Độc đáo lễ hội Vật truyền thống có từ thời nhà Trần ở Hải Phòng

Sáng 4-2 (mồng 7 tháng Giêng), tại di tích kiến trúc nghệ thuật quốc gia đình Vĩnh Khê (phường An Đồng), UBND quận An Dương khai mạc lễ hội Vật làng Vĩnh Khê.

Lễ hội Vật làng Vĩnh Khê hình thành từ thời nhà Trần, thế kỷ 14, hội tụ kết tinh từ việc rèn luyện quân sĩ tinh thông võ thuật cứu quốc của Nhị vị Thành hoàng làng - cũng là những phúc thần được dân làng dựng miếu thờ từ thời đó.

Lễ hội Vật hàng năm được tổ chức trong 3 ngày đầu xuân vào đúng ngày sinh của Nhị vị Thành hoàng làng. Ngày mùng 7 tháng giêng là ngày chính hội, ăn sâu vào tiềm thức của người dân, được duy trì thành thông lệ, lưu truyền qua nhiều thế hệ, thu hút rất nhiều đô vật đến từ các lò vật nổi tiếng tại Hải Phòng và các tỉnh, thành phố khác đến so tài.

Nét độc đáo riêng biệt trong Lễ hội Vật truyền thống của làng Vĩnh Khê chính là thể lệ thi đấu theo lệ làng. Các đô vật tham gia cuộc thi sẽ đấu với nhau mà không cần tính thời gian, lứa tuổi hay hạng cân. Các đô vật tham gia hội thi sẽ phải thi đấu trong 3 hiệp, mỗi hiệp diễn ra trong 3 phút. Kết thúc cả 3 hiệp mà vẫn không tìm được người thắng cuộc thì các đô vật sẽ bước vào hiệp phụ.

Trong hiệp phụ này, cứ đô vật nào hạ được đối thủ ở tư thế hai vai, một mông hoặc hai mông, một vai chạm thảm trong khoảng thời gian 3 giây thì được coi là thắng tuyệt đối. Lệ làng này khiến nhiều đô vật chuyên nghiệp phải chật vật mới giành chiến thắng.

Lễ hội Vật truyền thống làng Vĩnh Khê làm sống lại những thuần phong, mỹ tục của quê hương An Dương giàu tinh thần thượng võ, giàu truyền thống cách mạng; khơi dậy tinh thần tương thân, tương ái của dân tộc. Đây di sản văn hóa quý hiếm của cộng đồng dân cư, đáp ứng và thỏa mãn nhu cầu tín ngưỡng, tâm linh và phát huy giá trị văn hóa truyền thống. Chính vì vậy, năm 2017, Lễ hội vật làng Vĩnh Khê, xã An Đồng, huyện An Dương, Hải Phòng được công nhận là là Di sản Văn hóa phi vật thể quốc gia.

NGỌC SƠN