Dự án đường sắt cao tốc Bắc - Nam: Doanh nghiệp chờ khung tiêu chuẩn để tham gia

Nhằm chuẩn bị cho việc đầu tư các dự án đường sắt, sáng 21-3, Bộ Xây dựng tổ chức hội thảo doanh nghiệp Việt với chương trình phát triển công nghiệp đường sắt Việt Nam. Tại đây, các doanh nghiệp lớn trong ngành xây dựng và lắp ráp đều khẳng định đã sẵn sàng tham gia vào dự án lớn này, nhưng Nhà nước cần sớm ban hành hành lang pháp lý.

Ông Hồ Sỹ Hòa, Chủ tịch Công ty TNHH thương mại và xây dựng Trung Chính, cho biết hiện các doanh nghiệp ngành xây dựng Việt Nam hầu như đã làm chủ hoàn toàn công nghệ, biện pháp, thiết bị thi công hạng mục hầm, cầu.

Điều các doanh nghiệp đang chờ đợi hiện nay là Nhà nước sớm ban hành bộ khung về tiêu chuẩn thiết kế, tiêu chuẩn thi công và nghiệm thu, tiêu chuẩn kiểm tra chất lượng vật liệu và hạng mục thi công.

Một số doanh nghiệp lớn trong nước cho hay sẵn sàng đầu tư vào các dự án đường sắt cao tốc, nhưng hiện đang chờ Nhà nước cho "đầu bài". Ảnh minh họa: V.LONG

Thêm vào đó, Bộ Xây dựng cần sớm xây dựng phương án về cơ chế trình Chính Phủ, Quốc Hội về giải pháp lựa chọn nhà thầu để các doanh nghiệp có cơ sở, lòng tin, có cơ hội mạnh dạn đầu tư nghiên cứu, chuẩn bị nguồn lực, công nghệ, thiết bị. Song song đó để doanh nghiệp tìm hiểu hợp tác với đối tác trong nước và nước ngoài tránh tình trạng bị động và thời gian quá gấp.

Về phía doanh nghiệp mình, ông Hòa khẳng định nếu được giao các hạng mục cầu, hầm sẽ “vào việc ngay và không mất thời gian tí nào”.

Dẫn chứng về sự chuẩn bị kỹ lưỡng của doanh nghiệp, Phó Tổng giám đốc Công ty Fecon Đỗ Mạnh Cường, cho rằng năm 2014, doanh nghiệp đã đưa các thạc sĩ, tiến sĩ đi “khoác áo công nhân” ở nước ngoài để học, gần đây mới được tham gia xây dựng một tuyến metro ở trong nước, nhưng vẫn là nhà thầu phụ. Trong khi đó, doanh nghiệp lại đi thuê các công ty nước ngoài làm nhà thầu phụ cho mình.

Vì vậy, ông Cường cho rằng cần tạo hành lang để các doanh nghiệp Việt Nam có thể tiếp cận công việc với vai trò chủ đạo, thay vì nhà thầu phụ cho các nhà thầu nước ngoài. Giao nhà thầu trong trước thành lập các tổ hợp, dẫn dắt các tổ hợp và nếu thiếu nguồn lực sẽ thuê các chuyên gia, tư vấn tư vấn nước ngoài.

Thêm vào đó, Nhà nước cần có cơ chế chính sách để doanh nghiệp trong nước tiếp cận cơ chế về vay vốn ưu đãi, cơ chế chỉ định thầu và đặt hàng cho các nhà thầu cũng như nhà sản xuất Việt Nam. Đặc biệt cần phải bao tiêu sản phẩm đầu ra cho các công nghệ để họ tự tin đầu tư.

“Tôi tin với một thị trường đủ lớn và một chính sách hợp lý các doanh nghiệp trong nước sẵn sàng đầu tư…”- ông Cường nói.

Ông Nguyễn Chỉ Sáng, Chủ tịch Hiệp hội doanh nghiệp cơ khí Việt Nam cũng cho rằng Nhà nước cần sớm ban hành danh mục sản phẩm công nghiệp được gia công, chế tạo trong nước. “Phải ra được cái này doanh nghiệp mới biết đầu tư như thế nào để chuẩn bị, nếu ra chậm đầu tư không kịp” - ông Sáng nhận định.

Còn các doanh nghiệp như Tập đoàn Công nghiệp - Viễn thông Quân đội, Tập đoàn Hòa Phát, Tổng công ty Công nghiệp Tàu thủy Việt Nam… cũng khẳng định đã có sự chuẩn bị và sẵn sàng tham gia dự án. Tuy nhiên, Nhà nước cần tạo sân chơi bình đẳng, có chính sách đặt hàng doanh nghiệp.

Ngoài ra, Chính phủ cần có cơ chế chỉ định liên danh tổng thầu EPC cho các dự án đầu tiên, trong đó bắt buộc phải có sự tham gia của doanh nghiệp trong nước để tiếp thu, làm chủ công nghệ.

Trước kiến nghị của doanh nghiệp, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Danh Huy, cho biết sẽ tiếp thu tất cả ý kiến để báo cáo cấp thẩm quyền, nhằm đưa ra các chính sách cụ thể và phù hợp để tạo điều kiện cho doanh nghiệp trong nước tham gia vào các dự án đường sắt hiện đại thời gian tới.

VIẾT LONG