Dự báo nhiều 'gánh nặng' kinh tế kìm bước phát triển toàn cầu

Cảng Rotterdam của Hà Lan - một trong những cảng biển bận rộn nhất thế giới. Ảnh: Shutterstock

Theo giới chuyên gia kinh tế, chính trị quốc tế, các rủi ro địa chính trị đang có chiều hướng gia tăng đáng lo ngại, bao gồm việc xảy ra một số cuộc xung đột có ảnh hưởng nghiêm trọng không chỉ với từng khu vực riêng lẻ, mà còn tác động lan rộng trên phạm vi toàn cầu. Thực tế cho thấy, các cuộc xung đột bùng phát trong năm qua đã “nối dài” những bất ổn cho nền kinh tế thế giới vốn đã và đang phải trải qua những thách thức bởi tình hình địa chính trị ngày càng căng thẳng.

Chỉ rõ về những “điểm nóng” xung đột, giới chuyên gia cùng chung nhận định, diễn biến an ninh phức tạp ở Trung Đông đã khiến các cuộc khủng hoảng trên phạm vi toàn cầu ngày càng khó lường, gây ra tác động mạnh và nhiều phần khiến nền kinh tế đi chệch hướng. Hơn hết, những “vết sẹo” hiện có của nền kinh tế toàn cầu chắc chắn sẽ khó lành.

Bên cạnh vấn đề an ninh, giới chuyên gia chỉ ra rằng, nguy cơ xảy những biến động về chính trị ở nhiều quốc gia chuẩn bị tiến hành bầu cử cũng tạo nên những gam màu ảm đạm cho bức tranh kinh tế toàn cầu năm 2024. Các cuộc bầu cử lớn và thu hút sự chú ý nhất trong năm 2024 là bầu cử Tổng thống của Mỹ; bầu cử Thủ tướng của Ấn Độ - nền kinh tế tăng trưởng nhanh nhất thế giới...

Theo giới chuyên gia, những biến động về chính trị nếu xảy ra thường gây tác động sâu sắc và lâu dài. Ước tính, năm 2024 diễn ra các bầu cử ở khoảng 50 quốc gia với tổng dân số hơn 2 tỷ người, chiếm 60% tổng lượng kinh tế thế giới. Trong đó, nhiều quốc gia tiến hành bầu cử trong bối cảnh cử tri bị chia rẽ gay gắt và có mối lo ngại về suy thoái kinh tế.

Giới chuyên gia cho rằng, nếu những người theo chủ nghĩa dân túy chiến thắng lên nắm quyền, rất có thể đưa ra hàng loạt quyết sách mới có xu hướng thắt chặt các vấn đề thương mại, đầu tư nước ngoài và nhập cư. Giáo sư Diane Coyle của Đại học Cambridge (Anh) nhận định, những chính sách theo xu hướng này có thể tạo ra những sự khác biệt không mấy tích cực đối với nền kinh tế toàn cầu trong thời gian qua.

Bà Diane Coyle cho rằng, thực tế trên thế giới, tâm lý hoài nghi về toàn cầu hóa đang ngày càng lớn khi thu nhập trì trệ, mức sống giảm sút và bất bình đẳng gia tăng. Cần phải nhìn nhận rõ, nếu thương mại thế giới bị thu hẹp thì thu nhập trên phạm vi toàn cầu sẽ giảm sút. Điều này tạo ra sự luẩn quẩn. Nếu những người lên nắm quyền theo chủ nghĩa dân tộc cánh hữu, chính sách của họ sẽ làm suy yếu thêm tăng trưởng toàn cầu.

Một cuộc khảo sát vào giữa năm 2023 của Diễn đàn kinh tế thế giới cho thấy, biến động liên tục trong quan hệ địa chính trị và địa kinh tế giữa các nền kinh tế lớn là mối quan tâm lớn nhất ở cả khu vực công và tư nhân.

Tựu chung trong các phân tích từ những tổ chức kinh tế uy tín quốc tế cho biết, triển vọng kinh tế toàn cầu năm 2024 chưa rõ ràng. Dẫu vậy, dễ thấy ở phần lớn thế giới, mức phát triển đều chậm chạp, nhiều nơi có nguy cơ vỡ nợ. Bên cạnh đó, ở góc độ tích cực, lạm phát giảm nhanh đang khuyến khích các ngân hàng trung ương giảm lãi suất hoặc ngừng tăng lãi suất. Ở góc độ tổng thể, chi phí đi vay theo xu hướng giảm là động lực thúc đẩy đầu tư thương mại và đầu tư bất động sản.

Các nhà kinh tế học quốc tế cùng chung nhận định, năm 2024, kinh tế thế giới sẽ bị kìm chân với 3 “gánh nặng” lớn. Thứ nhất là bất ổn an ninh ở nhiều “điểm nóng” có tác động toàn cầu. Thứ hai là nguy cơ biến động chính trị với khoảng 50 cuộc bầu cử. Thứ ba là thường trực hiểm họa khó lường từ biến đổi khí hậu, bởi thảm họa thiên tai có thể kéo tụt hàng chục năm phát triển của một quốc gia.

Cả 3 vấn đề này được dự báo sẽ có nhiều biến động trong năm 2024. Trước 3 thách thức này, thế giới đang chứng kiến sự “bấp bênh” khi hầu như chưa định hình rõ hướng giải quyết hoặc ứng phó cụ thể.

Thanh Trúc