Điệu Xòe Thái trở thành Di sản văn hóa phi vật thể

Nghệ thuật Xòe Thái vừa được UNESCO ghi danh vào Danh sách di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.

Theo Ủy ban Liên Chính phủ về bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể, Hồ sơ đề cử di sản văn hóa phi vật thể Nghệ thuật Xòe Thái của Việt Nam đã đáp ứng được những tiêu chí để ghi danh vào Danh sách di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.

Nghệ thuật Xòe Thái là một dấu ấn văn hóa quan trọng của người Thái ở Tây Bắc Việt Nam.

Theo đó, di sản Xòe Thái đi kèm cùng với âm nhạc của các nhạc cụ như tính tẩu, kèn loa, khèn bè, trống, chiêng, chũm chọe, pí pặp, bẳng bu, mák hính. Cộng đồng người Thái cùng nhau gánh vác trách nhiệm và có vai trò khác nhau trong việc tổ chức thực hành Xòe.

Cả đàn ông và phụ nữ đều có thể là nhạc công trong các cuộc Xòe. Xòe được chuyển giao từ thế hệ này sang thế hệ khác trong cộng đồng tới tất cả mọi người với mọi lứa tuổi và giới tính khác nhau. Trẻ em học Xòe từ ông bà, cha mẹ. Các thầy cúng truyền dạy Xòe cho các con nuôi.

Các nghệ nhân và những người thực hành Xòe còn truyền dạy trong các đội văn nghệ, các trường phổ thông và trường nghệ thuật. Xòe phản ánh thế giới quan và vũ trụ quan của người Thái, được trình diễn vào dịp Tết đến xuân về, trong lễ hội, các cuộc vui, liên hoan. Xòe Thái cởi mở cho tất cả mọi người không kể tuổi tác, giới tính, địa vị xã hội, nghề nghiệp và tộc người.

Xòe Thái được UNESCO ghi nhận đã khẳng định bản sắc văn hóa phong phú của dân tộc Việt Nam

Ngoài ra, ở cấp độ địa phương, sự ghi danh nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của Xòe Thái, cũng như về di sản văn hóa nói chung của cộng đồng. Sự ghi danh sẽ thúc đẩy trách nhiệm trao truyền di sản giữa các thể hệ và thực hành di sản trong đời sống đương đại.

Điều này cũng nâng cao sự nhiệt tình trong và ngoài cộng đồng những người đang tham gia bảo vệ và giữ gìn Xòe Thái. Đồng thời, đây cũng là cơ hội để các văn hóa Tây Bắc được nhiều người trong nước và quốc tế biết đến hơn.

Ở cấp độ quốc gia, sự ghi danh sẽ nâng cao nhận thức về giá trị và tầm quan trọng của những truyền thống vũ đạo tương tự trong các vùng khác ở Việt Nam.

Theo tài liệu Danh sách đại diện di sản văn hóa truyền cảm hứng cho con người của UNESCO được đăng tải trên trang website của tổ chức này, Chính phủ, các cơ quan chức năng và các ban ngành liên quan hỗ trợ cộng đồng tổ chức các cuộc thi, lễ hội làng, sự kiện văn hóa, tạo không gian cho các nghệ sĩ múa Xòe Thái biểu diễn.

Từ đó, tạo môi trường văn hóa, nâng cao nhận thức và hiểu biết về múa Xòe, cũng như tăng cường giao lưu, chia sẻ kỹ năng múa Xòe giữa các thành viên và trong cộng đồng.

Hiểu Đồng