Độc đáo trò chơi chạy Ró, nét đẹp văn hóa tinh thần của vùng Kinh Bắc

Trò chơi chạy Ró làng Guột, xã Việt Hùng, huyện Quế Võ, tỉnh Bắc Ninh qua bao đời vẫn giữ được nét độc đáo của môn thể thao mang lại sức khỏe, sự khéo léo, tinh tế và sự hóm hỉnh. Đây là trò chơi dân gian mà tất cả mọi người từ ông bà cao tuổi, thanh niên, phụ nữ, trẻ em, du khách đều có thể tham gia. Trò chơi chạy Ró thể hiện quyền bình đẳng, sự sáng tạo của con người thông qua các trang phục được đặt trong mỗi chiếc ró.

Trò chơi chạy Ró, nét đẹp văn hóa tinh thần của vùng Kinh Bắc

Trò chơi chạy Ró thể hiện quyền bình đẳng, sự sáng tạo của con người

Gọi là trò chơi chạy Ró vì hoạt động của trò chơi cần dùng đến chiếc ró. Đó là một chiếc túi rộng gần giống cái bị được đan bằng cói hoặc thân cây bèo tây. Bên trong mỗi chiếc ró chứa một bộ trang phục của đủ mọi giới, mọi ngành (nam, nữ, sĩ, công, nông, thương, bộ đội, nhà sư hay trang phục của người Kinh Bắc xưa: Áo tứ thân, áo the khăn xếp)... Chạy Ró bản chất là chạy hóa trang, thường được tổ chức ở sân đình hoặc bãi đất rộng của làng vào những dịp lễ, tết, hội…

Trò chơi cần dùng đến chiếc ró chứa một bộ trang phục của đủ mọi giới, mọi ngành

8 hoặc 10 người tham gia trò chơi tương ứng với số ró đã được chuẩn bị từ trước

Thể lệ trò chơi chạy Ró rất đơn giản. 8 hoặc 10 người tham gia trò chơi tương ứng với số Ró đã được chuẩn bị từ trước. Sau tiếng trống hiệu lệnh, người chơi chạy từ vạch xuất phát tới chỗ đặt những chiếc ró và nhanh tay lựa chọn cho mình một chiếc bất kì. Nhiệm vụ của người chơi lúc này là vừa chạy xung quanh tạo thành một vòng tròn vừa mặc bộ trang phục đựng trong chiếc ró mà mình vừa giành được mà không được đặt ró xuống đất. Trong tiếng trống rộn ràng, vòng người chạy hối hả, phút chốc một cô gái dần lột xác thành nam doanh nhân trẻ, anh thanh niên bỗng thành chị phụ nữ có thai, ông cụ biến hình thành một chàng thanh niên hiện đại…

Người chơi vừa chạy vừa mặc bộ trang phục đựng trong chiếc ró

Phút luống cuống của người đàn ông khi lần đầu mặc nội y

Phút chốc một cô gái biến thành liền anh, còn chàng trai biến thành phụ nữ có bầu

Nét độc đáo của trò chơi chạy Ró là người chơi là không biết các loại trang phục xếp trong các Ró là bộ trang phục của đàn ông, đàn bà, người nông dân, quân phục bộ đội hay bộ quần áo tứ thân đặc trưng của miền quê Bắc Bộ xưa… Có nam thanh niên lại chọn phải những bộ trang phục của chị em phụ nữ với đầy đủ cả nội và ngoại y. Bác luống tuổi bối rối khi mặc bộ trang phục của tuổi mới lớn. Chỉ khi có hiệu lệnh của trọng tài thì họ mới được chạy đến mỗi chiếc ró, mặc trang phục trong đó, vừa mặc vừa phải cầm Ró chạy về vạch xuất phát. Hết thời gian quy định, ai mặc trang phục nhanh, hoàn chỉnh và đẹp thì được trao giải Nhất. Trò chơi mang lại không khí vui nhộn cho những người tham gia cũng như những người xem trò chơi.

Trò chơi mang lại không khí vui nhộn cho những người tham gia cũng như những người xem trò chơi

Trò chơi chạy Ró giờ đây không chỉ là một thú chơi dân gian mà còn là nét đẹp văn hóa của người dân Bắc Ninh và được mang đi biểu diễn tại các Festival văn hóa, du lịch ở nhiều vùng miền trong cả nước.

Có thể thấy trò chơi chạy Ró không chỉ là một trò chơi dân gian mang tính giải trí, nó còn phản ánh tập tục sinh hoạt, đặc thù lao động, sản xuất, thú chơi và cả những nét đẹp văn hóa tinh thần của cha ông ta từ xa xưa. Qua nhiều thế hệ cùng giữ gìn, phát triển, cho đến hôm nay, trò chơi chạy Ró đã trở thành tài sản tinh thần quý giá, là niềm tự hào của người dân vùng Kinh Bắc.

Phạm Tiệp