Doanh nhân đã hiểu hết các Nghị quyết để hành động?

Tại một chương trình “về nguồn” tưởng nhớ cố Thủ tướng Phan Văn Khải - người ký quyết định thành lập Ngày Doanh Nhân Việt Nam nhân kỷ niệm ngày Doanh Nhân Việt Nam 13/10 do Tạp chí Doanh Nhân Sài Gòn tổ chức, khi thấy xuất hiện một nhân vật (thời điểm đó là Bí thư Thành ủy TP.HCM) được nhiều doanh nhân trò chuyện, một chủ công ty (với hơn 100 nhân viên) quay sang hỏi: “Ông đó là ai vậy?” đã khiến nhiều người không khỏi giật mình vì sự… thờ ơ hiểu biết của một người gọi là doanh nhân.

Và mới đây, tại tọa đàm kỷ niệm 35 năm ngành Nhựa Việt Nam, khi hỏi một nhóm doanh nhân tham gia tọa đàm nội dung gì họ quan tâm. Thật bất ngờ khi nhận được câu trả lời: “Chẳng có gì thực tế cả, diễn giả toàn nói đến chủ trương của Thành phố và các Nghị quyết 68, 57… gì gì đó, chúng tôi không quan tâm” (!).

Dù chỉ là hai câu chuyện điển hình nhưng thực tế không ít các trường hợp tương tự. Nhiều doanh nhân hiện nay, đặc biệt là chủ doanh nghiệp nhỏ và vừa (SME) hầu như đang rất ít quan tâm đến các vấn đề thời sự kinh tế cùng các các chủ trương, chính sách lớn của nhà nước, của TP.HCM. Đặc biệt, khi gần đây Trung ương ban hành bốn nghị quyết được coi là trọng yếu cho phát triển đất nước gồm Nghị quyết số 57, 59, 66, 68, trong đó thậm chí là một nghị quyết sát sườn với doanh nghiệp là Nghị quyết 68 thì vẫn có một bộ phận doanh nhân tỏ ra thờ ơ và trả lời như một lẽ tự nhiên: Không biết.

Các nghị quyết của Đảng, Quốc hội hay Chính phủ thường đề ra định hướng phát triển, chính sách ưu đãi hoặc cải cách môi trường kinh doanh. Chẳng hạn, Nghị quyết 68-NQ/TW do Bộ Chính trị ban hành năm 2025 đã xác định kinh tế tư nhân là “động lực quan trọng nhất” của nền kinh tế, đặt mục tiêu đến năm 2030 cả nước có 2 triệu doanh nghiệp tư nhân, đóng góp 55-58% GDP và tạo ra 84-85% việc làm xã hội. Đây là chiến lược rất lớn nhằm khơi thông nguồn lực và thúc đẩy khu vực doanh nghiệp phát triển mạnh mẽ hơn.

Những văn kiện như vậy có ý nghĩa định hình môi trường kinh doanh, tạo cơ hội cũng như thách thức cho doanh nghiệp. Thế nhưng, khi doanh nhân không biết hoặc không quan tâm, họ đã tự đánh mất cơ hội hiểu được nhà nước đang tạo điều kiện gì cho mình, cũng như bỏ lỡ việc đóng góp tiếng nói phản biện, xây dựng chính sách. Chưa kể, đã có nhiều doanh nhân khi vi phạm pháp luật đều thừa nhận vì …không hiểu pháp luật, không biết mình đang làm sai.

Trong bối cảnh nền kinh tế thị trường hội nhập quốc tế sâu rộng, việc kinh doanh không thể tách rời khỏi bức tranh kinh tế - chính trị chung. Doanh nhân ngày nay không chỉ là người làm kinh tế thuần túy, mà còn cần có ý thức công dân doanh nghiệp, hiểu biết pháp luật và nhạy bén với thời cuộc. Các quyết sách vĩ mô về tiền tệ, thuế, đầu tư công hay hội nhập quốc tế đều có tác động trực tiếp hoặc gián tiếp đến hoạt động kinh doanh. Khuôn khổ pháp luật và chính sách là sân chơi mà doanh nghiệp bắt buộc phải tuân theo. Nếu không chịu cập nhật luật lệ, doanh nhân có thể vô tình vi phạm quy định mới, hoặc bỏ lỡ những ưu đãi mà lẽ ra mình được hưởng.

Nhiều doanh nghiệp lớn trên thế giới luôn duy trì bộ phận chuyên trách theo dõi chính sách, quan hệ chính phủ và phân tích rủi ro chính trị

Mặt khác, kiến thức về chủ trương, định hướng lớn của địa phương và đất nước sẽ giúp doanh nhân định vị vai trò của doanh nghiệp mình trong bức tranh chung, từ đó tìm được hướng đi phù hợp. Biết thành phố đang ưu tiên phát triển lĩnh vực nào, doanh nghiệp có thể đầu tư đúng trọng điểm, hiểu Nhà nước khuyến khích xu hướng gì (chuyển đổi số, kinh tế xanh, công nghiệp hỗ trợ…), doanh nghiệp sẽ có cơ sở để đổi mới, cải tiến theo đúng dòng chảy.

Có ý kiến cho rằng việc doanh nhân không nhất thiết phải biết đến lãnh đạo Nhà nước, Thành phố. Thoạt nghe có vẻ họ… không sai nhưng xét đến tính tương tác, mối quan hệ trong nền kinh tế thị trường thì quan hệ tương tác hai chiều còn giúp doanh nghiệp phản hồi chính sách, đề xuất và đóng góp vào sự phát triển chung. Một cộng đồng doanh nhân thờ ơ với tiếng nói xây dựng chính sách, sẽ khiến chính sách ban hành thiếu thực tiễn, cuối cùng lại gây bất lợi cho chính doanh nghiệp.

Thực tế, nhiều doanh nghiệp lớn trên thế giới luôn duy trì bộ phận chuyên trách theo dõi chính sách, quan hệ chính phủ và phân tích rủi ro chính trị. Họ hiểu rằng việc tham gia phản biện, góp ý chính sách còn giúp bảo vệ quyền lợi ngành nghề và nâng cao uy tín doanh nghiệp, mỗi lãnh đạo doanh nghiệp cần xây dựng cho mình thói quen theo dõi tin tức thời sự, văn bản pháp luật mới và tham gia các diễn đàn, hiệp hội để nắm bắt thông tin.

Trước thực trạng đó, câu hỏi cũng đặt ra cho các hội, hiệp hội doanh nghiệp về vai trò cầu nối truyền tải thông tin về nghị quyết, chính sách mới đến hội viên một cách thường xuyên, đồng thời giúp phản ánh tiếng nói của doanh nghiệp tới cơ quan chức năng. Các hiệp hội doanh nghiệp thời gian qua đã phát huy vai trò kết nối, phổ biến nghị quyết mới cho hội viên thông qua các buổi tọa đàm, hội thảo, tổ chức những diễn đàn đối thoại giữa chính quyền và doanh nghiệp. nhưng cần làm thường xuyên hơn như một công việc cần thiết như gửi bản tin tóm lược các văn bản pháp luật liên quan đến từng ngành cho các hội viên, cập nhật, phân tích cho hội viên về các Nghị quyết mới ban hành…. Khi doanh nghiệp hiểu rằng việc quan tâm chính sách là một phần của kinh doanh văn minh, họ sẽ chủ động tìm đến thông tin thay vì chờ “nước đến chân mới nhảy”.

Sự thành công của một doanh nghiệp không chỉ đo bằng lợi nhuận, mà còn ở khả năng thích nghi với môi trường, đóng góp vào mục tiêu chung và nhận được sự tôn trọng của cộng đồng. Muốn vậy, mỗi doanh nhân hãy bắt đầu từ việc đọc và hiểu những chủ trương, chính sách có ảnh hưởng đến mình. Hãy coi thời gian cập nhật tin tức, nghiên cứu nghị quyết như một khoản đầu tư cho tri thức, bởi hiểu biết sẽ mở ra cơ hội và giúp tránh được những quyết định sai lầm.

Lynh Nhi