Đọc sách: Chất thơ và thiên nhiên hoang dã

Tác giả Delia Owens và tác phẩm "Xa ngoài kia nơi loài tôm hát" Ảnh: Facebook Delia Owens)

Xa ngoài kia nơi loài tôm hát được dịch ra tiếng Việt và ra mắt lần đầu ở Việt Nam năm 2020. Mới đây nhà xuất bản Trẻ đã tái bản khi phim được công chiếu đầu tháng 9.2022.

Xa ngoài kia nơi loài tôm hát (Where the crawdads sing). Tên sách đầy chất thơ và nội dung cũng chẳng hề kém thi vị. Bản dịch tiếng Việt dày hơn 500 trang đáng để dành nguyên một ngày đọc hết. Câu chuyện kể về những năm tháng tuổi trẻ của nhà tự nhiên học Carthrine Clarg. Người cha luôn ngập chìm trong hơi men và hầu như chỉ giao tiếp với vợ con bằng đòn roi, đến nỗi vợ con đều lần lượt bỏ đi. Cuối cùng chỉ còn mỗi Kya (biệt danh của Carthrine) ở cùng ông. Nhưng vào sinh nhật lần thứ bảy của cô, ông bố cũng bỏ đi biệt tích. Kya chỉ còn lại căn lán cũ dưới cánh rừng nơi đồng lầy, lũ mòng biển và thiên nhiên hoang dã bầu bạn.

Cứ thế cô lớn lên bằng những đồng tiền ít ỏi hàng tuần nhờ bán vẹm cho vợ chồng ông Jumpin' là người da đen tốt bụng. Cô tự tập lái xuồng máy và học cách sinh tồn giữa thiên nhiên hoang dã gần như biệt lập với thế giới loài người. Cô chỉ có một ngày đến trường sau đó không bao giờ trở lại nữa. Sự kỳ thị của những người dân trong thị trấn gọi cô là "con bé đầm lầy" đã đẩy cô khỏi cộng đồng. Về sau có người bạn là Tate Walker, cũng là người tình chung thủy của cô, dạy Kya học chữ và cô có cơ hội phát huy tài năng của mình trong các lĩnh vực như khoa học, hội họa, thơ ca. Những cuốn sách về sinh học của Tate đã gieo cho Kya niềm đam mê nghiên cứu về hệ sinh thái đầm lầy.

Câu chuyện lấy bối cảnh miền Nam nước Mỹ từ năm 1952 đã phác họa nên những số phận thật đặc biệt. Những con người bị hoàn cảnh đẩy đến nơi cùng trời cuối đất là một vùng đầm lầy ở Bắc Carolina khiến họ sống trong cảnh "vô pháp luật" nhưng cũng là nơi thấm đẫm tình người. Nhờ những người chung thủy và hết mực tốt bụng như Tate hay Jumpin' mà Kya thoát khỏi nỗi cô đơn khi không còn người thân nào trên đời. Thiên nhiên hoang dã được miêu tả đầy chất thơ cũng là một điểm nhấn khiến tác phẩm trở nên bớt phần bi đát.

Một vụ án không bao giờ tìm được nguyên nhân cùng với nó là phiên tòa diễn ra một cách gay cấn khi Kya bị cảnh sát trưởng cùng những người kỳ thị cô trong thị trấn cố tình khép cho tội giết người rồi lại được tha bổng… cũng là những trường đoạn khiến tác phẩm thêm phần hấp dẫn.

Tác phẩm có thể nói là một khúc ca về thiên nhiên hoang dã, tình người và lòng chung thủy. Nó như một liều thuốc dịu êm cho những tâm hồn đang phải chịu tổn thương, tan vỡ. Bên cạnh đó là những thông điệp mang tính thời sự như bạo lực gia đình, sự kỳ thị, bảo vệ thiên nhiên hoang dã trước sự tàn phá của con người. Cuốn sách cũng khai thác nỗi cô đơn của giới trẻ khi sinh ra trong những gia đình ly tán và phải đối diện với những cạm bẫy trong cuộc sống.

Tháng 7.2022, hãng phim Sony Pictures đã cho ra rạp bộ phim cùng tên, Where the Crawdads Sing, với nhiều hình ảnh đẹp về thiên nhiên hoang dã, đầm lầy, qua những cảnh quay khá ấn tượng đậm chất điện ảnh Mỹ. Phim có mức đầu tư 24 triệu USD và thu về hơn 106 triệu USD trên toàn cầu. Phim được cho là dễ xem và chiều lòng khán giả đại chúng. Phim cũng bị đánh giá là khai thác quá nhiều yếu tố trinh thám để chiều lòng người xem mà xa rời nội dung sách.

Nhà văn Delia Owens sinh năm 1949 tại thành phố Thomas Ville, bang Georgia. Bà là một nhà bảo tồn động vật hoang dã hoạt động ở một số nước phía Nam châu Phi thập niên 1970 - 1990. Các tác phẩm chính của Owens có Cry of the Kalahari (tạm dịch là Tiếng khóc của hoang mạc Kalahari), viết cùng chồng cũ là Mark. Sách xuất bản năm 1984 kể về trải nghiệm của hai nhà nghiên cứu động vật hoang dã trẻ ở sa mạc Kalahari, Cộng hòa Botswana. Xa ngoài kia nơi loài tôm hát xuất bản năm 2018 là tiểu thuyết đầu tiên của Owens khi bà đã chạm ngưỡng bảy mươi tuổi. Tác phẩm đứng đầu danh sách bán chạy nhất của New York Times suốt 32 tuần liền. Mới đây, trên trang cá nhân của mình, Delia Owens cho hay Xa ngoài kia nơi loài tôm hát đã bán được hơn 16 triệu bản trên toàn cầu.

Nguyệt Vi