Động lực phát triển kinh tế số

Khánh Nguyễn, Phó chủ tịch Tiểu ban Kỹ thuật số (EuroCham)

Việt Nam đang tích cực chuẩn bị cho việc thương mại hóa 5G. Ông dự báo thế nào về sự phát triển của nền kinh tế số Việt Nam khi 5G được thương mại hóa?

Việc thương mại hóa 5G sẽ là động lực cho sự phát triển và chuyển đổi mạnh mẽ của nền kinh tế số tại Việt Nam.

Với khả năng kết nối vượt trội và tốc độ truyền tải dữ liệu cao, công nghệ 5G được kỳ vọng sẽ thúc đẩy quá trình chuyển đổi số tại Việt Nam bằng cách cải thiện kết nối và thúc đẩy sự bùng nổ của các thiết bị Internet vạn vật (IoT), qua đó thúc đẩy sự đổi mới trong các lĩnh vực như nông nghiệp, sản xuất, chăm sóc sức khỏe và thành phố thông minh; thúc đẩy sự phát triển của thương mại điện tử và mở ra cơ hội kinh tế mới trong các dịch vụ kỹ thuật số, sáng tạo nội dung. Ngành công nghiệp sản xuất sẽ được hưởng lợi từ các nhà máy thông minh và chuỗi cung ứng được tối ưu hóa. Dịch vụ công sẽ được cải thiện với những tiến bộ trong chính phủ điện tử... Nhìn chung, 5G đóng một vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy nền kinh tế và hạ tầng của Việt Nam.

Những tác động đáng kể này cũng được nhấn mạnh trong Báo cáo Chiến lược của Viện Thông tin và Truyền thông quốc gia, với dự báo, 5G sẽ đóng góp khoảng 7,34% vào tăng trưởng GDP của Việt Nam vào năm 2025.

Để đạt được những bước phát triển đột phá trong nền kinh tế số, cần những điều kiện gì, thưa ông?

Một số điều kiện then chốt là hạ tầng vững mạnh, bao gồm kết nối Internet tốc độ cao trên diện rộng, hạ tầng số tin cậy (như trung tâm dữ liệu), đầu tư vào 5G và các công nghệ mới nổi. Phát triển nguồn nhân lực cũng rất quan trọng, theo đó, cần tập trung vào giáo dục khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học (STEM), kỹ năng số, khuyến khích khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo. Chính phủ có thể hỗ trợ về chính sách bằng cách ban hành các quy định rõ ràng về kinh tế số, giảm bớt rào cản hành chính, bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ và đầu tư vào các dịch vụ chính phủ số.

Phát triển một hệ sinh thái kỹ thuật số sôi động liên quan đến việc khuyến khích các công ty khởi nghiệp, thúc đẩy sự hợp tác giữa các doanh nghiệp, chính phủ và học viện, đồng thời tạo môi trường thuận lợi cho đổi mới sáng tạo. Ngoài ra, các ngành công nghiệp truyền thống có thể được khuyến khích áp dụng công nghệ kỹ thuật số, tập trung thúc đẩy thương mại điện tử, thanh toán điện tử và thúc đẩy các lĩnh vực như nông nghiệp kỹ thuật số và thành phố thông minh.

Việc đảm bảo các biện pháp an ninh mạng và quy định bảo mật dữ liệu là rất quan trọng để xây dựng lòng tin, bảo vệ tài sản kỹ thuật số. Hội nhập quốc tế thông qua thu hút đầu tư nước ngoài, tham gia thương mại kỹ thuật số toàn cầu và hợp tác quốc tế cũng có thể đóng một vai trò quan trọng. Trong số các yếu tố này, đổi mới trong nhận thức quản lý thông qua hỗ trợ thể chế là một khía cạnh quan trọng của việc thực hiện phát triển kinh tế số.

Công nghệ số hóa, trí tuệ nhân tạo, Internet vạn vật... đang làm thay đổi sâu sắc nền kinh tế toàn cầu (Ảnh: Shutterstock)

Theo ông, Việt Nam có thể học hỏi kinh nghiệm gì từ châu Âu trong phát triển kinh tế số?

Châu Âu đã trở thành một nhân tố quan trọng trong nền kinh tế kỹ thuật số toàn cầu nhờ vào việc sở hữu nền tảng vững chắc trong nghiên cứu và phát triển, quyền riêng tư dữ liệu, bảo vệ người tiêu dùng và cơ sở hạ tầng kỹ thuật số tiên tiến. Văn hóa đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp, cùng với sự hợp tác và tiêu chuẩn hóa cũng góp phần gia tăng thành công của họ. Đáng chú ý, thời đại kỹ thuật số là một trong những ưu tiên hướng đến hàng đầu của Ủy ban châu Âu, chẳng hạn, kế hoạch Digital Compass 2030 đề ra lộ trình chuyển đổi số cho EU.

Việt Nam nên học hỏi những kinh nghiệm này từ châu Âu và điều chỉnh cho phù hợp với bối cảnh cụ thể của mình để đẩy nhanh quá trình chuyển đổi số. Theo đó, Việt Nam cần tập trung hoàn thiện chính sách, thể chế để thu hút đầu tư công nghệ số và tạo thuận lợi cho các hoạt động kinh doanh như góp vốn, sáp nhập. Chính phủ cần cung cấp cho doanh nghiệp các hướng dẫn rõ ràng và nguồn lực tài chính để hỗ trợ quá trình chuyển đổi, đặc biệt là các lĩnh vực có thể tận dụng các hiệp định thương mại quốc tế và thế mạnh của địa phương.

Việc nâng cao nhận thức cộng đồng về lợi ích của kinh tế số cũng đóng vai trò quan trọng, theo đó, cần đẩy mạnh truyền thông về vấn đề này. Bên cạnh đó, phát triển nguồn nhân lực bằng cách thu hút chuyên gia công nghệ số và hiện đại hóa giáo dục để phù hợp với chiến lược kinh tế. Đầu tư vào hạ tầng nên được ưu tiên, cần sự phối hợp giữa Trung ương và địa phương để nâng cấp dịch vụ Internet tốc độ cao... Cùng với đó, khuyến khích các thành phần kinh tế tham gia đầu tư hạ tầng kinh tế số, đảm bảo mọi người đều được tiếp cận Internet tốc độ cao và dịch vụ số.

Bích Thủy thực hiện