Doanh nghiệp nói điều cay đắng khi bị đối thủ đặt tên gần giống

'Ông lớn' ngành nhựa nói điều cay đắng

Công ty Cổ phần Nhựa Bình Minh nhận được nhiều phàn nàn từ khách hàng rằng sản phẩm “dễ vỡ, rò rỉ nước”. Khi trực tiếp kiểm tra, doanh nghiệp phát hiện số ống nhựa chôn sâu dưới đất thực chất là hàng giả đã hư hỏng.

Do không kiểm tra kỹ nguồn gốc, nhiều người tiêu dùng đã mua phải hàng nhái. Họ chỉ dựa vào tên “Bình Minh” và vô tình chọn nhầm sản phẩm của một doanh nghiệp khác có tên gần giống.

“Kết quả là chúng tôi mất khách hàng, mất niềm tin từ thị trường và đau nhất là mất luôn quyền làm chủ cái tên của chính mình”, ông Bông Hoa Việt, Cố vấn Ban giám đốc Công ty Cổ phần Nhựa Bình Minh, nói tại diễn đàn "Hoàn thiện chính sách tài sản trí tuệ - Động lực cho doanh nghiệp đổi mới sáng tạo" tổ chức mới đây.

Theo ông, đã có trường hợp doanh nghiệp khác đăng ký tên gần giống với tên công ty, rồi mượn danh để tiếp cận đại lý, nhà thầu nhằm ký hợp đồng cung ứng sản phẩm.

Đó là lý do khiến công ty nhựa nổi tiếng này thường xuyên phải đi kiện để lấy lại tên.

“Chúng tôi sinh ra để sản xuất chứ không phải đi tranh tụng. Cay đắng là chúng tôi phải trở thành luật sư bất đắc dĩ cho chính doanh nghiệp. Chúng tôi học cách trở thành luật sư chỉ để bảo vệ cái tên mà chúng tôi đã gây dựng suốt 48 năm”, đại diện doanh nghiệp bức xúc.

Đại diện Công ty Cổ phần Nhựa Bình Minh nói về cuộc chiến pháp lý giành lại tên vẫn chưa có hồi kết. Ảnh: Hoàng Châu

Ông Việt cũng cho biết, từ năm 2023, doanh nghiệp đã phải thành lập tổ công tác bảo vệ thương hiệu để triển khai nhiều biện pháp, như giám định tại Viện Sở hữu trí tuệ quốc gia; gửi khiếu nại tới cơ quan hữu trách; khởi kiện vụ việc ra tòa án. Tổng chi phí liên quan lên tới hàng chục tỷ đồng.

“Doanh nghiệp lớn có tiềm lực còn vất vả trong việc tự bảo vệ thì các doanh nghiệp khác sẽ làm cách nào để bảo vệ chính mình?”, ông đặt câu hỏi.

Một thương hiệu nổi tiếng khác có lượng hàng giả, hàng nhái rất nhiều trên thị trường là “yến sào Khánh Hòa”. Bà Lê Thị Đông Phương, Phó Giám đốc Chi nhánh Công ty Yến sào Khánh Hòa tại TPHCM, chia sẻ, nhiều đơn vị đang dùng cụm từ “yến sào Khánh Hòa” để gây nhầm lẫn cho người tiêu dùng.

Hiện sản phẩm yến sào trôi nổi trên thị trường được bán với giá chỉ từ 9.000-15.000 đồng/lọ. Mức giá này không phản ánh đúng giá trị của sản phẩm, khiến nhiều người tiêu dùng thắc mắc về chất lượng và thương hiệu.

Những 'nút thắt' cần gỡ

Thực trạng vi phạm quyền sở hữu trí tuệ ở Việt Nam đang gây tổn thất lớn cho doanh nghiệp chân chính và làm giảm sút niềm tin của người tiêu dùng.

Theo Phó Chủ tịch Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam, ông Võ Tân Thành, tỷ lệ vi phạm quyền sở hữu trí tuệ ở Việt Nam vẫn ở mức cao so với nhiều quốc gia trong khu vực. Điều này không chỉ gây thiệt hại về kinh tế mà còn ảnh hưởng đến uy tín quốc gia, môi trường đầu tư và tiến trình hội nhập quốc tế.

Tại diễn đàn, nhiều chuyên gia, doanh nghiệp nói về những khó khăn trong xử lý vi phạm sở hữu trí tuệ. Ảnh: Hoàng Châu

Sau khi nghe câu chuyện của Nhựa Bình Minh, Luật sư Trương Anh Tú, Chủ tịch TAT Law Firm nhận định, đây không chỉ là vấn đề tranh chấp mà là một lời cảnh báo. Một thương hiệu có tuổi đời gần nửa thế kỷ đang phải theo kiện nhiều năm chỉ vì sự khác biệt nhỏ trong tên thương hiệu.

“Xây dựng một thương hiệu cần hai thập kỷ, nhưng thương hiệu đó lại có thể bị đạo nhái chỉ trong hai tuần. Do đó, nếu cơ chế bảo vệ chậm chạp, ngay cả những thương hiệu tiên phong cũng có thể gục ngã”, ông Tú nói.

Chỉ riêng 6 tháng đầu năm 2025, hơn 3.270 vụ vi phạm sở hữu trí tuệ đã bị xử lý, tương đương gần 20 vụ/ngày. Đằng sau con số ấy là doanh nghiệp chân chính bị tổn thương, niềm tin người tiêu dùng bị bào mòn và sức cạnh tranh quốc gia bị thách thức.

Dẫn số liệu trên, ông Tú cũng chỉ ra 3 nút thắt liên quan đến bảo vệ tài sản sở hữu trí tuệ, gồm: Một, công tác giám định chậm, độc quyền, khiến doanh nghiệp bỏ lỡ thời gian vàng. Hai, chế tài nhẹ, vi phạm chỉ bị coi như chi phí kinh doanh. Ba, sự phối hợp liên ngành thiếu chặt chẽ, xử lý thiếu tốc độ trong các vụ việc.

Về phía doanh nghiệp, đại diện Công ty Cổ phần Nhựa Bình Minh kiến nghị các cơ quan liên quan cần hoàn thiện tòa án chuyên trách về Sở hữu trí tuệ, với đội ngũ thẩm phán chuyên sâu. Ngoài ra, mở rộng cơ chế giám định độc lập, tránh độc quyền giám định kéo dài, đồng thời kiểm soát nghiêm ngặt đạo đức nghề giám định. Cuối cùng, ban hành quy chuẩn tính toán tổn thất phi vật chất, như uy tín thương hiệu.

Đối với Công ty Yến sào Khánh Hòa, doanh nghiệp mong muốn cơ quan quản lý tăng cường kiểm tra, giám sát, nhất là đối với các kênh bán hàng online. Cần có quy định bắt buộc định danh người bán trên các sàn thương mại điện tử, với việc xác minh thông tin pháp lý, mã số thuế và nguồn gốc sản phẩm.

Ngoài ra, cơ quan hữu trách cần xây dựng và ban hành một tiêu chuẩn quốc gia cho tất cả sản phẩm, trong đó có sản phẩm yến sào, để người tiêu dùng nhận biết về sản phẩm hoặc các công ty có tiêu chuẩn để thực hiện theo.

Trần Chung