những tác động tiêu cực, có sự cân nhắc kỹ lưỡng về mức phí, cơ chế quản lý.

Sử dụng nhiều phải trả phí cao hơn

Nhiều ý kiến băn khoăn cho rằng, việc áp dụng phí sử dụng hạ tầng đường bộ có thể làm tăng chi phí cho các doanh nghiệp điện, nước, viễn thông. Chi phí này có thể được doanh nghiệp đẩy sang cho người tiêu dùng thông qua việc tăng giá dịch vụ.

Tuy nhiên, theo PGS.TS Nguyễn Hồng Thái, Khoa Vận tải - Kinh tế, trường Đại học GTVT, việc thu phí sử dụng hạ tầng đường bộ sẽ công bằng với các doanh nghiệp. Khi đã thu phí thì tất nhiên phải hạch toán và như vậy sẽ ảnh hưởng đến các chi phí chung và các chi phí tiêu dùng của người dân.

"Giống như xăng dầu, điện nước, tất cả sẽ là yếu tố đầu vào, cộng hết vào chi phí. Chúng ta phải giải thích để người dân dân đồng hành và chia sẻ", ông Thái nêu ý kiến.

Về vấn đề này, đại diện Cục Đường bộ VN cho hay, tới đây khi xây dựng đề án, nguyên tắc phân loại và điều chỉnh phí sử dụng hạ tầng đường bộ dựa trên mức độ sử dụng và ảnh hưởng lên hạ tầng của từng doanh nghiệp. Điều đó giúp đảm bảo tính công bằng và hợp lý.

"Doanh nghiệp sử dụng nhiều, gây ảnh hưởng lớn sẽ trả phí cao hơn so với doanh nghiệp sử dụng ít. Điều này sẽ không ảnh hưởng nhiều đến giá dịch vụ của doanh nghiệp", vị này khẳng định.

Hải Nam