Dự kiến nới lỏng chính sách nhập tịch cho kiều bào, chuyên gia nước ngoài

Đây là nội dung được Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh trình bày tại dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quốc tịch Việt Nam trước Quốc hội sáng nay (17/5).

Theo Bộ trưởng Nguyễn Hải Ninh, dự thảo luật tập trung vào hai chính sách lớn. Thứ nhất, chính sách nới lỏng điều kiện liên quan đến việc nhập quốc tịch Việt Nam nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho các trường hợp có cha đẻ, mẹ đẻ, ông nội, bà nội, ông ngoại và bà ngoại là công dân Việt Nam; nhà đầu tư, nhà khoa học, chuyên gia nước ngoài... được nhập quốc tịch Việt Nam.

Chính sách thứ hai, nới lỏng điều kiện liên quan đến việc trở lại quốc tịch Việt Nam nhằm tạo điều kiện cho các trường hợp đã mất quốc tịch Việt Nam được trở lại quốc tịch Việt Nam. Người chưa thành niên nhập quốc tịch Việt Nam theo cha hoặc mẹ, hoặc có cha đẻ, mẹ đẻ, ông nội, bà nội, ông ngoại hoặc bà ngoại là công dân Việt Nam sẽ được miễn các điều kiện nhập quốc tịch. Họ chỉ cần nộp hồ sơ tại cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài nếu đang cư trú tại nước ngoài.

Bộ trưởng Nguyễn Hải Ninh phát biểu sáng nay. (Ảnh: Quochoi.vn)

Ngoài ra, người xin nhập quốc tịch Việt Nam có người thân là công dân Việt Nam thì được giữ quốc tịch nước ngoài nếu phù hợp với pháp luật của nước đó và không sử dụng quốc tịch nước ngoài để gây phương hại đến Việt Nam.

Cơ quan soạn thảo cho rằng việc "nới lỏng" chính sách cho nhập, trở lại quốc tịch Việt Nam và đơn giản hóa thủ tục là cần thiết, nhằm tiếp tục thể chế hóa chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước về công tác người Việt Nam ở nước ngoài. Chính sách này giúp người nước ngoài, cộng đồng kiều bào về nước đầu tư, sản xuất, kinh doanh, thúc đẩy phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.

Dự luật nêu một số trường hợp chỉ được phép có một quốc tịch Việt Nam và phải thường trú tại Việt Nam. Đó là người ứng cử, được bầu cử, phê chuẩn, bổ nhiệm giữ chức vụ, chức danh theo nhiệm kỳ; người được tuyển dụng, bổ nhiệm vào ngạch, chức vụ, chức danh cơ quan Nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội ở trung ương và địa phương; người được tuyển dụng theo vị trí việc làm, làm việc tại các đơn vị sự nghiệp công lập.

Ngoài ra, người làm việc trong tổ chức cơ yếu, người tham gia lực lượng vũ trang của Việt Nam cũng chỉ được phép có quốc tịch Việt Nam. Chính phủ đề xuất được phép có ngoại lệ nếu xét thấy lợi cho Nhà nước, không làm phương hại đến lợi ích quốc gia. Chính phủ sẽ quy định chi tiết nội dung này.

Chính phủ cho biết một số văn bản quy phạm pháp luật hiện hành đã có quy định về tiêu chuẩn, điều kiện người được bầu, tuyển dụng, bổ nhiệm vào một số vị trí, chức danh là người chỉ có một quốc tịch là quốc tịch Việt Nam. Tuy nhiên một số Luật khác chỉ quy định tiêu chuẩn, điều kiện là "công dân Việt Nam".

Vì vậy, dự thảo Luật bổ sung quy định này nhằm bảo đảm vấn đề an ninh, lợi ích quốc gia cũng như tính trung thành, trách nhiệm của công dân Việt Nam đối với đất nước, nhất là khi tham gia vào các cơ quan dân cử, các cơ quan của hệ thống chính trị, tham gia lực lượng vũ trang, cơ yếu.

Các đại biểu nghe trình dự luật.

Thẩm tra dự thảo luật, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng cho biết, ủy ban cơ bản nhất trí bổ sung quy định "phải là người chỉ có một quốc tịch là quốc tịch Việt Nam" đối với "người ứng cử, được bầu cử, phê chuẩn, bổ nhiệm giữ chức vụ, chức danh theo nhiệm kỳ; người được tuyển dụng, bổ nhiệm vào ngạch, chức vụ, chức danh vào các cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội ở trung ương và địa phương; người được tuyển dụng theo vị trí việc làm, làm việc tại các đơn vị sự nghiệp công lập; người làm việc trong tổ chức cơ yếu, người tham gia lực lượng vũ trang của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam".

Đồng thời, ông Tùng cho rằng việc quy định mang tính nguyên tắc trong dự thảo luật theo hướng không yêu cầu phải có một quốc tịch là quốc tịch Việt Nam đối với trường hợp có lợi cho Nhà nước Việt Nam, không làm phương hại đến lợi ích quốc gia của Việt Nam và giao Chính phủ quy định chi tiết là phù hợp.

Tuy nhiên, có ý kiến đề nghị cân nhắc thận trọng quy định này, trường hợp đặc biệt chỉ nên xem xét, áp dụng đối với đối tượng được tuyển dụng, bổ nhiệm vào ngạch, chức vụ, chức danh vào các cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội ở Trung ương và địa phương; người được tuyển dụng theo vị trí việc làm, làm việc tại các đơn vị sự nghiệp công lập mà cần phải thu hút, tạo điều kiện để tuyển dụng nhân tài.

Quốc hội sẽ thảo luận hội trường dự án Luật này vào ngày 29/5 và thông qua vào ngày 23/6.

Hà Cường