Động lực giữ rừng bền vững

Hạt Kiểm lâm khu vực XI tuyên truyền chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng cho nhân dân xã Mường Lạn.

Bản Ít, xã Mường La, là một trong những cộng đồng thực hiện tốt việc nhận khoán bảo vệ rừng, nhiều năm qua, hơn 800 ha rừng do bản quản lý không để xảy ra cháy rừng và khai thác lâm sản, săn bắn động vật hoang dã. Bản còn có quy ước giữ rừng riêng, như: Tuyệt đối không được phá rừng, đốt nương, làm rẫy bừa bãi; khi đi lấy củi, lấy gỗ về làm nhà phải tận dụng những cây gỗ đã bị chết, hay những cành khô về dùng... Ai phá rừng đều bị xử phạt nghiêm theo quy định của bản, xã, nhẹ thì năm đó không được công nhận danh hiệu gia đình văn hóa; nếu vi phạm lớn thì báo cáo xã, kiểm lâm địa bàn để xử lý theo quy định của pháp luật.

Anh Lò Văn Oanh, Phó trưởng bản, Tổ trưởng tổ bảo vệ và PCCCR, bản Ít, xã Mường La, thông tin: Trung bình mỗi năm, bản nhận được hơn 300 triệu đồng tiền khoán bảo vệ rừng từ nguồn chi trả dịch vụ môi trường rừng. Số tiền được chi trả dịch vụ môi trường rừng được bản dùng một phần để hỗ trợ các tổ PCCCR của bản, còn lại sử dụng vào việc chung của bản như: Làm đường giao thông, xây dựng nhà văn hóa bản, mua sắm loa, đài, bàn ghế trang bị cho nhà văn hóa bản; hỗ trợ các hoạt động văn nghệ, thể thao vào các dịp lễ, tết của bản... Mừng nhất, ý thức giữ rừng của bà con ngày càng nâng lên, ai cũng hiểu giữ rừng tốt sẽ hạn chế xói mòn, sạt lở, giữ nước để phục vụ cuộc sống và sản xuất nông nghiệp cho chính gia đình mình.

Đến xã biên giới Mường Lạn, ấn tượng với màu xanh ngút ngàn của những cánh rừng bao phủ khắp các sườn đồi, ngọn núi. Mường Lạn hiện có trên 11.500 ha rừng, trong đó, hơn 11.400 ha rừng tự nhiên, gần 100 ha rừng trồng, độ che phủ rừng đạt gần 46%; hằng năm, xã được chi trả trên 1,1 tỷ đồng tiền dịch vụ môi trường rừng. Ông Lò Văn Quan, Phó Chủ tịch UBND xã Mường Lạn, thông tin: Triển khai chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng, công tác bảo vệ và phát triển rừng trên địa bàn có sự chuyển biến tích cực. Từ nguồn chi trả dịch vụ môi trường rừng, giúp các bản có nguồn lực xây dựng nông thôn mới, nhân dân có thêm nguồn thu nhập từ rừng; hạn chế tình trạng phá rừng làm nương, khai thác lâm sản trái phép.

Nhân dân bản Ít, xã Mường La cùng cán bộ kiểm lâm phát dọn thực bì.

Bám sát nhiệm vụ được giao, Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng tỉnh tích cực tham mưu trong các lĩnh vực bảo vệ và phát triển rừng, tổ chức chi trả dịch vụ môi trường rừng bảo đảm hiệu quả kinh tế, xã hội và môi trường. Cùng với đó, Quỹ chủ động rà soát, mở rộng nguồn thu đối với các cơ sở sản xuất công nghiệp, đơn vị kinh doanh dịch vụ du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, giải trí; các tổ chức, cá nhân nuôi trồng thủy sản hoặc liên kết với hộ dân sản xuất trong khu vực rừng. Công tác phối hợp giữa Quỹ với Chi cục Kiểm lâm, UBND các xã, phường và các hạt kiểm lâm được tăng cường, nhằm xác định diện tích rừng cung ứng dịch vụ môi trường bảo đảm đúng quy định, tiến độ và chất lượng.

Qua rà soát, kiểm tra, năm 2025, tỉnh ta có trên 550.000 ha rừng đủ điều kiện chi trả dịch vụ môi trường. Trong năm, số tiền thu từ các đơn vị sử dụng dịch vụ môi trường rừng hơn 260 tỷ đồng, vượt kế hoạch đề ra. Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng tỉnh đã phối hợp với các ngân hàng chi trả dịch vụ môi trường rừng cho gần 40.000 chủ rừng, với tổng số tiền chi trả trên 229,5 tỷ đồng, đạt 99,9% kế hoạch. Việc thực hiện chính sách chi trả dịch vụ rừng đã góp phần hiện thực hóa chủ trương xã hội hóa nghề rừng, tạo được việc làm, nâng cao thu nhập, cải thiện sinh kế cho người dân, đặc biệt là đồng bào các dân tộc thiểu số sống gần rừng; nâng tỷ lệ độ che phủ rừng toàn tỉnh đạt 47,6%.

Ông Lê Mạnh Thắng, Phó Giám đốc Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng tỉnh, cho biết: Việc thu, chi được thực hiện kịp thời, công khai, minh bạch. Nguồn thu từ dịch vụ môi trường rừng đã tạo động lực để người dân, cộng đồng và chủ rừng tích cực bảo vệ rừng, nhờ đó, diện tích rừng tự nhiên được bảo vệ tốt hơn, rừng trồng được chăm sóc và tái sinh hiệu quả.

Việc thực hiện hiệu quả chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng đã và đang là tiền đề cho người dân Sơn La tiếp tục phát triển nguồn lợi từ rừng để nâng cao thu nhập, giảm nghèo bền vững; góp phần thực hiện chủ trương xã hội hóa công tác bảo vệ và phát triển rừng tận gốc, tạo động lực quan trọng cho phát triển kinh tế lâm nghiệp bền vững.

Việt Anh