Dồn lực để kinh tế bứt tốc

Khách hàng mua sắm tại siêu thị GO! Thăng Long. Ảnh: Nguyễn Đăng

Những điểm sáng của nền kinh tế

Kinh tế - xã hội 8 tháng năm 2025 đã ghi nhận nhiều tín hiệu khởi sắc. Các chỉ số vĩ mô tiếp tục ổn định, cân đối lớn được bảo đảm, tăng trưởng duy trì đà tích cực, lạm phát được kiểm soát tốt. Đây là nền tảng quan trọng để Chính phủ tự tin hướng đến mục tiêu cao trong cả năm.

Theo Cục Thống kê, chỉ số sản xuất công nghiệp (IIP) 8 tháng tăng 8,5% so với cùng kỳ, ghi nhận tăng trưởng ở cả 34 địa phương. Đặc biệt, hoạt động của DN có sự phục hồi mạnh mẽ: cả nước có hơn 209.000 DN thành lập mới hoặc quay trở lại hoạt động, tăng 24,5%. Bình quân mỗi tháng có 26.200 DN gia nhập thị trường, cao hơn số rút lui (20.100 DN). Thu ngân sách Nhà nước đạt hơn 1,74 triệu tỷ đồng, bằng 88,5% dự toán và tăng 28,5% so với cùng kỳ. Trong khi đó, tổng chi ngân sách đạt 1,45 triệu tỷ đồng, bằng 56,3% dự toán, tăng tới 31,5%. Những con số này cho thấy sức bật của nền kinh tế và hiệu quả của các chính sách điều hành.

Một điểm sáng khác là tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng tăng 9,4% so với cùng kỳ. Sức mua nội địa tăng trưởng mạnh, đóng góp đáng kể vào ổn định tăng trưởng. Kim ngạch xuất nhập khẩu đạt gần 598 tỷ USD, tăng 16,3% và xuất siêu gần 14 tỷ USD. Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) bình quân 8 tháng chỉ tăng 3,25%, phản ánh sự cân bằng giữa kiểm soát lạm phát và hỗ trợ tăng trưởng. Đầu tư công cũng được thúc đẩy quyết liệt.

Giải ngân đạt 410.000 tỷ đồng, tăng khoảng 135.000 tỷ đồng so với cùng kỳ. Theo Thứ trưởng Bộ Tài chính Trần Quốc Phương, tiến độ giải ngân năm nay cao hơn các năm trước cả về tốc độ lẫn con số tuyệt đối, đạt gần 50% kế hoạch đầu năm và hơn 46% kế hoạch bổ sung. Đây là kết quả đáng khích lệ trong bối cảnh cả nước đang sắp xếp bộ máy theo mô hình chính quyền địa phương 2 cấp.

Dù đạt nhiều kết quả tích cực, mục tiêu giải ngân 100% vốn đầu tư công vẫn là thách thức lớn. Hiện khoảng 38.500 tỷ đồng vốn ngân sách T.Ư chưa được phân bổ do nhiều dự án chưa hoàn tất thủ tục hoặc cần rà soát lại sau khi sáp nhập các cơ quan hành chính. Để tháo gỡ, Bộ Tài chính đang xây dựng Cẩm nang hướng dẫn giải ngân, giúp các địa phương thực hiện chủ động, thống nhất, hạn chế tình trạng gửi văn bản hỏi cơ quan T.Ư. Chính phủ cũng coi giải ngân đầu tư công là động lực then chốt để dẫn dắt và lan tỏa nguồn lực xã hội. Tại Công điện 159/CĐ-TTg, Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành, địa phương quyết liệt triển khai nhiệm vụ, tập trung đẩy nhanh tiến độ các dự án hạ tầng trọng điểm trong năng lượng, giao thông, y tế, giáo dục. Mục tiêu đặt ra là đến hết quý III/2025, tỷ lệ giải ngân đạt tối thiểu 60% kế hoạch.

Các chuyên gia kinh tế nhận định, để tăng trưởng đạt 8–8,5% trong năm nay và duy trì tốc độ hai con số trong những năm tới, Việt Nam cần có chính sách kinh tế vĩ mô phù hợp. PGS. TS Phạm Thế Anh (Đại học Kinh tế quốc dân) nhấn mạnh: “Chính sách tài khóa phải hướng đến thúc đẩy tăng trưởng dài hạn, bảo đảm nợ công bền vững. Chính sách tiền tệ phải đặt ưu tiên kiểm soát lạm phát và điều tiết cung tiền phù hợp”.

Kích cầu tiêu dùng, tạo thêm sức bật cho thị trường

Trong tháng 8, các hoạt động kỷ niệm 80 năm Cách mạng tháng Tám và Quốc khánh 2/9 đã góp phần thúc đẩy tiêu dùng hàng hóa, dịch vụ, du lịch. Tổng mức bán lẻ và doanh thu dịch vụ đạt hơn 588 nghìn tỷ đồng, tăng 10,6% so với cùng kỳ. Tính chung 8 tháng, mức tăng đạt 9,4%. Tuy nhiên, TS Lê Quốc Phương (nguyên Phó Giám đốc Trung tâm Thông tin Công nghiệp và Thương mại, Bộ Công Thương) lưu ý rằng, mức tăng trưởng này chủ yếu đến từ dịch vụ ăn uống và du lịch. Lĩnh vực bán lẻ hàng hóa, vốn được kỳ vọng là trụ cột của tiêu dùng nội địa lại tăng trưởng chưa mạnh. “Để thúc đẩy tiêu dùng trong nước, điều quan trọng nhất là kích thích bán lẻ hàng hóa” - TS Lê Quốc Phương nhấn mạnh.

Thực tế, đời sống của người dân vẫn còn nhiều khó khăn. Thu nhập hạn chế khiến họ chỉ tập trung mua sắm hàng thiết yếu, giảm chi tiêu cho các sản phẩm không cấp bách. Các hiệp hội ngành hàng cho biết, sức mua có tăng nhưng chưa bền vững; nhiều gia đình phải cân nhắc kỹ lưỡng trong từng khoản chi tiêu. Theo Chủ tịch Hội nữ DN nhỏ và vừa Hà Nội Mai Thị Thùy, thói quen tiết kiệm mở ra cả thách thức lẫn cơ hội. Người tiêu dùng tuy cắt giảm chi tiêu nhưng vẫn đòi hỏi chất lượng sản phẩm tốt. “DN muốn tồn tại thì phải đổi mới, khảo sát thị trường, nắm bắt nhu cầu để sản xuất hàng hóa hợp lý, cạnh tranh về giá nhưng vẫn bảo đảm chất lượng” - bà Mai Thị Thùy nói.

Để hỗ trợ DN và kích cầu thị trường, Bộ Công Thương đã triển khai nhiều nhóm giải pháp, trong đó nổi bật là các chương trình khuyến mại quy mô lớn. Mới đây, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên ký quyết định tổ chức “Chương trình khuyến mại tập trung quốc gia 2025 – Vietnam Grand Sale 2025” diễn ra từ 1/12/2025 đến 18/1/2026. Chương trình kết hợp thương mại truyền thống và thương mại điện tử, kỳ vọng tạo hiệu ứng lan tỏa rộng trong cộng đồng DN và người tiêu dùng. Đây được xem là “liều thuốc” kịp thời trong bối cảnh nhu cầu thị trường có dấu hiệu chững lại. Nếu triển khai đồng bộ, hiệu quả, chương trình không chỉ giúp tăng doanh số cuối năm mà còn góp phần củng cố niềm tin của người dân và DN, từ đó hỗ trợ mục tiêu tăng trưởng chung của nền kinh tế.

Có thể thấy, tăng trưởng kinh tế 8 tháng qua đã đạt nhiều kết quả tích cực, song để đạt mục tiêu 8,3–8,5% trong cả năm, chặng đường phía trước còn nhiều thử thách. Yêu cầu đặt ra là sự quyết liệt, đồng bộ từ chính sách vĩ mô đến hành động cụ thể của từng bộ, ngành, địa phương. Giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, thúc đẩy giải ngân đầu tư công, kích cầu tiêu dùng nội địa và phát triển các động lực tăng trưởng mới là những giải pháp trọng tâm. Khi Chính phủ, DN và người dân cùng đồng lòng, nền kinh tế hoàn toàn có cơ sở để bứt phá, khép lại năm 2025 với kết quả thành công và vững chắc cho những năm tiếp theo.

Nguyễn Đăng