Dự án Quốc lộ 6: Nguy cơ gây lãng phí, chưa xác định thời gian khởi động lại dự án

Dự án Quốc lộ 6 khởi công khi chưa đủ nguồn vốn đảm bảo tiến độ xây dựng. ẢNH: K.H.

Thanh tra Chính phủ vừa công bố Kết luận về việc thanh tra các dự án có khó khăn, vướng mắc tại Bộ Xây dựng. Trong số này có Dự án cải tạo, nâng cấp QL6 đoạn Tuần Giáo - Lai Châu (Km 406+300-Km501+000, tỉnh Điện Biên). Trước đó, ngày 31/7/2008, Bộ Giao thông vận tải (GTVT) - nay là Bộ Xây dựng ban hành Quyết định phê duyệt đầu tư Dự án QL6 với tổng mức đầu tư hơn 2.300 tỷ đồng, do Cục Đường bộ Việt Nam làm chủ đầu tư; thời gian thực hiện dự án từ quý III/2008 đến quý IV/2012.

Thanh tra việc lập, thẩm định, phê duyệt dự án cho thấy, Báo cáo nghiên cứu khả thi của dự án thực hiện chậm 1 năm so với kế hoạch đã được Bộ GTVT đề ra. Chất lượng lập dự án của Bộ GTVT thấp do kết quả khảo sát chưa sát với thực tế. Tổng mức đầu tư của dự án tăng từ 906 tỷ đồng (theo Báo cáo nghiên cứu khả thi Dự án lập năm 2004) hơn 2.300 tỷ đồng nhưng Bộ GTVT không làm rõ khả năng bố trí vốn của Dự án.

Thanh tra Chính phủ chỉ rõ, trách nhiệm thuộc Bộ Xây dựng, Vụ Kế hoạch - Tài chính Bộ Xây dựng, Ban Quản lý dự án 1 (QLDA 1, nay là Ban QLDA Thăng Long), Tư vấn lập dự án đầu tư - Tổng công ty TVTK GTVT (TEDI) và các tổ chức, cá nhân có liên quan.

Về thương thảo, ký hợp đồng, theo Thanh tra Chính phủ, công tác lựa chọn nhà thầu, ký hợp đồng của Chủ đầu tư thực hiện chậm so với kế hoạch đấu thầu. Gói thầu số 21 - Tư vấn giám sát thi công: Ban QLDA 1 phê duyệt dự toán, giá gói thầu không đúng định mức chi phí tư vấn giám sát thi công ban hành kèm theo Quyết định số 957/QĐ-BXD, ngày 29/9/2009 của Bộ Xây dựng; giá trị hợp đồng vượt so với giá trúng thầu được xác định theo tỷ lệ trúng thầu tính trên chi phí xây dựng trong dự toán được duyệt gần 3.000 tỷ đồng. Tuy nhiên, gói thầu được nghiệm thu quyết toán đến điểm dừng kỹ thuật là 774 tỷ đồng được xác định theo tỷ lệ 0,4988% trên giá trị quyết toán đến điểm dừng kỹ thuật của 15 gói thầu xây lắp; số tạm ứng chưa thu hồi là 394,963 triệu đồng.

Gói thầu số 20 - Rà phá bom mìn, vật nổ: Ban QLDA1 đã thanh toán cho liên danh nhà thầu chi phí lán trại theo dự toán được lập (2%), với số tiền 281,634 triệu đồng, vượt so với quy định tại Quyết định số 165/2004/QĐ-BQP ngày 13/12/2004 của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng (là 1%) với số tiền là 140,817 triệu đồng. Trách nhiệm này thuộc Bộ Xây dựng, Ban QLDA Thăng Long và các tổ chức, cá nhân có liên quan.

Kiểm tra quá trình bố trí vốn, thanh quyết toán dự án đầu tư, cơ quan thanh tra phát hiện, dự án khởi công khi chưa có đủ nguồn vốn để đảm bảo tiến độ xây dựng công trình. Bộ GTVT phê duyệt dự án với tổng mức đầu tư hơn 2.300 tỷ đồng nhưng không xin ý kiến của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính để làm rõ nguồn vốn đầu tư cho dự án; trong khi các bộ đã có ý kiến về tổng mức đầu tư của dự án là 906 tỷ đồng. Dự án được khởi công từ tháng 6/2010 nhưng không được bố trí đủ vốn theo tiến độ nên khi phải dừng giãn tiến độ dẫn đến nguy cơ gây lãng phí và đến nay chưa xác định được thời gian khởi động lại dự án.

Việc thanh quyết toán dự án đầu tư, Bộ GTVT trước đây có trách nhiệm trong việc chậm triển khai thực hiện dự án và không bố trí đủ vốn cho dự án theo quy định; Ban QLDA Thăng Long chưa thu hồi được số tiền tạm ứng là 11 tỷ đồng và chưa thanh toán đầy đủ các khoản công nợ phát sinh của dự án. Trách nhiệm thuộc Bộ Xây dựng, Vụ Kế hoạch - Tài chính Bộ Xây dựng, Ban QLDA Thăng Long, nhà thầu thi công và các đơn vị có liên quan.

Dự án được tổ chức thi công năm 2010, bị dừng giãn từ năm 2013 đến nay theo Nghị quyết số 11/NQ-CP, ngày 22/4/2011 của Chính phủ, chưa được bố trí vốn để tiếp tục triển khai; Ban QLDA Thăng Long và các nhà thầu đã ký quyết toán đến điểm dừng kỹ thuật các gói thầu xây lắp, tư vấn và các chi phí khác. Giá trị khối lượng còn phải thanh toán cho các Nhà thầu và Tư vấn là hơn 16 tỷ đồng. Căn cứ Điều 45 Luật Thực hành tiết kiệm, chống lãng phí năm 2013, việc dừng hoãn thực hiện dự án từ năm 2013 có một số nguy cơ gây thất thoát, lãng phí liên quan đến Dự án QL6. Trách nhiệm thuộc Bộ Xây dựng, Vụ Kế hoạch - Tài chính Bộ Xây dựng, Ban QLDA Thăng Long, nhà thầu thi công và các tổ chức, cá nhân có liên quan.

Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ, yêu cầu Ban QLDA Thăng Long thực hiện thu hồi nộp ngân sách nhà nước số tiền hơn 11 tỷ đồng, bao gồm: Số tiền Ban QLDA Thăng Long đã tạm ứng cho các nhà thầu nhưng chưa thu hồi là hơn 11 tỷ đồng; Số tiền 140,817 triệu đồng do Ban QLDA1 đã thanh toán vượt so với quy định cho liên danh nhà thầu chi phí lán trại Gói thầu số 20 (Rà phá bom mìn, vật nổ).

Khắc Hạnh