Đổi mới đào tạo nghề cho lao động nông thôn

Lớp kỹ thuật hàn tại Trường Cao đẳng Kỹ thuật công nghệ Sơn La.

Hệ thống cơ sở giáo dục nghề nghiệp trên địa bàn tỉnh từng bước được kiện toàn và phát triển theo hướng hiện đại, chuẩn hóa. Nguồn lực đào tạo nghề được đầu tư từ các chương trình mục tiêu quốc gia và chính sách của tỉnh. Các ngành chức năng, địa phương trong tỉnh đã tích cực tham mưu cho tỉnh chỉ đạo triển khai chính sách phát triển giáo dục nghề nghiệp; đẩy mạnh chuyển đổi số, đáp ứng yêu cầu của thị trường lao động thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Đào tạo nghề gắn với rèn kỹ năng, gắn kết các cơ sở đào tạo nghề với doanh nghiệp, tạo điều kiện cho học sinh, sinh viên được thực hành, bảo đảm có tay nghề thành thạo từ khi đang học.

Công tác đào tạo nghề cơ bản phù hợp với nhu cầu người học, gắn với phát triển kinh tế - xã hội và nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới của tỉnh. Chương trình giảng dạy bảo đảm “lý thuyết đi đôi với thực hành”, thích ứng nhanh với sự thay đổi của thị trường lao động, giúp học viên dễ hiểu, dễ áp dụng những kiến thức, kỹ năng vào thực tế để tìm kiếm việc làm. Đến nay, tỷ lệ lao động qua đào tạo của tỉnh đạt trên 60%; sau học nghề, đa số lao động có việc làm, năng suất lao động, thu nhập ổn định. Kết quả đào tạo nghề đã góp phần nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông thôn, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của người dân và giảm nghèo bền vững.

Tuy nhiên, trước yêu cầu phát triển của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa, công tác đào tạo nghề cho lao động nông thôn chưa đáp ứng được yêu cầu thực tiễn; chất lượng đào tạo nghề còn thấp, nhất là ở vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiếu số. Các điều kiện phục vụ công tác đào tạo nghề còn bất cập; hoạt động hỗ trợ sau học nghề chưa được triển khai hiệu quả. Việc cụ thể hóa chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước về dạy nghề cho lao động nông thôn của một số cấp ủy, chính quyền còn hạn chế.

Để công tác đào tạo nghề cho lao động nông thôn đi vào chiều sâu, hiệu quả, bền vững; trước hết, các cấp ủy, tổ chức đảng, chính quyền, MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội tập trung lãnh đạo, chỉ đạo đổi mới toàn diện, chuẩn hóa nội dung đào tạo. Giáo dục đạo đức nghề nghiệp, kiến thức về an toàn lao động, pháp luật, kinh doanh, khởi nghiệp, các kỹ năng về đổi mới sáng tạo cho lao động nông thôn. Coi trọng thực hành, ứng dụng khoa học, công nghệ, chuyển đối số trong tất cả các khâu của quá trình đào tạo nghề cho lao động nông thôn.

Tổ chức đào tạo trình độ cao đẳng, trung cấp theo hướng mở, linh hoạt, phù hợp với đặc điểm của địa phương; phát huy tính chủ động của người học, gắn kết đào tạo nghề với nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác tư vấn nghề. Tăng cường đào tạo lại nguồn nhân lực nông thôn, đáp ứng yêu cầu chuyển dịch cơ cấu lao động, cơ cấu kinh tế, theo hướng tăng tỷ trọng công nghiệp và dịch vụ, gắn với bảo tồn, phát huy văn hóa truyền thống các dân tộc.

Các cấp ủy, chính quyền tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý nhà nước, tăng cường kiểm tra, giám sát. Nghiên cứu, triển khai chương trình đào tạo nghề cho lao động nông thôn đến năm 2030, gắn với thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2021-2030. Ưu tiên đào tạo nghề cho lao động thuộc diện đối tượng chính sách, người có công, hộ nghèo, hộ cận nghèo, người dân tộc thiểu số, người khuyết tật. Quan tâm đào tạo nghề cho học sinh tốt nghiệp THCS chuyển sang học nghề; khuyến khích vừa tổ chức học nghề, kết hợp học văn hóa phổ thông. Nghiên cứu, đề xuất xây dựng chính sách hỗ trợ đào tạo chuyển đổi nghề cho lao động nông thôn.

Tuyên truyền, nhân rộng những mô hình hay, điển hình tốt sau học nghề. Thực hiện hỗ trợ đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp và phát triển kinh tế tập thể khu vực nông thôn. Triển khai các chương trình, đề án đào tạo, đào tạo lại; hỗ trợ người lao động sau học nghề có việc làm, ứng dụng kiến thức đã học vào thực tiễn sản xuất.

Khuyến khích các doanh nghiệp, HTX, cơ sở sản xuất tham gia đào tạo nghề gắn với giải quyết việc làm cho lao động tại địa phương. Xây dựng mô hình điểm đào tạo nghề phục vụ cơ cấu lại ngành nông nghiệp và xây dựng nông thôn mới. Ưu tiên các nghề trong lĩnh vực công nghệ cao, sản xuất an toàn, hữu cơ, liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị, thích ứng với biến đổi khí hậu.

Ngọc Thuấn