Dự án sân golf quốc tế Thuận Thành, Bắc Ninh: Lo ngại ô nhiễm nguồn nước sông Đuống

Nhiều ý kiến lo ngại, việc thực hiện dự án sẽ ảnh hưởng rất lớn đến nước mặt sông Đuống, nguồn đang được xử lý để cấp nước sạch sinh hoạt cho người dân Hà Nội.

Người dân không đồng tình

Mới đây, khi có thông tin Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Ninh ký công văn gửi Bộ Quốc phòng, Bộ Công an xin ý kiến thẩm định triển khai dự án sân golf quốc tế Thuận Thành, nằm trên địa bàn xã Đình Tổ, huyện Thuận Thành, rất nhiều người dân đang sinh sống tại địa bàn xã bày tỏ lo lắng, không đồng tình.

Bà Trần Thị Khánh, đội 3, thôn Đình Tổ, xã Đình Tổ cho biết, hàng trăm hộ gia đình nơi đây đã nhiều đời gắn bó với nông nghiệp, mảnh ruộng, rau màu chính là thu nhập chính. Ngoài sản xuất nông nghiệp, khoảng 70% các hộ gia đình nơi đây không có nghề phụ và cũng không thể đi làm thuê tại các công ty, nhà máy. “Một sào ruộng (một sào Bắc Bộ là 360m2 – PV) trồng màu mỗi năm chúng tôi có thể có thu nhập khoảng 50 triệu đồng. Ngoài nông nghiệp, chúng tôi không biết làm gì để kiếm sống” – bà Khánh chia sẻ.

Toàn bộ diện tích dự kiến xây dựng sân golf quốc tế Thuận Thành đều là đất sản xuất hai vụ của người dân. Ảnh: Doãn Thành

Cũng theo bà Trần Thị Khánh, chính quyền xã Đình Tổ đã có thông tin về việc sẽ thu lại diện tích đang sản xuất rau màu để thực hiện dự án xây dựng sân golf, với mức bồi thường khoảng 150 triệu đồng/sào đất.

“Chỉ một số hộ gia đình có lao động trẻ đi làm việc tại các công ty, nhà máy... những người già ở nhà không còn sức lao động thì mới đồng ý bán đất, còn lại đa phần người dân không đồng ý bán. Vì sau khi bán đất, chúng tôi sẽ không có việc gì để làm và mức bồi thường như vậy không ăn nhằm gì so với thu nhập từ việc sản xuất rau màu hàng năm” – bà Khánh cho biết thêm.

Chị Nguyễn Thị Nguyên cũng trú tại đội 3, thôn Đình Tổ cho biết, hiện nay, toàn bộ diện tích đất bãi bồi ven sông Đuống của thôn đang nằm trong dự án sản xuất rau sạch. Nhiều hộ gia đình đã ký kết hợp đồng bao tiêu sản phẩm với một số công ty rau sạch, hoạt động sản xuất và thu nhập tương đối ổn định. “Chúng tôi đều mong muốn được ổn định để sản xuất như hiện nay, không muốn có sự xuất hiện của sân golf tại khu vực này” – chị Nguyên cho hay.

Đừng đánh đổi môi trường lấy kinh tế

Khảo sát thực tế của phóng viên Kinh tế & Đô thị cho thấy, toàn bộ phần diện tích gần 100ha được UBND tỉnh Bắc Ninh xin quy hoạch làm sân golf Thuận Thành đều nằm trên phần bãi bồi ven sông Đuống (phần diện tích này nằm ngoài đê sông Đuống – PV) nên nguy cơ lượng chất hóa học còn dư thừa trong quá trình nuôi trồng cỏ sẽ bị đẩy ra sông là rất cao.

Trong khi đó, hiện nay, sông Đuống không chỉ là nguồn cấp nước sinh hoạt cho người dân Bắc Ninh và các tỉnh lân cận, trong đó có hàng nghìn hộ dân của TP Hà Nội khi sử dụng nước sạch của Nhà máy nước sông Đuống.

Xung quanh vấn đề này, các chuyên gia cho rằng, để vận hành được một sân golf cần phải sử dụng nhiều hóa chất độc hại, như axit silic, oxit nhôm và ô xít sắt (tác nhân gây ung thư)... Trong đó, acrylamide là chất cực độc với sinh vật và con người, tất cả các hóa chất này có thể ngấm xuống đất, vào nước ngầm.

Cho nên, dù được xây dựng ở bất kỳ vị trí nào, các sân golf đều có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường, ô nhiễm nguồn nước. Đáng quan ngại hơn, việc xây dựng gân golf ngay bên cạnh dòng sông sẽ khiến cho vấn đề xử lý môi trường càng trở nên khó khăn.

GS.TS Trần Hữu Nhuệ - Viện trưởng Viện Kỹ thuật nước và Công nghệ môi trường Việt Nam cho biết, bản chất của sân golf là những thảm cỏ, vì vậy muốn tồn tại được buộc phải dùng các loại hóa chất để nuôi trồng cỏ, trong khi dự án sân golf Thuận Thành dự kiến được xây dựng ngay bên bờ sông Đuống, lượng hóa chất đó khi cỏ không hấp thụ hết sẽ bị ngấm vào lòng đất và lớp mặt sẽ bị chảy ra sông nếu như không được xử lý tốt.

“Khi lượng hóa chất đó ngấm xuống đất sẽ ảnh hưởng đến mạch nước ngầm và phần bị đẩy ra sông sẽ ảnh hưởng đến nguồn nước sông Đuống tại khu vực có sân golf” – GS.TS Trần Hữu Nhuệ nhìn nhận.

Đồng quan điểm, KTS Trần Huy Ánh – Hội KTS Hà Nội cho rằng, việc xây dựng sân golf Thuận Thành nằm ngay bên bờ sông Đuống là hoàn toàn không hợp lý. Tỉnh Bắc Ninh vốn đã có lịch sử về ô nhiễm trong quá trình phát triển công nghiệp, tất cả các nguồn nước chảy qua tỉnh như sông Cầu, sông Đuống, kênh Ngũ Huyện Khê, hệ thống thủy lợi Bắc Hưng Hải... đều đang bị ô nhiễm.

Những mục tiêu phát triển bền vững chưa được chú tâm và gây ảnh hưởng không chỉ cho chính người dân tại địa phương mà còn phát tán ô nhiễm sang các địa phương lân cận. “Nhiệm vụ của của tỉnh Bắc Ninh bây giờ là phải biết tiết kiệm nguồn tài nguyên, biết phục hồi những không gian mà có thể bảo đảm cuộc sống lâu dài cho người dân Bắc Ninh và những khu vực lân cận” – ông Ánh nhìn nhận.

Phó Giám đốc Sở KH&ĐT tỉnh Bắc Ninh Nguyễn Quang Thành cho biết, hiện nước mặt sông Đuống được sử dụng để cung cấp nước sinh hoạt cho cả tỉnh Bắc Ninh và tỉnh đã có nhà máy nước Quế Võ cũng đang lấy nước mặt từ nguồn này. Tuy nhiên, khi được hỏi vì sao, tỉnh không chọn vị trí khác, ông Thành thản nhiên trả lời: "Đằng nào cũng là thế thôi, chỗ nào cũng có vấn đề về môi trường cả"!? Theo lý giải của lãnh đạo Sở KH&ĐT, việc xây dựng sân golf Thuận Thành là rất cần thiết, bởi lượng người nước ngoài ở Bắc Ninh rất đông đến từ 38 quốc gia, vùng lãnh thổ. Việc xây dựng sân golf tại đây để tạo điều kiện cho các nhà đầu tư nước ngoài có nơi vui chơi, giải trí.

Theo đánh giá, những lo ngại của người dân là có cơ sở bởi trước đó, vào tháng 10/2019, sự cố nước sông Đà nhiễm dầu diễn ra đã khiến sinh hoạt của người dân Thủ đô Hà Nội đảo lộn, chật vật vì thiếu nước, hoang mang, bức xúc do sử dụng nước bẩn, có mùi khó chịu. Các chuyên gia môi trường cho rằng, tỉnh Bắc Ninh cần cân nhắc kỹ lưỡng, rút bài học từ sự cố nước sông Đà nhiễm dầu để xem xét đánh giá tác động môi trường của dự án, nhằm bảo vệ an ninh nguồn nước. Đừng để sự đã rồi, hóa chất làm ô nhiễm nguồn nước rồi mới tìm công nghệ, tìm phương pháp xử lý nguồn nước là rất bất đắc dĩ mà chưa chắc đã xử lý được.

"Ước tính mỗi sân golf phải tiêu thụ khoảng 1,5 tấn hóa chất mỗi năm. Số hóa chất này bị nước tưới, mưa… hòa tan cuốn xuống các ao hồ, sông suối và nước ngầm, tiếp tục là nguồn ô nhiễm nước nghiêm trọng cho khu vực. Không chỉ ô nhiễm nguồn nước, một số nơi ở sân golf việc trừ sâu bằng máy phun đã phát tán 90% độc chất vào không khí." - Thạc sĩ Trần Đình Lãm – Hội Bảo vệ thực vật Việt Nam

Dự án Sân golf quốc tế Thuận Thành dự kiến xây dựng trên diện tích khoảng 98ha, ở ven sông Đuống (xã Đình Tổ, Thuận Thành, Bắc Ninh) với 27 lỗ. Tổng vốn đầu tư của dự án là 797 tỷ đồng. Dự án dự kiến hoàn thành và đi vào hoạt động toàn bộ vào quý IV/2023.

Doãn Thành