DỰ ÁN LUẬT ĐẤU THẦU (SỬA ĐỔI): QUY ĐỊNH CỤ THỂ ĐỂ GIẢI QUYẾT VƯỚNG MẮC VỀ MUA THUỐC, VẬT TƯ, THIẾT BỊ Y TẾ

Quốc hội thảo luận ở hội trường về một số nội dung còn ý kiến khác nhau của dự án Luật Đấu thầu (sửa đổi) tại Kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XV

Quy định cụ thể về ưu đãi trong đấu thầu thuốc

Bàn về vấn đề đấu thầu mua thuốc, vật tư y tế, đại biểu Trần Khánh Thu - Đoàn ĐBQH tỉnh Thái Bình nhấn mạnh, điều đặc biệt trong dự thảo lần này là có một chương riêng quy định về mua sắm tập trung, mua thuốc, hóa chất, thiết bị y tế cũng như cung cấp các sản phẩm dịch vụ công, trong đó dành riêng Điều 55 của dự thảo Luật quy định lựa chọn nhà thầu cung cấp thuốc, hóa chất, thiết bị y tế đã cơ bản tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong đấu thầu mua sắm.

Tuy nhiên, tại điểm a khoản 1 Điều này quy định cho phép cơ sở khám bệnh, chữa bệnh có thể lựa chọn nhà thầu cung cấp vật tư hóa chất trúng thầu. Đại biểu Trần Khánh Thu nhận thấy, quy định này phù hợp với quy định tại điểm d khoản 3 Điều 109 của Luật Khám bệnh, chữa bệnh nhưng sẽ dẫn đến khi xác định gói thầu thì nhà thầu sẽ khó xác định được gói thầu này có kèm theo giá của thiết bị đi kèm hay không.

Bên cạnh đó, về thời gian áp dụng quy định tại điểm này, đại biểu nhận thấy, khi các đơn vị chỉ có quyền sử dụng mà không có quyền sở hữu, có quyền thuê, liên doanh, liên kết trên 5 năm, vậy việc quy định lựa chọn nhà thầu cung cấp vật tư, hóa chất trong trường hợp chỉ áp dụng không quá 5 năm khi luật này có hiệu lực thì chưa phù hợp. Vì theo thực tế các cơ sở không thể xác lập quyền sở hữu tài sản và lại vướng các thủ tục thanh toán khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế.

Đại biểu Trần Khánh Thu - Đoàn ĐBQH tỉnh Thái Bình

Tại điểm d khoản 1 Điều này cũng quy định giá gói thầu và giá dự thầu được xác định trên cơ sở số lượng dịch vụ kỹ thuật dự kiến. Đại biểu Trần Khánh Thu cho rằng, đây là nội dung mới nhưng cũng sẽ gây khó khăn cho việc xác định giá gói thầu có trên cơ sở số lượng dịch vụ kỹ thuật, vì giá dịch vụ kỹ thuật có thể thay đổi trong thời gian thực hiện hợp đồng, cũng có thể là tiền đề gây nên những tiêu cực khi đơn vị chủ động các dịch vụ kỹ thuật thực hiện trên hệ thống thiết bị này.

Về ưu đãi trong đấu thầu thuốc tại Điều 56, đại biểu Trần Khánh Thu cho rằng, nếu quy định như dự thảo có thể gây nên khó khăn cho việc Bộ Y tế hướng dẫn đáp ứng tiêu chí kỹ thuật, theo quy định của Bộ Y tế thì cần chỉ định rõ tiêu chí nào. Bộ Y tế có đánh giá được chất lượng của từng thuốc hay không, hay vẫn áp dụng theo nguyên tắc khi thuốc được Bộ Y tế cấp số lưu hành để đáp ứng về chất lượng.

Mặc dù với nội dung này là vấn đề mở cho các đơn vị. Tuy nhiên, khi đơn vị tự quyết định hình thức, quy định trình tự, thủ tục thì cũng cần có những quy định cụ thể để các điều kiện áp dụng nội dung được thực hiện. Để đảm bảo cho công tác đấu thầu được công khai, minh bạch, đạt hiệu quả, chống sai sót không đáng có, đại biểu Trần Khánh Thu đề nghị cần quy định cụ thể hơn những vấn đề này.

Các quy định về đấu thầu mua thuốc, hóa chất, thiết bị y tế của dự thảo Luật còn chưa đủ căn cứ thực hiện

Cùng quan tâm đến nội dung này, đại biểu Lã Thanh Tân - Đoàn ĐBQH Tp.Hải Phòng cho rằng, các quy định về đấu thầu mua thuốc, hóa chất, thiết bị y tế của dự thảo Luật còn chưa đủ căn cứ thực hiện, cần được tiếp tục nghiên cứu, chỉnh lý cho đầy đủ.

“Hiện nay, hạn chế lớn nhất của cơ chế mua sắm tập trung là mất nhiều thời gian phải chờ đợi, vì mua sắm tập trung thường làm theo đợt, được tổng hợp từ nhiều cơ quan, đơn vị, do đó nếu mua thuốc hiếm, có số lượng ít mà thực hiện mua sắm tập trung là không hợp lý, không thể đảm bảo được nhu cầu khám bệnh, chữa bệnh”, đại biểu nêu dẫn chứng. Vì vậy, đại biểu Lã Thanh Tân đề nghị bỏ nội dung này tại điểm a khoản 1 Điều 53 của dự thảo Luật.

Đại biểu Lã Thanh Tân - Đoàn ĐBQH Tp.Hải Phòng

Điểm a khoản 2 Điều 53 quy định "Bộ trưởng Bộ Y tế ban hành danh mục mua sắm tập trung cấp quốc gia đối với thiết bị y tế trong trường hợp cần thiết", đề nghị bổ sung quy định cụ thể trường hợp nào thì Bộ trưởng Y tế ban hành danh mục mua sắm tập trung cấp quốc gia cho rõ ràng, tránh tình trạng địa phương muốn mua sắm trang thiết bị y tế lại phải chờ xem Bộ trưởng Bộ Y tế có quy định trong danh mục mua sắm cấp quốc gia hay không.

Bên cạnh đó, đại biểu Lã Thanh Tân nhận thấy, Điều 55 quy định về lựa chọn nhà thầu cung cấp thuốc nhưng trong nội dung của điều luật lại không có quy định về nội dung này. Tại khoản 2 Điều 55 quy định việc mua thuốc không thuộc danh mục thuốc do Quỹ bảo hiểm y tế chi trả mua vaccine để tiêm chủng theo hình thức dịch vụ, v.v.. Tuy nhiên, đại biểu cho rằng, các cơ chế liên quan đến mua thuốc do Quỹ bảo hiểm y tế chi trả để phục vụ nhu cầu cho trên 90% dân số đã có thẻ bảo hiểm y tế lại chưa được quy định, đề nghị nghiên cứu bổ sung nội dung này vào dự thảo Luật.

Đồng tình với ý kiến của đại biểu Trần Khánh Thu, đại biểu Nguyễn Thị Thu Dung - Đoàn ĐBQH tỉnh Thái Bình cho rằng, đối với thiết bị y tế, vật tư, hóa chất và thuốc là nhóm yêu cầu kỹ thuật cao và đặc thù. Đại biểu Nguyễn Thị Thu Dung đề nghị phương pháp đánh giá nên áp dụng giống như phương pháp đánh giá hồ sơ dự thầu đối với gói thầu cung cấp dịch vụ tư vấn quy định tại điểm b khoản 3 Điều 59. “Tức là áp dụng phương pháp kết hợp giữa kỹ thuật và giá, đặc biệt đối với thuốc thì kỹ thuật phải yêu cầu rất cao, tỷ trọng đối với kỹ thuật thì phải áp dụng từ 70% đến 80%, giá từ 20%-30% giống như áp dụng với gói thầu cung cấp dịch vụ tư vấn thì phù hợp”, đại biểu nêu rõ. Bởi vì, thuốc rẻ chưa chắc đã chữa khỏi bệnh, có khi còn làm tăng bệnh và tăng tính kháng thuốc, đặc biệt đối với kháng sinh.

Bổ sung quy định về việc cơ sở y tế quyết định quy trình, thủ tục và xây dựng quy chế lựa chọn nhà cung ứng để áp dụng thống nhất trong các cơ sở y tế

Về lựa chọn nhà thầu cung cấp thuốc, hóa chất, vật tư y tế quy định tại Điều 55, đại biểu Trần Thị Nhị Hà - Đoàn ĐBQH Tp.Hà Nội nêu rõ, Điều 55 là điều khoản có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với ngành y tế, tuy nhiên về tổng thể những nội dung quy định tại Điều 55 tương đối phức tạp và khó áp dụng trong thực tế.

Cụ thể, đối với điểm a khoản 1 Điều 55, đại biểu lí giải có thể hiểu đây là hình thức lựa chọn nhà thầu với trường hợp máy mượn, máy đặt, mặc dù vậy nội dung diễn đạt trong quy định chưa đầy đủ, bởi trên thực tế đối với trường hợp này, bên cạnh yêu cầu của chủ đầu tư còn có chính sách của nhà cung cấp. Ngoài ra, quy định việc nhà thầu không chuyển giao quyền sở hữu chỉ chuyển giao quyền sử dụng là chưa rõ tính chất của quan hệ. Vì vậy, đại biểu Trần Thị Nhị Hà đề xuất bổ sung thêm chính sách của nhà cung cấp và quy định rõ việc nhà thầu chuyển giao quyền sử dụng không thu tiền với thiết bị y tế cho các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh.

Đại biểu Trần Thị Nhị Hà - Đoàn ĐBQH Tp.Hà Nội

Về việc mua thuốc không thuộc danh mục thuốc do Quỹ bảo hiểm y tế chi trả và mua vắc xin dịch vụ quy định tại khoản 2 Điều 55, đại biểu Trần Thị Nhị Hà cho biết, trên thực tế, đối với vắc xin dịch vụ và các loại thuốc bán tại các nhà thuốc bệnh viện cung ứng theo nhu cầu của người dân với từng loại cụ thể nên không thể lập dự toán mua sắm mà phải mua sắm theo thực tế sử dụng. Trong Báo cáo tiếp thu, giải trình dự thảo luật, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng nêu đã tiếp thu các góp ý nhưng nội dung quy định lại không phù hợp. Theo quy định tại dự thảo, chỉ cho phép các cơ sở y tế tự quyết định các hình thức lựa chọn nhà thầu được quy định tại Luật Đấu thầu thì không thể giải quyết được thực tiễn vướng mắc trên.

Vì vậy, đại biểu Trần Thị Nhị Hà kiến nghị sửa khoản 2 Điều 55 thay cụm từ “thuốc trong danh mục thuốc do Quỹ bảo hiểm y tế” thành “thuốc tại các cơ sở bán lẻ thuốc trong khuôn viên cơ sở khám bệnh, chữa bệnh” để đảm bảo đúng đối tượng, bổ sung thêm nội dung quy định về việc cơ sở y tế quyết định quy trình, thủ tục và xây dựng quy chế lựa chọn nhà cung ứng để áp dụng thống nhất trong các cơ sở y tế./.

Bích Ngọc