Doanh số xe điện của Trung Quốc ở châu Âu bị ảnh hưởng do thiếu tàu chuyên chở

Xe điện Zeekr của hãng xe Geely được đưa lên tàu ở tại cảng Thái Thương, ở tỉnh Giang Tô, Trung Quốc hồi tháng 8-2023. Ảnh: Bloomberg

Các công ty vận tải đã loại bỏ hàng chục tàu chở ô tô cũ trong năm 2020, khi các nhà máy lắp ráp ô tô trên toàn thế giới ngừng hoạt động do tác động đại dịch Covid-19, trong khi các tàu thay thế mới dự kiến chưa vận hành trong ba năm nữa.

Tuy nhiên, nhu cầu ô tô trên toàn thế giới phục hồi nhanh hơn dự kiến, cùng với sự thúc đẩy xuất khẩu mạnh mẽ của Trung Quốc, khiến ngành vận chuyển ô tô rơi vào tình trạng thiếu tàu.

“Vận chuyển ô tô toàn cầu đang khá nóng”, lãnh đạo của một nhà phân phối ô tô lớn toàn cầu nói, đồng thời cho biết thêm, số lượng tàu chở ô tô hiện nay thấp hơn khoảng 10% so với mức trước Covid-19.

“Hiện tại, với các hãng xe đã quay trở lại sản xuất, cùng với xuất khẩu mạnh mẽ của Trung Quốc, thị trường vận chuyển ô tô bằng đường biển đang trở thành một cuộc chiến”, vị lãnh đạo này nói thêm.

Theo hãng tư vấn Clarksons, số lượng ô tô vận chuyển qua các đại dương ước tính tăng 17% vào năm 2023, lên mức cao kỷ lục 23,4 triệu chiếc, vượt qua kỷ lục trước đó được thiết lập vào năm 2018.

Nhập khẩu ô tô ở châu Âu đạt mức tăng lớn nhất so với bất kỳ khu vực nào, cao hơn 40% trong năm 2023. Trung Quốc xuất khẩu khoảng 4,3 triệu ô tô trong năm ngoái, so với mức chưa đến 1 triệu chiếc vào năm 2020. Nhật Bản và Hàn Quốc là những nhà xuất khẩu ô tô lớn khác.

Tình trạng thiếu tàu chở ô tô khiến giá thuê loại tàu này tăng lên 115.000 đô la/ngày, cao hơn 10% so với năm 2022 và cao gấp bảy lần so với năm 2019. “Thị trường rất thắt chặt một phần do có rất nhiều ô tô đang được vận chuyển bằng đường biển, trong khi chưa có nhiều tàu mới đưa vào thị trường”, Stephen Gordon, Giám đốc nghiên cứu của Clarksons, nói. Ông cho biết thêm, có 80 tàu chở ô tô mới được đặt đóng mới trong năm 2023, nhưng mất khoảng ba năm để sản xuất và giao chúng cho khách hàng.

Theo dữ liệu từ hãng môi giới tàu biển Braemar, số lượng tàu chở ô tô và bị thải loại vào năm 2020 cao bất kỳ năm nào khác kể từ năm 2016. Theo các nhà phân tích, tình trạng thiếu hụt tàu chở ô tô đang đặc biệt ảnh hưởng đến các thương hiệu Trung Quốc bán xe điện ở châu Âu. Họ đã tìm cách tăng xuất khẩu do dư thừa công suất tại các nhà máy trong nước nhưng không có giải pháp thay thế nào cho vận tải đường biển.

Matthias Schmidt, nhà phân tích chuyên theo dõi doanh số bán xe điện ở châu Âu, cho biết, doanh số xuất khẩu sang châu Âu của nhiều hãng xe Trung Quốc phụ thuộc vào vận tải đường biển vì họ không có nhà máy nào tại khu vực này.

Các hãng xe Trung Quốc liên tục mở rộng thị phần ở châu Âu bằng nỗ lực tăng doanh số bán hàng trong khu vực. Tuy nhiên, ông Schmidt lưu ý thị phần xe mang thương hiệu Trung Quốc hầu như không tăng trong khoảng thời gian từ tháng 9 đến tháng 10 năm ngoái. Theo ông, nguyên nhân chủ yếu là do các hạn chế đề vận chuyển đường biển.

Dù nhiều hãng xe Trung Quốc có kế hoạch xây dựng các nhà máy ở châu Âu, nhưng dây chuyền sản xuất chưa thể vận hành cho đến cuối thập niên này.

Khoảng 1/4 số xe điện bán ra ở châu Âu đến từ Trung Quốc. Một phần trong số đó là các lô hàng xuất khẩu của Tesla, BYD và Polestar. Renault, BMW và Volvo Cars cũng sản xuất một số mẫu xe điện ở Trung Quốc để bán sang châu Âu.

Schmidt cho biết, nhu cầu xuống các mức thấp lịch sử trong đại dịch Covid-19 khiến hàng loạt tàu chở ô tô bị bán phế liệu. Nhưng hiện nay, các hãng vận chuyển ô tô tải đang nhận thấy cơ hội từ tình trạng nguồn cung tàu hạn chế để giữ mức giá cước cao nhất có thể.

“Vấn đề giá cước cao hiện gây đau đầu cho các hãng xe phụ thuộc vào những con tàu này. Bất chấp lượng tàu đặt đóng mới cao kỷ lục, chúng có thể sẽ chưa đưa vào hoạt động trong ít nhất hai năm nữa trong nhu cầu phục hồi nhanh hơn dự đoán”, Schmidt nói.

Theo Financial Times

Lê Linh