Doanh thu xổ số Trung Quốc cán mốc 85 tỷ USD nhờ giấc mơ đổi đời của giới trẻ

Dù hoạt động cờ bạc bị cấm ở Trung Quốc, thị trường xổ số do nhà nước quản lý tại quốc gia này vẫn phát triển thành một ngành công nghiệp trị giá hàng chục tỷ USD. Năm 2024, doanh thu xổ số tại Trung Quốc lần đầu tiên cán mốc 623 tỷ nhân dân tệ (tương đương 85,3 tỷ USD), tăng gần 8% so với năm trước 2023, trích dẫn số liệu Bộ Tài chính Trung Quốc công bố.

Doanh số lần đầu vượt mốc 13 tỷ USD (100 tỷ nhân dân tệ) vào năm 2008 và tiếp tục vượt 69 tỷ USD (500 tỷ nhân dân tệ) vào năm 2018. Dù từng bị ảnh hưởng bởi đại dịch Covid-19, thị trường đã phục hồi và tăng trưởng trở lại từ năm 2021.

Theo nhận định của ông Wang Xuehong, nhà nghiên cứu tại Trung tâm Tài chính thuộc Viện Khoa học Tài chính Trung Quốc, thị trường xổ số là một hiện tượng đặc biệt vì thường không bị ảnh hưởng bởi các đợt suy thoái kinh tế, thậm chí nhu cầu còn có thể tăng trong giai đoạn khó khăn.

CƠN SỐT VÉ CÀO

Một trong những hình thức xổ số được ưa chuộng nhất tại quốc gia tỷ dân hiện này là loại vé số cào trúng thưởng ngay được bán tại các cửa hàng tiện lợi, quầy báo và đại lý xổ số; mang đến cho người chơi cơ hội trúng hơn một triệu nhân dân tệ (khoảng 140.000 USD) với số tiền ban đầu bỏ ra khá khiêm tốn.

Bên cạnh đó, xổ số vé cào còn có cách chơi đơn giản mà lại có kết quả tức thì. Người chơi chỉ cần mua vé, cào lớp phủ và làm theo hướng dẫn để biết có trúng thưởng hay không. Phần lớn người chơi không thắng gì, nhưng trong số ít may mắn, phần thưởng có thể lên đến hơn một triệu nhân dân tệ.

Tỷ lệ trúng và mức thưởng phụ thuộc vào loại vé. Ví dụ, một vé giá 30 tệ có tới 64% khả năng không trúng, 25% hòa vốn, còn lại là các mức thưởng từ 50 đến 10.000 tệ với xác suất giảm dần và chỉ có 1 trong 5 triệu cơ hội để trúng giải độc đắc một triệu tệ.

Trước đây, người dân mua vé cào tại các điểm bán truyền thống như cửa hàng xổ số hay cửa hàng tiện lợi, nhưng ngày nay, ngay cả một số quán cà phê hay trà sữa cũng xin cấp phép được bán vé số để tận dụng trào lưu nhằm thu hút khách hàng.

Cơn sốt vé cào lên đến đỉnh điểm khi lượng cung do nhà nước quản lý không thể đáp ứng đủ nhu cầu vào năm 2023. Như ông Su Guojing, người sáng lập Diễn đàn Ngành Công nghiệp Xổ số Trung Quốc – một tổ chức phi chính phủ - cho biết, nguyên nhân chính dẫn đến thiếu hụt vé là do hạn chế ngân sách trong khâu phát hành. Dù vậy, nhu cầu vẫn rất lớn, đặc biệt với các loại vé có giá từ 10 đến 20 nhân dân tệ (1,4–2,7 USD) – phân khúc thường xuyên rơi vào tình trạng cháy hàng.

Các loại vé cào mang tên may mắn như “Trung Quốc Đỏ”, “Hạnh Ngộ” hay “May Mắn Gấp Mười”, thường có giá từ 5 đến 50 nhân dân tệ, gần như “bốc hơi” khỏi các quầy vé ngay từ buổi sáng.

Hiện Trung Quốc có hai đơn vị phát hành xổ số là Xổ số Phúc lợi và Xổ số Thể thao. Các công ty này cho biết tình trạng thiếu vé cào thường xuyên là do nhu cầu tăng vọt khiến sản xuất và cung ứng không kịp, và cần thời gian để điều chỉnh.

Tình trạng khan hiếm vé cũng khiến một số bộ phận suy đoán rằng các nhà chức trách đang âm thầm kiểm soát doanh số – điều mà loạt công ty xổ số đều bác bỏ. Theo bà Dan Wang, nhà kinh tế trưởng ngân hàng Hang Seng chi nhánh Thượng Hải, khả năng nhà nước siết chặt là rất thấp. Theo quy định, 20% doanh thu từ vé số được trích vào quỹ phúc lợi công cộng, phục vụ các chương trình như chăm sóc người cao tuổi và trẻ em. Trong bối cảnh nguồn thu từ thuế doanh nghiệp và cá nhân đang giảm, chính phủ Trung Quốc cần tìm thêm nguồn ngân sách mới – bao gồm cả từ phạt hành chính và xổ số, bà nói.

THÚ TIÊU KHIỂN CỦA GIỚI TRẺ

Đáng chú ý, làn sóng “săn lùng” vé cào hiện nay được dẫn dắt chủ yếu bởi giới trẻ, nhóm đối tượng từng không mặn mà với loại hình vốn được xem là dành cho người lớn tuổi này.

Các bó hoa vé số "viral" trên mạng xã hội Trung Quốc

Theo báo cáo tháng 10/2023 của Viện nghiên cứu Mob, gần 85% người chơi xổ số hiện nay ở độ tuổi 18–34, trong đó hơn 60% có bằng đại học trở lên. Anh Wang Bing, một nhân viên hành chính 31 tuổi, chia sẻ với tờ Straits Times rằng anh chi khoảng 100 tệ mỗi hai tuần để mua vé cào, xem đó như một trò chơi giải trí cùng bạn bè và giúp giảm stress.

Trên nền tảng Xiaohongshu (phiên bản Instagram của Trung Quốc), nhiều tài khoản người dùng thậm chí còn sáng tạo ra nhiều cách sử dụng vé cào độc đáo. Có người gói vé cào thành những bó hoa lớn để tặng bạn bè, người khác thì dán vé cào tại bàn làm việc để tự tạo động lực đi làm mỗi ngày.

Một người dùng ở Quảng Đông viết: "Tôi sẽ cào mỗi ngày một hàng. Khi trúng giải nhất, tôi sẽ nghỉ việc và đi du lịch vòng quanh thế giới”.

Như chia sẻ của bà Dan Wang, nhà kinh tế trưởng ngân hàng Hang Seng chi nhánh Thượng Hải, xổ số là một hình thức giải trí giá rẻ, đáp ứng nhu cầu giải tỏa tâm lý của bộ phận giới trẻ đang chịu nhiều áp lực tại Trung Quốc.

Một trong những yếu tố gây nên áp lực chính là thị trường lao động vô cùng khắc nghiệt, đặc biệt là khi ngày càng nhiều công ty tiếp tục tái cơ cấu trong năm nay.

Tỷ lệ thất nghiệp trong nhóm thanh niên ở Trung Quốc đứng ở mức cao 2 con số vào năm 2024 và được dự báo có nguy cơ tăng thêm khi Trung Quốc có tới 12,22 triệu sinh viên tốt nghiệp đại học vào năm 2025.

Doanh số vé cào tại Trung Quốc tăng đột biến trong năm 2023

Tình trạng sa thải, cắt giảm lương trong nhiều ngành – từ công nghệ, tài chính đến bất động sản – càng làm dấy lên lo ngại về an toàn việc làm.

“Người ta không tìm được việc, thu nhập thấp, nợ phải trả thì nhiều. Nhiều người trẻ chọn cách “nằm yên” và đặt hy vọng đổi đời vào xổ số”, anh Xu Chenxi, một freelancer 25 tuổi, chia sẻ. Bản thân anh cũng thừa nhận mình “nghiện” vé cào sau khi trúng 700 tệ (~100 USD) hồi tháng 3. Anh chi khoảng 1.200 đến 1.800 tệ mỗi tuần cho xổ số, dù hầu hết là đều bị lỗ. “Điều hấp dẫn nhất có lẽ là cảm giác hồi hộp. Biết đâu tấm vé tiếp theo sẽ giúp mình trúng 100.000 tệ”, anh Xu hào hứng nói.

Diệu Hương