Doanh nghiệp thép: Vượt khó tìm thị trường

Toàn bộ nhôm, thép được bán vào Mỹ phải chịu thuế 25% kể từ ngày 12/3 đã gây tác động không nhỏ đến thị trường thép toàn cầu, trong đó các doanh nghiệp ngành thép của Việt Nam không ngoại lệ. Điều này đòi hỏi các doanh nghiệp phải thích ứng, vượt khó tìm thêm thị trường xuất khẩu.

Đối mặt nhiều nguy cơ

Đây không phải là lần đầu Tổng thống Mỹ áp thuế với nhôm, thép nhập khẩu. Trong nhiệm kỳ đầu tiên, ông Donald Trump áp thuế 25% lên thép và 10% với nhôm, từ năm 2018. Nhưng sau đó, Tổng thống Mỹ miễn thuế với một số đối tác thương mại, gồm Canada, Mexico và Brazil. Đến thời cựu Tổng thống Joe Biden, diện miễn thuế tiếp tục mở rộng sang Anh, Nhật Bản và Liên minh châu Âu (EU).

Doanh nghiệp thép đang kỳ vọng vào thị trường nội địa. Ảnh: H.S.

Doanh nghiệp thép đang kỳ vọng vào thị trường nội địa. Ảnh: H.S.

Với Việt Nam, từ năm 2018, nhôm và thép đã phải chịu mức thuế lần lượt là 10% và 25%. Điều này đồng nghĩa hiện tại, mức thuế doanh nghiệp thép phải chịu giữ nguyên, trong khi nhôm tăng thêm 15 điểm phần trăm.

Theo ông Nghiêm Xuân Đa - Chủ tịch Hiệp hội Thép Việt Nam (VSA), ảnh hưởng trực tiếp tới doanh nghiệp thép "sẽ không đáng kể", bởi cú sốc về thuế đã xảy ra từ 2018. Trong khi đó, Hội Nhôm thanh định hình Việt Nam (VAA) dự đoán nhóm doanh nghiệp nhôm chịu tác động trực tiếp từ chính sách này là các nhà sản xuất có vốn đầu tư nước ngoài (FDI) - cũng là nhóm xuất khẩu chính.

Tại Hội nghị giao ban xúc tiến thương mại với Hệ thống thương vụ Việt Nam mới đây, ông Đinh Quốc Thái - Tổng Thư ký kiêm Phó Chủ tịch Hiệp hội Thép Việt Nam (VSA) cho biết, thị trường thép thế giới tiếp tục đối mặt với nhiều khó khăn do xung đột địa chính trị, cạnh tranh chiến lược trên thế giới và căng thẳng thương mại, đứt gãy chuỗi cung ứng của thị trường toàn cầu và nhiều nguyên nhân khác.

Theo đánh giá của các chuyên gia trong ngành, năm 2025, công nghiệp thép tiếp tục phải đối mặt với các khó khăn thách thức như: Trung Quốc tiếp tục gia tăng xuất khẩu, khi thị trường nội địa yếu. Các nhà sản xuất thép Việt Nam đang đối mặt với nguy cơ mất thị trường nội địa, ảnh hưởng rất lớn đến hiệu quả và công ăn việc làm của người lao động.

Tình trạng cung vượt cầu của nhiều sản phẩm thép sản xuất trong nước, cùng với sự gia tăng mạnh mẽ của thép nhập khẩu sẽ gây ra sức ép cạnh tranh về giá thép thành phẩm và cạnh tranh trong thị trường nội địa sẽ trở nên khốc liệt hơn.

Đặc biệt, sự gia tăng tính bất ổn của thị trường thế giới, đứt gẫy chuỗi cung ứng, giá cước vận tải quốc tế… tiềm ẩn nhiều rủi ro cho các nhà sản xuất thép. Bên cạnh đó, các yếu tố biến động đến giá nguyên nhiên vật liệu… chắc chắn sẽ làm tăng chi phí không nhỏ cho sản xuất thép.

"Sự thay đổi chính sách thương mại của các nước lớn, đặc biệt các nước đều gia tăng các hàng rào kỹ thuật, tăng cường các biện pháp phòng vệ thương mại, lạm dụng chính sách liên quan đến biến đổi khí hậu và tăng trưởng xanh… làm công cụ và hàng rào ngăn cản thép nhập khẩu để bảo hộ sản xuất thép trong quốc gia và vùng lãnh thổ. Điều này sẽ là lực cản không nhỏ đối với việc xuất khẩu thép Việt Nam trong thời gian tới" - ông Thái cho biết.

Mở rộng thị trường xuất khẩu thép

Để ứng phó có hiệu quả đối với sự thay đổi chính sách thương mại của các nước lớn trong bối cảnh quốc tế hiện nay, bên cạnh các chính sách về ngoại giao, VSA đề xuất cơ quan quản lý nhà nước nhất là Thương vụ Việt Nam ở nước ngoài tiếp tục nắm bắt, cập nhật thông tin, cảnh báo sớm cho doanh nghiệp và hiệp hội, giúp các doanh nghiệp sản xuất thép Việt Nam chủ động có kế hoạch ứng phó từ xa, từ sớm nhằm tìm ra các cơ hội và hạn chế các rủi ro đối với sự thay đổi chính sách thương mại của các nước lớn.

Cụ thể là: Các quyết định tiếp theo của Chính quyền Mỹ liên quan đến đối tượng và thời gian áp thuế, thời hạn hoãn áp thuế cho từng đối tượng theo Điều khoản 232 Đạo luật thương mại mở rộng của Mỹ năm 1962; Đàm phán, cập nhật nội dung EU áp thuế carbon đối với từng sản phẩm thép theo cơ chế CBAM và theo dõi thủ tục EC đưa Việt Nam vào danh sách các quốc gia được nhập khẩu phế liệu từ EU cảnh báo sớm cho các bên để bổ sung thủ tục (nếu cần).

Đồng thời, VSA đề nghị cơ quan quản lý cần đẩy mạnh và nâng cao năng lực bảo vệ sản xuất trong nước, theo hướng chặt chẽ đầu vào, thông thoáng đầu ra cho các sản phẩm trong nước đã sản xuất được. Nâng cao năng lực phòng vệ thương mại cho doanh nghiệp, trước mắt để giải quyết hiện trạng thép Trung Quốc đang cạnh tranh không công bằng tại thị trường Việt Nam, về trung và dài hạn là phòng ngừa thép của các nền kinh tế lớn cạnh tranh không lành mạnh tại thị trường Việt Nam.

Đặc biệt, cần đảm bảo thông thoáng đầu ra từ khâu tìm hiểu thị trường, giới thiệu sản phẩm thép sản xuất tại Việt Nam; xúc tiến thương mại thúc đẩy xuất khẩu thép đến các thị trường mới; tiếp tục đơn giản hóa các thủ tục xuất khẩu; Cảnh báo sớm và nâng cao năng lực ứng phó với các vụ việc phòng vệ thương mại do nước ngoài khởi xướng điều tra (đàm phán, trao đổi, trình bày lập luận, quan điểm của Việt Nam về kết luận của cơ quan điều tra, hỗ trợ tham vấn trong các phiên tham vấn công khai tại nước khởi kiện...) nhằm tạo lợi thế cạnh tranh của thép Việt Nam tại các thị trường truyền thống, khơi thông dòng chảy thép Việt Nam ra thị trường toàn cầu.

Đại diện một số doanh nghiệp cho biết, trong tình hình hiện tại họ đang đặt kỳ vọng vào thị trường nội địa nếu tận dụng được làn sóng đầu tư công xây dựng cơ sở hạ tầng, nhà ở xã hội, đường sắt cao tốc, sân bay đang rục rịch khởi động. Đại diện Tập đoàn Hòa Phát cho hay luôn chú trọng thị trường trong nước khi duy trì tỉ trọng sản lượng bán thép ở nội địa khoảng 70%. Ngoài ra để giảm rủi ro, doanh nghiệp này cũng đa dạng thị trường xuất khẩu đến 40 quốc gia, vùng lãnh thổ.

Tuy vậy, cũng có ý kiến lo ngại rằng thép từ các thị trường từng được miễn thuế sẽ tràn sang Việt Nam khi nguồn cung dư thừa.

Kim Huệ

Nguồn Đại Đoàn Kết: https://daidoanket.vn/doanh-nghiep-thep-vuot-kho-tim-thi-truong-10301762.html