Độc đáo nghề làm mì gạo Hùng Lô nơi đất Tổ

Xã Hùng Lô (TP Việt Trì, tỉnh Phú Thọ) là mảnh đất phù sa màu mỡ được dòng sông Lô bồi đắp. Từ xa xưa, làng Hùng Lô đã nổi tiếng với những sản phẩm từ lúa gạo như bánh chưng, bánh dày, mì gạo, miến, phở, bánh đa...Các sản phẩm đều đảm bảo chất lượng, được nhiều người ưa chuộng.

Tại xã Hùng Lô hiện nay có khoảng 30 hộ gia đình và 1 HTX sản xuất mì gạo. Nhiều thế hệ sinh ra, lớn lên với nghề chẳng biết mì gạo có từ bao giờ nhưng cứ từ thế hệ này truyền cho thế hệ sau, món mì gạo truyền thống của người dân xã Hùng Lô vẫn luôn giữ được hương vị đặc trưng và bí quyết riêng của mình.

Mì gạo Hùng Lô có từ lâu đời, là đặc sản nổi tiếng vùng đất Tổ.

Đến tham quan xưởng sản xuất mì của gia đình ông Nguyễn Văn Đoàn (khu 3, xã Hùng Lô) những ngày nắng cuối tháng 4. Vợ chồng ông Đoàn đang miệt mài chế biến ra những sợi mì gạo tươi ngon để cung cấp ra thị trường.

Trò chuyện với chúng tôi, ông Đoàn cho biết, gia đình ông làm mì từ những năm 60 của thế kỷ trước. Ngay từ khi còn bé, ông đã tập làm mì cùng các cụ, đến những năm 90 mới bắt đầu có máy móc hỗ trợ. Tuy có đỡ vất vả và năng suất hơn làm thủ công nhưng để làm được 1 sợi mì phải mất rất nhiều công đoạn và thời gian.

Mì gạo Hùng Lô dần khẳng định được thương hiệu không chỉ trong nước mà còn chinh phục được thị trường quốc tế.

Để làm ra những sợi mì gạo tươi ngon, người làm mì xã Hùng Lô phải trải qua nhiều công đoạn như chọn gạo chuẩn, không lẫn tạp chất cho đến kĩ thuật làm mì đều mang nét đặc trưng riêng.

Đầu tiên là công đoạn lựa chọn nguyên liệu. Gạo phải là loại gạo ngon, không lẫn tạp chất. Gạo mua về được vo, ngâm, xay bột, tách bột, cán sợi, đùn sợi, ủ đến 2,3 giờ sáng ngày hôm sau mới đem vò rồi phơi nắng. Phải 2 ngày mới được 1 mẻ mì gạo.

Cũng theo ông Đoàn, nghề làm mì là công việc đòi hỏi sự kiên nhẫn, tay nghề khéo léo, cùng với tình yêu lưu giữ nghề truyền thống từ thời ông cha để lại.

Được thành lập năm 2016, với sản phẩm chính là phở và mì gạo. Qua 9 năm hoạt động, HTX Mì gạo Hùng Lô đã trở thành một đơn vị chuyên sản xuất mì gạo nổi tiếng, được nhiều người tiêu dùng ưa chuộng.

Để làm ra những sợi mì gạo tươi ngon cần phải trải qua nhiều công đoạn.

Theo anh Cao Đăng Duy - Giám đốc HTX Mỳ gạo Hùng Lô, để nâng cao giá trị và khẳng định thương hiệu, HTX Mì gạo Hùng Lô đã đầu tư đổi mới công nghệ, tổ chức sản xuất theo quy trình quy định, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, xây dựng logo và làm hồ sơ xin chứng nhận nhãn hiệu tập thể…

Hiện nay, sản phẩm mì gạo của HTX đã có mặt trên các trang thương mại điện tử, thị trường tiêu thụ trong nước bắt đầu quan tâm đến sản phẩm, lượng khách hàng tìm đến mua cũng nhiều hơn.

Tiếp nối thành công, cơ sở ký hợp đồng cung ứng mắm cho chuỗi hệ thống siêu thị lớn Mega, Winmart… góp phần khẳng định, đưa thương hiệu mỳ gạo Hùng Lô tiến xa hơn thị trường trong nước và quốc tế.

Không chỉ cung cấp cho thị trường trong nước, năm 2023 sản phẩm mì gạo Hùng Lô bắt đầu xuất khẩu thị trường quốc tế như Nhật Bản, Đài Loan và hướng đến chuyển giao công nghệ tại Nga.

Bên cạnh sản phẩm chủ đạo mì gạo, HTX mì gạo Hùng Lô còn nghiên cứu thêm các loại mì mới lạ để thu hút khách hàng.

Đặc biệt, vào tháng 1 năm 2025, sản phẩm mì gạo Hùng Lô được đạt chứng nhận OCOP 5 sao. Đây cũng vừa là cơ hội, vừa là thách thức đối với HTX mì gạo Hùng Lô trong thời gian tới.

"Để phát triển lâu dài và bền vững, HTX tiếp tục mở rộng sản xuất, đầu tư máy móc hiện đại, làm theo dây chuyền liên hoàn để tiết kiệm công sức, chi phí sản xuất, xây dựng hệ thống sân phơi kết hợp máy sấy mỳ tự động để đảm bảo sản xuất quanh năm, cung ứng sản phẩm thường xuyên cho thị trường”, anh Duy cho biết thêm.

ghề làm mì là công việc đòi hỏi sự kiên nhẫn, tay nghề khéo léo, cùng với tình yêu lưu giữ nghề truyền thống từ thời ông cha để lại.

Bên cạnh sản phẩm chủ đạo mì gạo, HTX mì gạo Hùng Lô còn nghiên cứu thêm các loại mì mới lạ để thu hút khách hàng. Hiện nay, HTX đã cho ra mắt sản phẩm mì dưa hấu, mì bí đỏ, mì rau ngót, mì khoai lang…

Mì gạo Hùng Lô không chỉ là đặc sản vùng đất Tổ, nơi đây còn là điểm đến cho du khách thập phương và quốc tế cùng trải nghiệm về quy trình làm mì của ngôi làng cổ lâu đời bên dòng sông Lô hiền hòa, thơ mộng.

Thu Hường