Điều chỉnh Dự án tu bổ, tôn tạo di tích Nhà thờ và Mộ Hồ Tùng Mậu, tỉnh Nghệ An
Ngày 16/3, Bộ VHTTDL đã có văn bản số 1079/BVHTTDL-DSVH gửi UBND tỉnh Nghệ An về việc điều chỉnh Dự án tu bổ, tôn tạo di tích Nhà thờ và Mộ Hồ Tùng Mậu, xã Quỳnh Đôi, huyện Quỳnh Lưu.
Theo đó, Bộ VHTTDL thống nhất với ý kiến của UBND tỉnh Nghệ An về việc điều chỉnh Dự án tu bổ, tôn tạo di tích Nhà thờ và Mộ Hồ Tùng Mậu với nội dung mở rộng diện tích khu Nhà thờ từ 2.687,16m2 lên 4.297,26m2, gồm phương án điều chỉnh quy hoạch tổng mặt bằng di tích; xây dựng mới Nhà tưởng niệm Hồ Tùng Mậu, Nhà thờ bà Tổ cô (tại phần đất mở rộng không thuộc khu vực bảo vệ của di tích), Cổng chính, nhà ban quản lý, nhà che bia, nhà bếp + nhà ăn, nhà cầu (hệ thống hành lang), ao cụ Mậu, bãi đỗ xe.
Đối với nội dung phục dựng Nhà ở cụ Mậu: Đây là hạng mục quan trọng của di tích, được phục dựng tại vị trí vốn trước đây là Nhà ở của cụ Mậu, thuộc khu vực bảo vệ di tích. Tuy nhiên, các tài liệu, hồ sơ kèm theo chưa đủ cơ sở khoa học để điều chỉnh phương án phục dựng công trình; đồng thời phương án thiết kế phục dựng công trình (cách bố trí mặt bằng các gian, khẩu độ các gian, hình thức kiến trúc mặt đứng công trình, trang trí trên mái, phương án bố trí nội thất...) có quy mô tương đối lớn, chất liệu xây dựng hiện đại (bê tông), hình thức kiến trúc giống với ngôi đình, ngôi chùa vùng đồng bằng Châu thổ Bắc bộ là không phù hợp với nội dung phục dựng Nhà ở cụ Mậu. Vì vậy, đề nghị UBND tỉnh Nghệ An chỉ đạo cơ quan chức năng tiếp tục phối hợp dòng họ làm rõ cơ sở tính toán quy mô phục dựng công trình, khả năng trưng bày (số lượng hiện vật) cũng như nội dung thờ cúng tại công trình để điều chỉnh phương án phục dựng phù hợp trước khi triển khai.
Ngoài ra, cần xem xét, làm việc với con cháu dòng họ bố trí nơi ở tại công trình xây dựng mới không nằm trong khu vực bảo vệ của di tích để bảo đảm có đủ không gian cần thiết phục vụ cho các hoạt động của di tích và theo đúng quy định của pháp luật về di sản văn hóa.
Đối với các hạng mục công trình khác, Bộ VHTTDL đề nghị điều chỉnh phương án thiết kế Nghi môn (đề nghị điều chỉnh lại tên gọi là Cổng vào khu di tích) khu Nhà thờ Hồ Tùng Mậu theo hướng giảm tối đa các trang trí trên công trình và không xây dựng bức tường nối cột trụ giữa và cột trụ ngoài. Đồng thời thiết kế trang trí trên mái Nhà tưởng niệm, Nhà thờ bà Tổ cô và các công trình xây dựng mới điều chỉnh theo hướng cách điệu (ví dụ: trang trí hình kỷ hà...). Bên cạnh đó, do công trình nhà ban quản lý và sắp lễ có vị trí án ngữ phía trước Nhà thờ cụ Án và Nhà tưởng niệm, vì vậy, cần nghiên cứu giảm bớt quy mô xây dựng công trình.
Bộ VHTTDL có ý kiến để UBND tỉnh Nghệ An chỉ đạo cơ quan chức năng phối hợp với dòng họ bổ sung, hoàn thiện hồ sơ và triển khai các bước tiếp theo theo quy định pháp luật hiện hành./.