Động thái của Trung Quốc sau vụ rơi trực thăng chở Tổng thống Iran Raisi

Người Iran vây quanh linh cữu ông Raisi và các quan chức cấp cao thiệt mạng trong vụ tai nạn trực thăng.

Theo Hoàn Cầu, hôm 21/5, Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị đã gặp Thứ trưởng Ngoại giao Iran Mahdi Safari bên lề hội nghị các ngoại trưởng của Tổ chức Hợp tác Thượng Hải (SCO). Hội nghị diễn ra ở thủ đô Astana của Kazakshtan. Ông Safari là người được chỉ định đến dự hội nghị sau khi Ngoại trưởng Iran Hossein Amir-Abdollahian thiệt mạng trong vụ rơi trực thăng.

Trong cuộc gặp, ông Vương Nghị một lần nữa gửi lời chia buồn trước sự ra đi của ông Raisi và Abdollahian.

"Bất kể tình hình có thể thay đổi ra sao, Trung Quốc vẫn sẽ tiếp tục tăng cường hợp tác chiến lược với Iran, bảo vệ lợi ích chung và nỗ lực vì hòa bình khu vực và toàn cầu”, ông Vương Nghị nói.

Ông Safari cảm ơn phía Trung Quốc vì đã kiên định ủng hộ Iran, đồng thời nhấn mạnh các chính sách đối nội và đối ngoại của Iran sẽ không thay đổi. “Iran rất coi trọng mối quan hệ với Trung Quốc và cam kết tăng cường hợp tác trong nhiều lĩnh vực như chính trị, kinh tế và văn hóa”, Thứ trưởng Ngoại giao Iran nói, cho biết Iran sẵn sàng tiếp tục các tiến trình liên quan và hướng tới cải thiện quan hệ với các nước trong khu vực.

Trước đó, Thứ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Ma Zhaoxu đã có cuộc trò chuyện qua điện thoại với quyền Bộ trưởng Ngoại giao Iran Ali Bagheri vào tối ngày 20/5. Ông Ma đã gửi lời chia buồn sâu sắc của Trung Quốc tới chính phủ và người dân Iran.

Ông Bagheri đánh giá cao sự sẵn sàng Trung Quốc trong việc giúp đỡ Iran ngay sau khi vụ tai nạn trực thăng xảy ra và sự hỗ trợ của Bắc Kinh trong 24 giờ sau đó, đồng thời cảm ơn quan chức Trung Quốc đã gửi lời chia buồn qua điện thoại.

Ông Bagheri nói đây là dấu hiệu cho thấy chiều sâu của mối quan hệ đối tác chiến lược, tình hữu nghị cũng như sự hỗ trợ mà chính phủ hai nước dành cho nhau trong những thời điểm quan trọng. Ông khẳng định Iran quyết tâm thúc đẩy hợp tác với Trung Quốc trên mọi lĩnh vực.

Các chuyên gia Trung Quốc nhận định, sự ra đi đột ngột của ông Rasi khiến Iran thiếu một nhân vật kỳ cựu có thể trở thành lãnh đạo tối cao trong tương lai. Ông Raisi là học trò của Giáo Chủ Ali Khamenei - lãnh đạo tối cao hiện tại của Iran. Ông Khamenei trước khi trở thành Giáo chủ cũng từng làm Tổng thống Iran. Nhưng vụ tai nạn không làm ảnh hưởng quan hệ giữa Trung Quốc và Iran vì giới chức hai bên đã nêu quan điểm rõ ràng.

Zhu Yongbiao, Giám đốc Trường Chính trị và Quan hệ Quốc tế thuộc Đại học Lan Châu ở Trung Quốc, nói trên tờ Hoàn cầu rằng, nền tảng của mối quan hệ song phương giữa Trung Quốc và Iran không bị gián đoạn. Theo ông Zhu, trong bối cảnh Iran và Mỹ vẫn duy trì lập trường thù địch, Iran có nhu cầu trong việc thúc đẩy hợp tác với Trung Quốc.

Bên cạnh khuôn khổ hợp tác song phương, Trung Quốc và Iran còn có các nền tảng liên lạc và hợp tác đa phương, chẳng hạn như tổ chức SCO, giúp làm phong phú thêm các kênh đối thoại và hợp tác giữa hai nước. Trung Quốc và Iran cũng có sự đồng thuận đáng kể về các vấn đề trong khu vực.

Liu Zhongmin, giáo sư tại Viện Nghiên cứu Trung Đông thuộc Đại học Nghiên cứu Quốc tế Thượng Hải, nói trên tờ Hoàn Cầu rằng điều cần quan tâm trong thời gian tới là việc chính phủ Iran sẽ tiếp tục duy trì lập trường cứng rắn hay chuyển sang lập trường ôn hòa hơn sau cuộc bầu cử tổng thống được ấn định diễn ra vào ngày 28/6.

Đăng Nguyễn - Hoàn Cầu