Đòn thuế của ông Trump sẽ chấm dứt kỷ nguyên hàng giá rẻ của Shein và Temu?

Lệnh áp thuế của Tổng thống Mỹ Donald Trump đã lật ngược một lỗ hổng lâu đời trong quy định giao nhận hàng. Ảnh: Reuters.

Lệnh áp thuế của Tổng thống Mỹ Donald Trump đã lật ngược một lỗ hổng lâu đời trong quy định giao nhận hàng: miễn trừ “de minimis”. Nó còn được gọi là Quy tắc tỷ lệ không đáng kể, có nghĩa rằng những nguyên liệu không đáp ứng được tiêu chí chuyển đổi mã số HS của sản phẩm, song sản phẩm làm ra vẫn được xem là có xuất xứ, nếu chúng không vượt quá ngưỡng X%, giá trị hoặc trọng lượng. Quy tắc này cho phép các nhà xuất khẩu quốc tế gửi các kiện hàng có giá trị dưới 800 USD vào Mỹ mà không phải trải qua kiểm tra và thu thuế.

Các trang thương mại điện tử Trung Quốc đã xây dựng những mô hình kinh doanh khổng lồ dựa trên quy định miễn trừ này. Những hạn chế lỏng lẻo và ưu đãi thuế đối với các sản phẩm giá rẻ đã cho phép hơn 1 tỷ kiện hàng đổ vào nước Mỹ với giá siêu rẻ, đáp ứng nhu cầu săn lùng ưu đãi từ quần áo cho đến hàng gia dụng của người tiêu dùng.

Tuy nhiên, chính quyền Trump đang loại bỏ điều khoản đã khiến cho những mặt hàng này trở nên rẻ và dễ tiếp cận như vậy.

Một người dân Mỹ cầm trên tay một kiện hàng từ Temu Ảnh: Getty.

“Nếu phải kiểm tra từng kiện hàng, chi phí cho người tiêu dùng sẽ tăng lên đáng kể”, Clark Packard, học giả nghiên cứu tại Cato Trade cho biết. “Điều này sẽ làm chậm quá trình giao nhận những hàng hóa đã được mua”.

Hiện nay, Cơ quan Hải quan và Bảo vệ Biên giới Mỹ có quyền mở và kiểm tra tất cả các kiện hàng quốc tế, mặc dù trên thực tế họ không mở từng món hàng.

Ông Trump đã ban hành mức thuế 10% đối với hàng hóa Trung Quốc vào ngày 4/2, bổ sung vào một loạt các mức thuế đã được áp đặt lên hàng hóa từ quốc gia này trong nhiệm kỳ đầu của ông. Chính quyền đã trì hoãn lệnh thuế 25% đối với Canada và Mexico cho đến ngày 1/3. Bắc Kinh đáp trả bằng cách áp dụng thuế 15% đối với một số loại than và khí hóa lỏng, cũng như thuế 10% đối với dầu thô, máy móc nông nghiệp, xe ô tô dung tích lớn và xe bán tải của Mỹ.

Những tác động của cuộc chiến thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc đối với những khách hàng của Shein và Temu đã bắt đầu lộ diện.

Vào ngày 4/3, Dịch vụ Bưu chính Mỹ đã tạm dừng nhận các kiện hàng quốc tế từ Trung Quốc và Hong Kong cho đến khi có thông báo mới. Họ không đưa ra lý do cụ thể cho sự thay đổi này, nhưng cho biết rằng luồng thư tín sẽ không bị ảnh hưởng.

Công nhân may quần áo tại một nhà máy dệt cung cấp quần áo cho Shein ở Quảng Châu, tỉnh Quảng Đông, Trung Quốc vào ngày 11/6/2024. Ảnh: AFP.

Quy tắc “de minimis” là gì?

Quy tắc “de minimis” đã tồn tại từ những năm 1930, nhưng ngưỡng giá của nó đã tăng dần theo thời gian. Mục đích của quy định là tạo điều kiện thuận lợi cho thương mại và hỗ trợ người tiêu dùng, ông Packard chia sẻ.

Để giải thích một cách đơn giản, quy định miễn trừ này giúp người mua không cần phải làm những thủ tục hải quan rườm rà hoặc phải trả thuế cho các kiện hàng nhỏ.

Vào tháng 9/2024, chính quyền Biden đã thông báo sẽ siết chặt việc lạm dụng quy định “de minimis”, cho rằng trong thập kỷ qua, số lượng kiện hàng vào Mỹ đã tăng từ khoảng 140 triệu kiện mỗi năm lên hơn 1 tỷ kiện.

Sự gia tăng theo cấp số nhân này đã làm cho việc thực thi luật thương mại trở nên khó khăn hơn và cũng đặt ra những thách thức cho người lao động và doanh nghiệp Mỹ trong việc bảo vệ luật tiêu dùng cũng như chống lại hoạt động buôn bán fentanyl.

Chính quyền Trump cho biết lệnh áp thuế mới sẽ ngăn chặn các kiện hàng fentanyl từ Mexico và Canada được gửi dưới dạng các kiện hàng nhỏ.

Các nhà hoạch định chính sách Mỹ đang thể hiện sự cứng rắn đối với Trung Quốc, theo Rob Handfield, Giáo sư chuyên ngành quản lý chuỗi cung ứng tại Đại học bang North Carolina, Mỹ. Chính quyền cũng bày tỏ lo ngại về điều kiện lao động trong ngành thời trang nhanh của Trung Quốc, mặc dù họ không nêu rõ lý do tại sao Trung Quốc lại là mục tiêu.

Logo của Temu trên màn hình điện thoại thông minh. Ảnh: Getty.

Khách hàng sẽ bị ảnh hưởng như thế nào?

Quy định miễn trừ “de minimis” là lý do khiến các sản phẩm Trung Quốc trở nên rẻ đối với người tiêu dùng Mỹ, theo Christopher Tang, Giáo sư chuyên ngành quản lý chuỗi cung ứng toàn cầu tại Đại học California, Los Angeles. Hơn 80% tổng số kiện hàng thương mại điện tử của Mỹ trong năm 2022 là hàng nhập khẩu theo quy định “de minimis”, theo một báo cáo nghiên cứu của Quốc hội Mỹ.

Trong nhiệm kỳ đầu của ông Trump, “người tiêu dùng đã phải gánh chịu khoảng 90 đến 100% chi phí của một loại thuế sau khi nó được áp dụng”, ông Packard nói. “Vì vậy, nếu cùng một cơ chế đó vẫn tồn tại, người tiêu dùng có thể sẽ phải chịu mức tăng khoảng 10% nếu hàng hóa đó bắt nguồn từ Trung Quốc”, sau khi ông Trump áp thuế mới.

Hải quan không được trang bị để xử lý mức độ thay đổi này, và điều đó có thể dẫn đến những sự gián đoạn khác, ông Handfield nói.

“Việc thực hiện sẽ gặp phải vô số khó khăn”, ông Tang nói.

Định hình lại mô hình kinh doanh

Năm 2024, Temu đã chạy một quảng cáo trong giải Super Bowl (với mức chi phí từ 6,5 đến 7 triệu USD cho một quảng cáo 30 giây) kèm theo 14 triệu USD phiếu giảm giá và quà tặng. Công ty có trụ sở tại Boston – thuộc sở hữu của PDD (PDD), tập đoàn đứng sau Pinduoduo, gã khổng lồ mua sắm trực tuyến của Trung Quốc – đã chi trả cho 3 quảng cáo trong trận đấu và 2 quảng cáo sau trận đấu.

Theo một báo cáo nghiên cứu của Bank of America, việc cắt giảm quy định miễn trừ có thể làm chậm đáng kể tốc độ tăng trưởng của các công ty thương mại điện tử Trung Quốc. Và đà giảm đó có thể ảnh hưởng đến ngân sách tiếp thị của họ.

Người Mỹ đã quen với việc thấy Temu và Shein xuất hiện khắp nơi. Doanh thu từ các nhà quảng cáo có trụ sở tại Trung Quốc đã tăng, từ mức chỉ bằng 6% tổng doanh thu của Meta trên các ứng dụng của mình lên 11% vào năm 2024, theo các báo cáo tài chính của công ty. Bank of America ước tính mức độ hiển thị của Temu và Shein có thể chiếm từ 2% đến 4% tổng chi tiêu quảng cáo của Google và Meta.

Để đối phó với việc hủy bỏ “de minimis”, các công ty Trung Quốc có thể mở rộng các nhà kho tại Mỹ, theo ông Tang. Họ có thể vận chuyển số lượng lớn hàng hóa qua hải quan và sau đó chuyển phát lại trên khắp nước Mỹ – tuy nhiên, khách hàng vẫn phải trả thuế nhập khẩu. Lợi ích là điều đó có thể tạo ra thêm việc làm ở Mỹ, ông Tang nói.

Các công ty này cũng có thể vận chuyển sản phẩm đến các quốc gia khác trong ASEAN và sau đó chuyển phát sang Mỹ, nhưng chi phí vận chuyển bổ sung cuối cùng cũng sẽ chuyển sang cho phía khách hàng.

Thu Quyên