Độc đáo Lễ rước thần giữ lửa trong nhà của dân tộc Mông tỉnh Cao Bằng

Người Mông quan niệm, mỗi dòng họ đều có vị thần giữ lửa riêng của mình, nên ngay sau khi kết hôn và dựng nhà mới, người chủ gia đình sẽ chọn ngày lành tháng tốt đưa bàn thờ tổ tiên vào nhà, thực hiện nghi lễ rước thần giữ lửa của dòng họ để phù hộ cho gia đình làm ăn phát đạt, vợ chồng hòa thuận, gặp nhiều may mắn.

Nghi lễ này không do thầy mo thực hiện mà chủ nhà là người hành lễ, các thành viên trong nhà sẽ phụ giúp. Trước khi làm lễ, gia chủ chuẩn bị sẵn một chiếc rọ nhỏ đan thủ công bằng tre, vật tế là 1 con lợn hoặc con chó, vật tế bắt buộc phải là con cái.

Lễ rước thần lửa vào nhà.

Khi đã mời thần giữ lửa xong, chủ nhà đưa con vật làm lễ ra thịt, nghi thức này có thể được lặp lại mỗi năm một lần.

Điều đặc biệt kiêng kị bắt buộc phải tuân thủ trong nghi lễ là khi gia chủ làm lễ, mọi người xung quanh có thể nói chuyện, giao tiếp thoải mái bằng tiếng dân tộc Mông, nhưng anh em, bạn bè đến dự tuyệt đối không được nói chuyện bằng ngôn ngữ của dân tộc khác.

Sau khi hoàn thành các nghi thức, đến phần treo rọ (thần giữ lửa) trong nhà, chủ nhà đặt một bát đồ cúng trong mâm lễ lên giường của hai vợ chồng và các bát còn lại đưa cho mọi người đem ra bếp lửa nướng cùng nhau ăn để lấy lộc. Tiếp đó, đem chiếc rọ bên trong đựng quả bầu và thanh tre nhỏ được buộc dây (vật tượng trưng đại diện cho thần canh giữ lửa gia đình) buộc lên tường ngay phía trên chiếc giường của hai vợ chồng chủ nhà hướng ra bếp để trông, giữ lửa và luôn sưởi ấm, phù hộ cho gia đình mọi điều may mắn.

Nghi lễ “rước thần giữ lửa” là nghi thức tín ngưỡng không thể thiếu trong cuộc sống gia đình người Mông. Đồng bào dân tộc Mông ở Cao Bằng vẫn luôn gìn giữ được bản sắc riêng của mình để góp phần làm phong phú thêm sắc màu văn hóa các dân tộc Việt Nam.

Duy Chung