Đoàn kết trước thách thức an ninh

Với chủ đề “Tăng cường an ninh châu Phi: Duy trì sự thống nhất nỗ lực”, Hội nghị các nhà lãnh đạo quốc phòng châu Phi năm 2025 quy tụ các nhà hoạch định chính sách, lãnh đạo quân sự và chuyên gia an ninh nhằm tìm kiếm giải pháp dài hạn cho các thách thức an ninh hiện nay.

Tại hội nghị, Tổng thống Kenya William Ruto nêu rõ, các mối đe dọa mang tính xuyên quốc gia như khủng bố, tấn công mạng hay khủng hoảng khí hậu đang thách thức khả năng phục hồi, phát triển của châu Phi.

Người đứng đầu Lực lượng Phòng vệ Kenya Charles Muriu Kahariri kêu gọi châu Phi giải quyết các nguyên nhân gốc rễ gây bất ổn liên quan chính trị, kinh tế và xã hội, đồng thời coi việc sử dụng vũ lực là biện pháp cuối cùng, ưu tiên các giải pháp ngoại giao và xây dựng lòng tin.

Từ lâu, chủ nghĩa khủng bố, bạo lực cực đoan đã là một trong những thách thức lớn nhất của châu Phi, gây bất ổn cho cộng đồng, làm suy yếu cơ cấu quản lý.

Theo Báo cáo chỉ số khủng bố toàn cầu do Viện Nghiên cứu Kinh tế và Hòa bình (có trụ sở tại Australia) công bố, 2024 là năm thứ hai liên tiếp khu vực Sahel được xem là trung tâm của khủng bố, chiếm hơn một nửa số ca tử vong do các vụ tấn công khủng bố trên thế giới. Cụ thể, trong tổng số 7.555 người thiệt mạng liên quan khủng bố trên toàn thế giới hồi năm 2024, khu vực Sahel ghi nhận 3.885 người, chiếm hơn 51%.

Xung đột vũ trang, nghèo đói, tội phạm đã tạo ra “mảnh đất màu mỡ” để các nhóm khủng bố hoành hành. Sự bất ổn chính trị, thiếu vốn đầu tư nước ngoài đã cản trở hoạt động phát triển kinh tế. Và như một vòng luẩn quẩn, nghèo đói và bạo lực gây bất bình trong dân chúng, từ đó tiếp tục tạo cơ hội để chủ nghĩa cực đoan trỗi dậy.

Làn sóng thay đổi chính phủ theo cách vi hiến cũng làm chao đảo toàn bộ trật tự chính trị, pháp lý của châu Phi, trong đó có các cuộc đảo chính ở Gabon, Mali, Burkina Faso, Niger…

Theo thống kê: Trong vòng 40 năm (từ năm 1960 đến năm 2000), trung bình mỗi năm ở châu lục này xảy ra bốn vụ đảo chính. Các nhóm cực đoan đang ẩn náu tại khu vực có thể lợi dụng tình hình bất ổn, “khoảng trống an ninh” sau đảo chính để thực hiện các vụ tấn công khủng bố.

cũng là một thách thức nghiêm trọng. Mặc dù đóng góp rất ít vào lượng khí thải toàn cầu, chỉ từ 3% đến 4%, nhưng châu Phi phải hứng chịu gánh nặng không cân xứng về suy thoái môi trường.

Theo Tiến sĩ Akinwumi Adesina, Chủ tịch Ngân hàng Phát triển châu Phi (AfDB), châu lục này chịu thiệt hại từ 7 tỷ USD đến 15 tỷ USD hằng năm do hậu quả của biến đổi khí hậu. Chủ tịch AfDB nhấn mạnh, đợt hạn hán tồi tệ nhất trong lịch sử Malawi, việc Zimbabwe ban bố tình trạng thảm họa quốc gia do hạn hán nghiêm trọng hay Mozambique vật lộn với lũ lụt tàn khốc là minh chứng cho thấy Lục địa đen bị “bao vây” bởi các hiện tượng thời tiết khắc nghiệt.

Với diện tích đất đai rộng lớn, lượng tài nguyên khoáng sản và nguồn lao động dồi dào, châu Phi không còn đứng bên lề các kế hoạch toàn cầu như trước kia mà ngày càng thu hút sự quan tâm hợp tác, đầu tư từ các nước lớn.

Các nhà lãnh đạo châu Phi đã và đang thúc giục tinh thần đoàn kết của các nước để chung sức đối phó thách thức. Chủ nghĩa khủng bố, , biến đổi khí hậu… là những mối đe dọa mà không quốc gia nào có thể một mình đương đầu. Để giải phóng tiềm năng phát triển của mình, châu Phi rất cần sự sát cánh, đồng hành của cộng đồng quốc tế, trong đó, hỗ trợ tài chính là một chìa khóa quan trọng để giải quyết bài toán đói nghèo, tụt hậu.

NAM ANH

NAM ANH