Doanh nghiệp 'hụt mất' hợp đồng vì khó xác định hàng hóa, dịch vụ được giảm thuế giá trị gia tăng

Đề xuất giảm thuế giá trị gia tăng xuống 8% cho tất cả hàng hóa, dịch vụ

Góp ý mới nhất cho dự thảo nêu trên, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho hay, dù Chính phủ đã ban hành Nghị định 15/2022/NĐ-CP và Nghị định 44/2023/NĐ-CP hướng dẫn việc giảm thuế giá trị gia tăng nhưng quá trình triển khai vẫn còn nhiều lúng túng.

Nguyên nhân là do 2 Nghị định này được xây dựng dựa trên mã ngành kinh tế Việt Nam, trong khi văn bản này trước nay chủ yếu được sử dụng với mục đích thống kê chứ hiếm khi được coi là căn cứ để xác định quyền và nghĩa vụ của doanh nghiệp.

“Việc cụ thể hóa các nhóm hàng hóa, dịch vụ rất khó khăn, đặc biệt là đối với những trường hợp không có pháp luật chuyên ngành. Đơn cử, nhóm hàng hóa viễn thông và công nghệ thông tin rất khó xác định do không có định nghĩa rõ ràng trong các văn bản pháp luật khác.

Nhiều loại hàng hóa, dịch vụ khác cũng gặp vướng mắc phân loại như sản xuất sản phẩm từ kim loại đúc sẵn, sản xuất hóa chất cũng rất chung chung và khó phân loại”- VCCI nêu.

Nhiều trường hợp doanh nghiệp tra cứu Phụ lục của Nghị định 15 và 44 nhưng không dám khẳng định hàng hóa, dịch vụ của mình thuộc diện thuế suất 10% hay 8%.

Trong khi đó, một số doanh nghiệp hỏi cơ quan thuế, cơ quan hải quan, Bộ Tài chính nhưng các cơ quan này cũng trả lời rất chung chung, như: “Đề nghị công ty căn cứ Quyết định số 43/2018/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, đối chiếu mã sản phẩm của hàng hóa, dịch vụ mà công ty cung cấp với mã sản phẩm của hàng hóa, dịch vụ tại Phụ lục I, II, III ban hành kèm theo Nghị định số 44/2023/NĐ-CP để thực hiện đúng theo quy định”.

Để thực hiện giảm thuế, doanh nghiệp gặp khó khăn trong việc xác định thuế suất 8% hay 10% gây nhiều chi phí xã hội và làm tăng rủi ro của hoạt động sản xuất kinh doanh.

Có không ít doanh nghiệp cho biết, họ phải thuê thêm người làm kế toán để điều chỉnh hóa đơn và sổ sách cho đúng với mức thuế mới.

Không ít doanh nghiệp phản ánh tình trạng đàm phán mua bán hàng hóa, thỏa thuận xong hết với khách hàng về số lượng, chất lượng, giá cả nhưng không thống nhất về mức thuế 8% hay 10% nên không ký được hợp đồng.

Đã có trường hợp doanh nghiệp thực hiện các gói thầu xây lắp phát sinh tranh chấp với đối tác khi quyết toán chỉ vì hai bên có quan điểm khác nhau về mức thuế suất.

Với những lý do trên, VCCI tiếp tục đề nghị cơ quan soạn thảo cân nhắc phương án giảm thuế giá trị gia tăng cho tất cả các loại hàng hóa, dịch vụ từ mức 10% xuống mức 8%.

Tại lấy ý kiến trước, Bộ Tài chính cũng vẫn chưa làm rõ nội dung này và VCCI đã có ý kiến góp ý tương tự như trên. Đây là lần thứ hai, tổ chức của cộng đồng doanh nghiệp nêu lên đề xuất này.

Trên thực tế, việc khó xác định hàng hóa, dịch vụ có thuộc diện được giảm thuế giá trị gia tăng hay không đã được doanh nghiệp phản ánh từ lâu và nhắc lại nhiều lần. Năm 2023, một số doanh nghiệp cho biết, trong quá trình khai thuế, áp thuế, nhiều kế toán của các doanh nghiệp than phiền việc rà soát, đối chiếu, kiểm tra hàng hóa, dịch vụ của doanh nghiệp liệu nằm trong danh mục hay không như “đánh đố”.

Chẳng hạn, doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ photo, khi xuất hóa đơn có được giảm 2% giá trị gia tăng không vì đầu vào mực in chịu thuế suất giá trị gia tăng 10% mà giấy thì 8%. Hay bia rượu khi bán thương mại thì giữ nguyên 10% nhưng vẫn chai bia đó mà phục vụ khách trên bàn ăn thì lại thành dịch vụ ăn uống hưởng thuế suất 8%...

Theo các chuyên gia, trong bối cảnh nền kinh tế còn nhiều khó khăn, việc tiếp tục chính sách giảm thuế giá trị gia tăng từ tháng 7 đến cuối năm 2024 là hết sức cần thiết, có tác động tích cực đến nền kinh tế Việt Nam. Do đó, nên áp thuế giá trị gia tăng 8% cho tất cả các loại hàng hóa, dịch vụ để chính sách mang lại hiệu quả thực sự.