Độc đáo lễ hội vật cầu nước làng Vân ở Bắc Giang
Ngày 20/5, trên sân vật đầy bùn nhão của đền thờ thánh Tam Giang (Việt Yên, Bắc Giang), 16 quân cầu hồ hởi tranh tài vật cầu nước trước hàng nghìn người dân và du khách thập phương với mong ước mưa thuận, gió hòa.
Cứ 4 năm một lần, từ ngày 12-14 tháng Tư âm lịch (ngày Dương lịch năm nay từ 19 đến hết 21/5), người dân làng Vân Hà (xưa có tên gọi là Yên Viên, tên tục gọi là làng Vân), thị xã Việt Yên, tỉnh Bắc Giang, lại nô nức mở hội Vật Cầu nước - một lễ hội mang đậm tính lịch sử, độc đáo, vui vẻ, kịch tính và "độc nhất vô nhị".
16 thanh niên khỏe mạnh tham gia hội vật gọi là quân cầu, được chia làm hai giáp (mỗi giáp 8 người), gọi là giáp trên và giáp dưới tiến hành làm lễ tại sân đền thờ Thánh Tam Giang trước khi vào cuộc.
Quả cầu bằng gỗ lim nặng 20kg được đưa ra sân cầu. Tương truyền rằng, quả cầu tròn tượng trưng cho dương (mặt trời), còn lỗ cầu tượng trưng cho âm. Âm dương hòa hợp thì mọi người làm ăn phát đạt, vạn sự bình yên.
Ngay khi tiếng trống khai mạc, trên sân vật đầy bùn nhão, các quân cầu hồ hởi tranh tài vật cầu trước hàng nghìn người dân và du khách thập phương.
Lễ hội vật cầu nước là nét tín ngưỡng thờ Thần Mặt Trời của người dân thời xưa, mang đặc trưng của văn hóa lúa nước, thể hiện niềm khao khát của cư dân nông nghiệp.
Để có thể ghi điểm cả hai bên đều gặp phải sự truy cản của đối thủ.
Mặc dù quyết liệt là vậy nhưng để đúng nghĩa đây là trò chơi mang tính cầu mùa, cầu hòa thuận, ban tổ chức đã quán triệt các quân cầu không được xích mích, va chạm thái quá.
Không chỉ quân cầu bám đầy bùn đất mà mọi người từ già đến trẻ vây quanh sới cầu ai cũng lấm lem nhưng ai nấy đều rất vui vẻ.
Nói về sự độc đáo của hội Vật Cầu Nước làng Vân người xưa ví nếu đi xem hội mà không biết đến Lễ hội Vật Cầu Nước làng Vân xã Vân Hà, thị xã Việt Yên thì quả là "chưa phải người sành săn hội".
Hay còn có "họa" rằng: Khánh hạ làng Vân hội vật cầu/Khắp vùng Kinh/Bắc chẳng có đâu/Quan quân gắng sức giành cho được/Sân chơi bùn nước họa một màu.
Mặc dù bùn đất khắp người, đây vẫn là nghi lễ thiêng. Những ai càng bị bùn bắn vào nhiều càng có được may mắn.
Niềm vui của đội giành chiến thắng
Lễ hội cầu nước làng Vân mang đậm những nét tâm linh nên mỗi khi đến dịp, người dân rất hào hứng đón nhận và hòa chung niềm vui trong lễ hội.
