Đội Thanh niên xung phong 253 anh hùng

Ngày 6/7/1972, Trung ương Đoàn ra Nghị quyết số 09 giao cho Tỉnh Đoàn Vĩnh Phú thành lập Đội Thanh niên xung phong (TNXP) 253 thuộc Tổng đội TNXP 572 làm nhiệm vụ quốc tế tại chiến trường C (Lào). Với những thành tích xuất sắc trong thực hiện nhiệm vụ giúp đỡ nước bạn Lào, Đội TNXP 253 vinh dự được Đảng, Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng LLVT nhân dân; ngày 16/7/2019, được Chủ tịch nước Cộng hòa Dân chủ nhân dân Lào trao tặng Huân chương Lao động hạng Nhất. Tập thể, cán bộ chiến sĩ Đội TNXP 253 tỉnh Vĩnh Phúc được tặng nhiều huân, huy chương.

Cựu TNXP Lương Thị Sinh ở thị trấn Tam Sơn, huyện Sông Lô kể chuyện truyền thống 50 năm của Đội TNXP 253 anh hùng Ảnh: Trà Hương

Đội TNXP 253 được thành lập giữa thời điểm cuộc kháng chiến chống Mỹ đang cam go, khốc liệt. Khi đó toàn đội có 1.200 người, 40% là nữ, trong đó có 45 đảng viên, 16 giáo viên, 9 cán bộ y tế, 12 kỹ thuật cầu đường, được biên chế thành 7 đại đội, 84 tiểu đội và cơ quan ban chỉ huy đội.

Mỗi đại đội thành lập 1 chi bộ có từ 4 đến 6 đảng viên. Toàn đội thành lập liên chi bộ với 91 đảng viên. Đội TNXP 253 được giao làm nhiệm vụ quốc tế, giúp cách mạng Lào mở đường chiến lược, đảm bảo tuyến giao thông huyết mạch 217B thông suốt trong mọi tình huống, phục vụ vận tải, chi viện chiến trường Lào.

Là Đại đội trưởng Đại đội 1, Đội TNXP 253, ông Nguyễn Ngọc Mỹ, thôn Hiệp Lực, xã Đồng Thịnh, huyện Sông Lô nhớ lại: Thực hiện ký kết giữa Việt Nam và nước bạn Lào, sau hơn 3 năm, toàn đội đã mở tuyến, thông đường, nâng cấp và đảm bảo giao thông 3 đoạn đường, với chiều dài 25 km, đào đắp 950 nghìn mét khối đất đá nền đường, xây dựng 3 cầu, 26 cống, 5 đập tràn... góp phần mở đường chiến lược, đảm bảo giao thông thông suốt trong mọi tình huống trên toàn tuyến dài 92 km.

Do bị đánh phá rất ác liệt, toàn đội có 3 đồng chí hy sinh và 37 người bị thương trong khi làm nhiệm vụ. Đến nay, 3 trường hợp trên đều đã được công nhận là liệt sĩ và các đồng chí bị thương đều được hưởng chế độ thương tật như thương binh/bệnh binh.

Cán bộ, chiến sĩ Đội TNXP 253 không chỉ cống hiến, học tập và rèn luyện mà trong khó khăn, gian khổ, phong trào “Tiếng hát, át tiếng bom” vẫn rất sôi nổi, đại đội nào cũng có đội văn nghệ…

Ngay khi đang làm nhiệm vụ trên đất nước bạn Lào, đã có 46 cán bộ, chiến sĩ được kết nạp vào Đảng cộng sản Việt Nam; Đảng và Nhà nước Lào ghi nhận công lao của Đội TNXP 253 trao 18 Huân chương Ít Sa La (Huân chương hữu nghị) các hạng Nhất, Nhì, Ba và hàng trăm Kỷ niệm chương tặng tập thể, cán bộ, chiến sĩ Đội TNXP 253.

Hết nhiệm kỳ, Tổng đội TNXP 572 chuyển thành xí nghiệp xây dựng giao thông 572; 108 cán bộ, chiến sĩ Đội TNXP 253 tình nguyện ở lại giúp nước bạn trên mặt trận giao thông vận tải; 215 người được cử đi học và đào tạo, ra trường được trở về công tác tại các cơ quan trong tỉnh; 378 người được điều về làm việc tại Nhà máy dệt Minh Phương (Vĩnh Phú); số còn lại về địa phương lao động sản xuất.

Những năm đầu sau chiến tranh, dưới thời bao cấp, cuộc sống còn rất nhiều khó khăn, nhưng phát huy truyền thống của TNXP, nhiều người đã trưởng thành, giữ các vị trí quan trọng trong Đảng, chính quyền, cán bộ chuyên môn của các ngành, đoàn thể như các đồng chí Phạm Huy Thông, Nguyễn Cố, Ngô Thái, Lưu Văn Chuân, Trần Tẩm, Lê Quang Thiện…

Nhiều người không cam chịu đói nghèo, với quyết tâm “không có việc gì khó”, bằng nghị lực của mình đã tìm tòi, sáng tạo vượt khó vươn lên làm giàu cho gia đình và xã hội, trong đó đã có nhiều doanh nhân thành đạt, chủ trang trại giỏi được các cấp, các ngành vinh danh như ông Chu Minh Chuật, Hán Văn Toại, Nguyễn Thiết Lâm, Nguyễn Xuân Viên, Hoàng Thị Thanh, Dương Đình Tác…

Hưởng ứng cuộc vận động “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”, nhiều cựu TNXP 253 tuy tuổi đã cao nhưng vẫn nêu cao tinh thần “Phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân”, tích cực tham gia cuộc vận động xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư; tham gia xây dựng và bảo vệ Đảng, chính quyền, phòng chống tham nhũng, giữ gìn an ninh trật tự, bài trừ tệ nạn xã hội ở địa phương, góp phần bảo vệ và xây dựng quê hương, đất nước phát triển giàu đẹp.

Hoàng Hà