Đồng hành cùng bệnh nhân lao trên hành trình chiến thắng bệnh tật

Mỗi năm, Việt Nam có hơn 11.000 người tử vong vì lao phổi. (Nguồn: Báo Sức khỏe và Đời sống)

Lao phổi là một bệnh truyền nhiễm nguy hiểm do trực khuẩn lao gây ra. Theo số liệu thống kê năm 2024, Việt Nam phát hiện hơn 113.000 bệnh nhân nhiễm lao, tăng 7% so với năm 2023 và là con số cao nhất từ trước đến nay. Mỗi năm, Việt Nam có hơn 11.000 người tử vong vì căn bệnh này.

Tuy nhiên, đằng sau những con số thống kê đau thương ấy lại là câu chuyện cảm động về nghị lực phi thường của các bệnh nhân lao. Họ không chỉ phải chống chọi với bệnh tật mà còn phải vượt qua sự kỳ thị của xã hội, nỗi đau tinh thần và gánh nặng kinh tế.

Mạng lưới cộng đồng chấm dứt bệnh lao (CSET) là sáng kiến của Trung tâm hỗ trợ sáng kiến phát triển cộng đồng (SCDI), do bởi Bệnh viện phổi Trung ương và Quỹ Toàn cầu phòng, chống lao tài trợ.

Thành lập từ năm 2011, tổ chức luôn nỗ lực hiện thực hóa sứ mệnh chấm dứt bệnh lao tại Việt Nam, thông qua các hoạt động hỗ trợ bệnh nhân cùng gia đình và những người chịu ảnh hưởng bởi căn bệnh này. Hiện tại, mạng lưới này có hơn 500 thành viên, hoạt động tại nhiều tỉnh, thành phố trên cả nước.

Bệnh lao không còn là “bản án tử”

Bệnh lao từng được xem là “bản án tử” trong quá khứ, nhưng với sự phát triển của y học hiện đại, ngày nay, căn bệnh này hoàn toàn có thể chữa khỏi nếu được phát hiện sớm và điều trị đúng cách.

Dù vậy, điều trị lao vẫn là một hành trình dài, đòi hỏi bệnh nhân phải uống thuốc đều đặn trong ít nhất 6 tháng, thậm chí kéo dài hơn với những ca lao kháng thuốc. Việc tuân thủ phác đồ điều trị càng là một điều khó khăn đối với nhiều bệnh nhân, bởi thuốc chống lao có nhiều tác dụng phụ như buồn nôn, chán ăn, mệt mỏi, ảnh hưởng đến cả tâm lý và thể trạng.

Dù hành trình điều trị lao là một chặng đường đầy gian nan, nhiều bệnh nhân vẫn kiên trì bởi họ không hề đơn độc. Trên hành trình ấy, họ luôn có sự đồng hành từ đội ngũ y bác sĩ tận tâm, sự hỗ trợ từ các tổ chức thiện nguyện và sự sẻ chia từ cộng đồng.

Nhờ sự hỗ trợ của các thành viên CSET, anh Cường đã vượt qua cuộc chiến chống lại bệnh lao, trở lại công việc kinh doanh của mình. (Ảnh: CSET)

Anh Cường, một bệnh nhân lao ở Hải Phòng, đã trải qua những ngày tháng vô cùng khó khăn khi phải đồng thời điều trị lao và Methadone. Hai phác đồ điều trị khác nhau, cùng với tác dụng phụ của thuốc, đã khiến anh nhiều lần muốn buông xuôi.

“Khi biết mình mắc lao, tôi lo sợ việc sử dụng thuốc lao sẽ ảnh hưởng đến quá trình điều trị Methadone. Hai căn bệnh, hai phác đồ, tôi thực sự không biết liệu mình có thể vượt qua”, anh Cường chia sẻ.

Làm việc với người sử dụng Methadone từ năm 2016, đồng thời được hướng dẫn kiến thức về bệnh lao, chị Hằng, một thành viên của CSET, thấu hiểu hơn ai hết các vấn đề mà người dùng chất này có thể gặp phải khi uống thuốc lao.

Chị cũng đã đồng hành cùng anh Cường trong suốt quá trình điều trị, chủ động trao đổi với bác sĩ để điều chỉnh liều thuốc, giảm thiểu tác dụng phụ do tương tác thuốc. Nhờ sự hỗ trợ tận tình của chị, anh Cường đã vượt qua giai đoạn khó khăn, sức khỏe dần hồi phục.

Ngoài ra, nhờ sự giúp đỡ từ các tình nguyện viên CSET, anh Cường đã được tư vấn, điều chỉnh lượng thuốc phù hợp, giảm thiểu các tác dụng phụ. Nhờ đó, anh có thêm động lực tiếp tục điều trị và phục hồi sức khỏe.

Bên cạnh đó, chị Ninh (22 tuổi), một bệnh nhân lao tại Gia Lai, được chẩn đoán mắc lao kháng đa thuốc. Không có bảo hiểm y tế, hoàn cảnh gia đình khó khăn, phải điều trị tại Gia Lai trong khi đang làm việc ở Đà Nẵng, những thử thách này tưởng chừng như sẽ vượt quá sức chịu đựng của cô gái trẻ.

Tuy nhiên, nhờ sự giúp đỡ kịp thời từ các thành viên CSET tại địa phương, chị Ninh đã được mua Bảo hiểm y tế, hỗ trợ về dinh dưỡng, chi phí di chuyển từ Đà Nẵng về Gia Lai để tái khám và nhận thuốc. Nhờ vậy, chị đã hồi phục sức khỏe, đủ khả năng tìm kiếm công việc phù hợp trong quá trình điều trị.

Chương trình chăm sóc sức khỏe bền vững tại địa phương đã giúp chị Ninh giảm bớt gánh nặng trong quá trình điều trị bệnh lao. (Nguồn: CSET)

Câu chuyện về anh Cường và chị Ninh là minh chứng cho sự kiên cường và nghị lực của các bệnh nhân lao, cũng như vai trò quan trọng của cộng đồng trong hành trình chống lại căn bệnh này.

Sự đồng hành và hỗ trợ từ các sáng kiến cộng đồng như CSET không chỉ giúp bệnh nhân tiếp cận dịch vụ y tế, dinh dưỡng và tư vấn tâm lý mà còn góp phần xóa bỏ định kiến, nâng cao nhận thức xã hội. Nhờ đó, cuộc chiến với bệnh lao không còn là hành trình đơn độc, mà trở thành nỗ lực chung của cả cộng đồng, hướng tới một tương lai không còn nỗi đau này.

Việt Nam hướng tới mục tiêu chấm dứt bệnh lao

Hưởng ứng Ngày thế giới phòng, chống lao 24/3, Việt Nam tiếp tục đẩy mạnh các biện pháp nhằm tiến tới mục tiêu chấm dứt căn bệnh vào năm 2030. Trong những năm qua, Đảng và Nhà nước đã đặc biệt quan tâm đến công tác phòng, chống lao, thể hiện qua cam kết mạnh mẽ cùng nhiều chính sách và hành động cụ thể.

Đáng chú ý, Việt Nam đang xây dựng Kế hoạch chiến lược phòng, chống lao quốc gia giai đoạn 2026-2030, đề xuất Quỹ toàn cầu giai đoạn 2027-2030 và Chiến lược quốc gia phòng, chống bệnh lao đến năm 2030, tầm nhìn 2035. Đồng thời, công tác truyền thông được đẩy mạnh nhằm nâng cao nhận thức và giảm kỳ thị đối với người bệnh.

Người dân quận Gò Vấp (TP. Hồ Chí Minh) xếp hàng tham gia sàng lọc lao tại cộng đồng. (Nguồn: Báo Nhân Dân)

Bên cạnh đó, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cũng đã phê duyệt Chiến lược quốc gia phòng, chống lao đến năm 2020 và tầm nhìn 2030, tạo định hướng chiến lược dài hạn. Đặc biệt, Công điện số 25/CĐ-TTg ngày 25/3/2024 về tăng cường công tác phòng, chống lao đã thúc đẩy việc triển khai đồng bộ các biện pháp từ trung ương đến địa phương, tăng cường phát hiện chủ động ca bệnh và tối ưu hóa phác đồ điều trị.

Những nỗ lực của Đảng và Nhà nước không chỉ giúp kiểm soát và giảm thiểu số ca mắc lao mà còn mang lại hy vọng cho hàng nghìn bệnh nhân, góp phần bảo vệ sức khỏe cộng đồng và hướng đến một thế giới không còn bệnh lao trong tương lai.

Có thể nói, sự đồng hành của y bác sĩ, các tổ chức cộng đồng và sự chung tay của toàn xã hội đã giúp nhiều bệnh nhân lao vượt qua giai đoạn khó khăn. Với những quyết tâm và nỗ lực không ngừng, Việt Nam đang ngày càng tiến gần hơn với mục tiêu chấm dứt bệnh lao, mang lại hy vọng về một tương lai khỏe mạnh cho toàn dân.

Bích Quyên